�nemli ve yararl� programlar indirme merkezi

T�RK BOR�LAR KANUNU

BU KANUN �NCEK� BORLAR KANUNUNU Y�R�RL�L�KTEN KALDIRIR

Kanun No. 6098 Kabul Tarihi: 11/1/2011

B�R�NC� KISIM

Genel H�k�mler

B�R�NC� B�L�M

Bor� �li�kisinin Kaynaklar�

B�R�NC� AYIRIM

S�zle�meden Do�an Bor� �li�kileri

A. S�zle�menin kurulmas�

I. �rade a��klamas�

1. Genel olarak

MADDE 1- S�zle�me, taraflar�n iradelerini kar��l�kl� ve birbirine uygun olarak a��klamalar�yla kurulur.

�rade a��klamas�, a��k veya �rt�l� olabilir.

2. �kinci derecedeki noktalar

MADDE 2- Taraflar s�zle�menin esasl� noktalar�nda uyu�mu�larsa, ikinci derecedeki noktalar �zerinde durulmam�� olsa bile, s�zle�me kurulmu� say�l�r.

�kinci derecedeki noktalarda uyu�ulamazsa h�kim, uyu�mazl�� i�in �zelli�ine bakarak karara ba�lar.

S�zle�melerin �ekline ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

II. �neri ve kabul

1. S�reli �neri

MADDE 3- Kabul i�in s�re belirleyerek bir s�zle�me yap�lmas�n� �neren, bu s�renin sona ermesine kadar �nerisiyle ba�l�d�r.

Kabul bu s�re i�inde kendisine ula�mazsa; �neren, �nerisiyle ba�l�l�ktan kurtulur.

2. S�resiz �neri

a. Haz�r olanlar aras�nda

MADDE 4- Kabul i�in s�re belirlenmeksizin haz�r olan bir ki�iye yap�lan �neri hemen kabul edilmezse; �neren, �nerisiyle ba�l�l�ktan kurtulur.

Telefon, bilgisayar gibi ileti�im sa�layabilen ara�larla do�rudan ileti�im s�ras�nda yap�lan �neri, haz�r olanlar aras�nda yap�lm�� say�l�r.

b. Haz�r olmayanlar aras�nda

MADDE 5- Kabul i�in s�re belirlenmeksizin haz�r olmayan bir ki�iye yap�lan �neri, zaman�nda ve usul�ne uygun olarak g�nderilmi� bir yan�t�n ula�mas�n�n beklenebilece�i ana kadar, �nereni ba�lar.

�neren, �nerisini zaman�nda ula�m�� sayabilir.

Zaman�nda g�nderilen kabul, �nerene ge� ula��r ve �neren onunla ba�l� olmak istemezse, durumu hemen kabul edene bildirmek zorundad�r.

3. �rt�l� kabul

MADDE 6- �neren, kanun veya i�in �zelli�i ya da durumun gere�i a��k bir kabul� beklemek zorunda de�ilse, �neri uygun bir s�rede reddedilmedi�i takdirde, s�zle�me kurulmu� say�l�r.

4. Ismarlanmayan �eyin g�nderilmesi

MADDE 7- Ismarlanmam�� bir �eyin g�nderilmesi �neri say�lmaz. Bu �eyi alan ki�i, onu geri g�ndermek veya saklamakla y�k�ml� de�ildir.

5. Ba�lay�c� olmayan �neri ve herkese a��k �neri

MADDE 8- �neren, �nerisi ile ba�l� olmama hakk�n�n sakl� oldu�unu a��k�a belirtirse veya i�in �zelli�inden ya da durumun gere�inden ba�lanma niyetinde olmad�� anla��l�rsa, �nerisi kendisini ba�lamaz.

Fiyat�n� g�stererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da benzerlerinin g�nderilmesi, aksi a��k�a ve kolayl�kla anla��lmad�k�a �neri say�l�r.

6. �lan yoluyla �d�l s�z� verme

MADDE 9- Bir sonucun ger�ekle�mesi kar��l��nda �d�l verece�ini ilan yoluyla duyuran kimse, s�z�n� yerine getirmekle y�k�ml�d�r.

