1. Nihai
tüketicilerin perakende olarak tüketim amacıyla satın
aldıkları malların taşınmasında kullanılmaz;
Nihai tüketiciler tüketim
amacıyla satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya
taşıtması durumunda satın aldıkları mallara ilişkin fatura
veya perakende satış fişinin bulunması halinde sevk
irsaliyesi aranmaz. Eğer nihai tüketicinin satın aldığı malı
satıcı taşıyor veya taşıttırıyor ise mutlaka fatura veya
perakende satış fisi olsa dahi sevk irsaliyesi tanzim etmek
zorundadır.
Mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin işyerinde
kullanmak veya tüketmek amacıyla mal satın aldıklarında;
Mükellefler faaliyetlerine
ilişkin olarak işyerlerinde kullanmak veya tüketmek amacıyla
satın aldıkları ve ufak hacimli (kırtasiye, büro ve temizlik
malzemeleri, yemek, ekmek vb. gibi) mal alımlarında,
malların sevki sırasında yanında fatura ya da perakende
satış fişinin bulunması kaydıyla ayrıca sevk irsaliyesi
aranmaz. (eğer fatura düzenlenmiş ise faturada BU
MALLAR İÇİN SEVK İRSALİYESİ DÜZENLENMEMİŞTİR yazılması
gerekmektedir.)
İrsaliyeli Fatura düzenlenmiş
ise ayrıca sevk irsaliyesi aranmaz
Perakende satışlarını ödeme kayıdedici cihaz fişi
ile belgelendirenler;
Ödeme kaydedici cihaz
kullanan ve perakende satışlarını ödeme kaydedici cihaz fişi
ile belgelendirmek mecburiyetinde olan mükelleflerden servis
otoları kullanmak veya başka yollarla evlere ve işyerlerine
gitmek suretiyle seyyar olarak mal ticareti ile uğraşanlar (tüpgaz
veya bu şekilde dağıtılan diğer mallar) ayrıca
elektirikli ev aletlerine bakım, onarım ve servis
hizmetlerini yürütenlerin satılan mal veya işin bedeli sabit
işyeri dışında yapıldığı veya hizmetin verildiği yerlerde
tahsil etme mecburiyetinde bulunmaları halinde, bu
faaliyetlerini fatura veya perakende satış fişi ile
belgelendireceklerdir. ayrıca sevk irsaliyesi
düzenlemeyeceklerdir.
Kamu
kurum ve kuruluşlarınca satılan mallarda sevk iraliyesi
aranmaz;
Belediye, et ve balık kurumu, orman işletmeleri, tekel
idareleri ile benzeri kamu kurum ve kuruluşlarınca satılan
çeşitli mamullerin sevkiyatında sevk için düzenlenen
belgelerde malın cinsi, miktarı, alıcının adı ve
soyadı/ünvanı vergi dairesi ve vergi hesap numarasının
bulunması halinde bu belgeler sevk irasaliyesi olarak kabul
edilecek ve ayrıca sevk irsaliyesi aranmaz.(Örneğin Orman
idarelerince düzenlenen nakliye tezkereleri ve buna benzer
belgeler, alınan ürünün alıcı veya satıcı tarafından taşınıp
taşınmadığına bakılmaksızın sevk irsaliyesi olarak kabul
edilecek ve satın aldığı malı kendi araçlarıyla taşıyan veya
bir nakliyeciye taşıttıranlardan ayrıca sevk irsaliyesi
istenmez.)
2.
Uluslararası taşımacılıkta sevk irsaliyesi;
Uluslararası taşımacılıkta
kullanılan hamule senedi, konşimento gibi belgeler ve gümrük
giriş-çıkışlarında nakil vasıtalarındaki malların mevcudu
tesbit edilip mühürlendikten sonra gümrük idaresince verilen
resmi belgeler sevk irsaliyesi olarak kabul edilerek ayrıca
sevk irasaliyesi aranmaz.
