AÇIK  - KAPALI ŞEKİLDE FATURA KESİLMESİ NEDİR?

 AÇIK - KAPALI FATURA AYRIMI

 

I- GİRİŞ

Fatura ile ilgili olarak Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlemeler yer almakla birlikte ticari hayatta sıkça rastladığımız açık-kapalı fatura ayrımına mevzuatta yer verilmemiştir. Bu ayrım genellikle piyasa koşullarında, özellikle de ödemenin tevsiki konusunda yargı yerlerinde done olarak sunulmaktadır.

 Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda fatura ile ilgili olarak yapılan düzenlemeler ile birlikte açık-kapalı fatura ayrımına yer verilecektir.

A- FATURA NEDİR

Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde fatura “satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika” olarak tanımlamış ve anılan Kanun’un 229-235. maddelerinde faturanın şekil, muhteva ve nizamına dair hususlar ile birlikte fatura yerine geçen vesikalara yer verilmiştir.

Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesi uyarınca da; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler;

1- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,

2- Serbest meslek erbabına,

3- Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,

4- Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere,

5- Vergiden muaf esnafa

sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Yine aynı madde hükmü uyarınca yukarıda belirtilen mükelleflerin dışında kalanlar için ise; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 2010 yılı için 680,00 TL’yi geçmesi veya bedeli bu tutardan az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.

Faturanın şekli Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur.

1- Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası,

2- Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi numarası,

3- Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve vergi numarası,

4- Malın veya işin nev’i, miktarı, fiyatı ve tutarı,

5- Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.).

Malın, bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine (1) bağlanması gereklidir. Nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.

Vergi Usul Kanunu’nun 231. maddesi uyarınca da faturanın düzenlenmesinde aşağıdaki kaidelere uyulur.

1- Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturalara şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.

2 - Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur.

3- Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.

4- Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur.

5- Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün (2) içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.

6- Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesinin birinci fıkrasına göre fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi numarasının doğruluğundan sorumludur (Ancak bu sorumluluk, aynı maddenin 2. fıkrasının uygulandığı halleri kapsamaz.). Fatura düzenleyenin istemesi halinde müşteri kimliğini ve vergi numarasını gösterir belgeyi ibraz etmek zorundadır.