�d�l s�z� veren, sonucun ger�ekle�mesinden �nce s�z�nden cayarsa veya sonucun ger�ekle�mesini engellerse, d�r�stl�k kurallar�na uygun olarak yap�lan giderleri �demekle y�k�ml�d�r. Ancak, bir ya da birden �ok ki�iye �denecek giderlerin toplam�, �d�l�n de�erini a�amaz.

�d�l s�z� veren, giderlerinin �denmesini isteyenlerin beklenen sonucu ger�ekle�tiremeyeceklerini ispat ederse, giderleri �deme y�k�ml�l��nden kurtulur.

7. �nerinin ve kabul�n geri al�nmas�

MADDE 10- Geri alma a��klamas�, di�er tarafa �neriden �nce veya ayn� anda ula�m�� ya da daha sonra ula�makla birlikte di�er taraf�a �neriden �nce ��renilmi� olursa, �neri yap�lmam�� say�l�r.

Bu kural, kabul�n geri al�nmas�nda da uygulan�r.

III. Haz�r olmayanlar aras�nda kurulan s�zle�menin h�k�m an�

MADDE 11- Haz�r olmayanlar aras�nda kurulan s�zle�meler, kabul�n g�nderildi�i andan ba�layarak h�k�m do�urur.

A��k bir kabul�n gerekli olmad�� durumlarda, s�zle�me �nerinin ula�ma an�ndan ba�layarak h�k�m do�urur.

B. S�zle�melerin �ekli

I. Genel kural

MADDE 12- S�zle�melerin ge�erlili�i, kanunda aksi �ng�r�lmedik�e, hi�bir �ekle ba�l� de�ildir.

Kanunda s�zle�meler i�in �ng�r�len �ekil, kural olarak ge�erlilik �eklidir. �ng�r�len �ekle uyulmaks�z�n kurulan s�zle�meler h�k�m do�urmaz.

II. Yaz�l� �ekil

1. Yasal �ekil

a. Kapsam�

MADDE 13- Kanunda yaz�l� �ekilde yap�lmas� �ng�r�len bir s�zle�menin de�i�tirilmesinde de yaz�l� �ekle uyulmas� zorunludur. Ancak, s�zle�me metniyle �eli�meyen tamamlay�c� yan h�k�mler bu kural�n d��ndad�r.

Bu kural, yaz�l� �ekil d��ndaki ge�erlilik �ekilleri hakk�nda da uygulan�r.

b. Unsurlar�

MADDE 14- Yaz�l� �ekilde yap�lmas� �ng�r�len s�zle�melerde bor� alt�na girenlerin imzalar�n�n bulunmas� zorunludur.

Kanunda aksi �ng�r�lmedik�e, imzal� bir mektup, as�llar� bor� alt�na girenlerce imzalanm�� telgraf, teyit edilmi� olmalar� kayd�yla faks veya buna benzer ileti�im ara�lar� ya da g�venli elektronik imza ile g�nderilip saklanabilen metinler de yaz�l� �ekil yerine ge�er.

c. �mza

MADDE 15- �mzan�n, bor� alt�na girenin el yaz�s�yla at�lmas� zorunludur. G�venli elektronik imza da, el yaz�s�yla at�lm�� imzan�n b�t�n hukuki sonu�lar�n� do�urur.

�mzan�n el yaz�s� d��nda bir ara�la at�lmas�, ancak �rf ve �det�e kabul edilen durumlarda ve �zellikle �ok say�da ��kar�lan k�ymetli evrak�n imzalanmas�nda yeterli say�l�r.

Usul�ne g�re onaylanmad�k�a veya imza ettikleri s�rada metnin i�eri�ini bildikleri ispat edilmedik�e, g�rme engellilerin imzalar� onlar� ba�lamaz.

d. �mza yerine ge�en i�aretler

MADDE 16- �mza atamayanlar, imza yerine usul�ne g�re onaylanm�� olmas� ko�uluyla, parmak izi, el ile yap�lm�� bir i�aret ya da m�h�r kullanabilirler.

Kambiyo senetlerine ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

2. �radi �ekil

MADDE 17- Kanunda �ekle ba�lanmam�� bir s�zle�menin taraflarca belirli bir �ekilde yap�lmas� kararla�t�r�lm��sa, belirlenen �ekilde yap�lmayan s�zle�me taraflar� ba�lamaz.