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 31.08.2009
Sayı :
B.07.1.GİB.0.01.29/2922-230-1566/82174
(VUK
Md. 230)
İTHAL EDİLEN MALLARIN GÜMRÜK İDARELERİNCE DÜZENLENEN RESMİ
BELGE İLE SEVKİ HALİNDE SEVK İRSALİYESİ DÜZENLENİP
DÜZENLENMEYECEĞİ
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesinin 5 numaralı
bendi uyarınca, emtianın sevki sırasında, fatura bulunsun
veya bulunmasın mal hareketinin mutlaka sevk irsaliyesine
bağlanması mecburidir. Sevk irsaliyesinin malın
alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı
veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın
alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde
alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk
irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Sevk irsaliyesi hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler
hariç olmak üzere, 230 ve 231. madde hükmü uygulanır.
İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca
belirtilir.
Bu hükme göre, sevk irsaliyelerinde yukarıda sözü edilen
maddede yer alan bilgilerin bulunması zorunludur.
Diğer taraftan, 173 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği’nin (C) Bölümünün 1/h bendinde; Belediye, Et ve
Balık Kurumu, Orman İşletmeleri, Etibank İşletmeleri, Tekel
İdareleri ve benzeri kamu kurum ve kuruluşlarınca satılan
çeşitli mamullerin sevkiyatında sevk için düzenlenen
belgelerde malın cinsi, miktarı, alıcının adı ve soyadı veya
varsa ticaret unvanı, vergi dairesi ve hesap numarasının
bulunması halinde bu belgelerin sevk irsaliyesi olarak kabul
edileceği ve Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenecek olan
sevk irsaliyesinin ayrıca aranmayacağı açıklanmıştır.
Aynı bentte, keza Maden Kanunu’na göre
maden sevkine ilişkin düzenlenen belgeler ile uluslararası
taşımacılıkta kullanılan hamule senedi, konşimento gibi
belgelerin ve gümrük giriş, çıkışlarında nakil
vasıtalarındaki malların mevcudu tespit edilip
mühürlendikten sonra Gümrük İdareleri’nce verilen resmi
belgelerin de sevk irsaliyesi olarak kabul edileceği
belirlenmiştir.
253 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği’nde de, Maden Kanunu’na göre düzenlenen maden
sevk fişi, uluslararası taşımacılıkta kullanılan hamule
senedi, konşimento gibi belgeler, gümrük girişi sırasında
Gümrük İdareleri’nce düzenlenip verilen resmi belgeler,
orman idarelerince düzenlenen nakliye tezkereleri ve buna
benzer belgelerin, alınan ürünün alıcı veya satıcı
tarafından taşınıp taşınmadığına bakılmaksızın sevk
irsaliyesi olarak kabul edileceği ve satın aldığı malı kendi
araçlarıyla taşıyan veya bir nakliyeciye taşıttıranlardan
ayrıca sevk irsaliyesi istenmeyeceği belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere,
firmanız
tarafından ithal edilen malların sevki sırasında
gümrük idarelerince
düzenlenip verilen resmi belgelerin sevk irsaliyesinde
bulunması
zorunlu bilgileri ihtiva etmesi şartıyla ayrıca sevk
irsaliyesi
düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Ancak, gümrük girişi sırasında gümrük idarelerince
düzenlenip verilen resmi belgelerde yer alan mal mevcudunun,
araçta taşınan mal mevcudu ile aynı miktarda olması halinde
bu belgeler sevk irsaliyesi yerine geçen bir belge olarak
kabul edilecektir. Aksi takdirde mal hareketlerinin seyri
için her araçta bulunan mala ilişkin olarak mükellef
tarafından ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve
taşıtlarda bulundurulması gerekmektedir.
Ayrıca, 173 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği’nin (C) bölümünde açıklandığı üzere, irsaliyelerin
mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalem ile
doldurularak en az bir asıl bir örnek olarak düzenlenmesi,
birden fazla örnek düzenlendiği takdirde, her birine kaçınca
örnek olduğunun işaret edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, 206 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği uyarınca üç örnek olarak mürekkeple, makine ile veya
kopya kurşun kalem ile doldurularak düzenlenecek olan sevk
irsaliyesinin fotokopisi veya fax’ı araçta bulunsa dahi asıl
nüshalarının bulunmaması halinde belgenin geçerli olarak
kabulü mümkün bulunmadığından, sevk irsaliyesi yerine
kullanılan ve gümrük idarelerince düzenlenip verilen resmi
belgelerin de asıllarının taşıma esnasında araçta bulunması
gerekmektedir.