Herhangi bir belirleme olmaks�z�n yaz�l� �ekil kararla�t�r�lm��sa, yasal yaz�l� �ekle ili�kin h�k�mler uygulan�r.

C. Bor� tan�mas�

MADDE 18- Borcun sebebini i�ermemi� olsa bile bor� tan�mas� ge�erlidir.

D. S�zle�melerin yorumu, muvazaal� i�lemler

MADDE 19- Bir s�zle�menin t�r�n�n ve i�eri�inin belirlenmesinde ve yorumlanmas�nda, taraflar�n yanl��l�kla veya ger�ek ama�lar�n� gizlemek i�in kulland�klar� s�zc�klere bak�lmaks�z�n, ger�ek ve ortak iradeleri esas al�n�r.

Bor�lu, yaz�l� bir bor� tan�mas�na g�venerek alaca�� kazanm�� olan ��nc� ki�iye kar��, bu i�lemin muvazaal� oldu�u savunmas�nda bulunamaz.

E. Genel i�lem ko�ullar�

I. Genel olarak

MADDE 20- Genel i�lem ko�ullar�, bir s�zle�me yap�l�rken d�zenleyenin, ileride �ok say�daki benzer s�zle�mede kullanmak amac�yla, �nceden, tek ba��na haz�rlayarak kar�� tarafa sundu�u s�zle�me h�k�mleridir. Bu ko�ullar�n, s�zle�me metninde veya ekinde yer almas�, kapsam�, yaz� t�r� ve �ekli, nitelendirmede �nem ta��maz.

Ayn� ama�la d�zenlenen s�zle�melerin metinlerinin �zde� olmamas�, bu s�zle�melerin i�erdi�i h�k�mlerin, genel i�lem ko�ulu say�lmas�n� engellemez.

Genel i�lem ko�ullar� i�eren s�zle�meye veya ayr� bir s�zle�meye konulan bu ko�ullar�n her birinin tart��larak kabul edildi�ine ili�kin kay�tlar, tek ba��na, onlar� genel i�lem ko�ulu olmaktan ��karmaz.

Genel i�lem ko�ullar�yla ilgili h�k�mler, sunduklar� hizmetleri kanun veya yetkili makamlar taraf�ndan verilen izinle y�r�tmekte olan ki�i ve kurulu�lar�n haz�rlad�klar� s�zle�melere de, niteliklerine bak�lmaks�z�n uygulan�r.

II. Kapsam�

1. Yaz�lmam�� say�lma

MADDE 21- Kar�� taraf�n menfaatine ayk�r� genel i�lem ko�ullar�n�n s�zle�menin kapsam�na girmesi, s�zle�menin yap�lmas� s�ras�nda d�zenleyenin kar�� tarafa, bu ko�ullar�n varl�� hakk�nda a��k�a bilgi verip, bunlar�n i�eri�ini ��renme imk�n� sa�lamas�na ve kar�� taraf�n da bu ko�ullar� kabul etmesine ba�l�d�r. Aksi takdirde, genel i�lem ko�ullar� yaz�lmam�� say�l�r.

S�zle�menin niteli�ine ve i�in �zelli�ine yabanc� olan genel i�lem ko�ullar� da yaz�lmam�� say�l�r.

2. Yaz�lmam�� say�lman�n s�zle�meye etkisi

MADDE 22- S�zle�menin yaz�lmam�� say�lan genel i�lem ko�ullar� d��ndaki h�k�mleri ge�erlili�ini korur. Bu durumda d�zenleyen, yaz�lmam�� say�lan ko�ullar olmasayd� di�er h�k�mlerle s�zle�meyi yapmayacak oldu�unu ileri s�remez.

III. Yorumlanmas�

MADDE 23- Genel i�lem ko�ullar�nda yer alan bir h�k�m, a��k ve anla��l�r de�ilse veya birden �ok anlama geliyorsa, d�zenleyenin aleyhine ve kar�� taraf�n lehine yorumlan�r.

IV. De�i�tirme yasa��

MADDE 24- Genel i�lem ko�ullar�n�n bulundu�u bir s�zle�mede veya ayr� bir s�zle�mede yer alan ve d�zenleyene tek yanl� olarak kar�� taraf aleyhine genel i�lem ko�ullar� i�eren s�zle�menin bir h�km�n� de�i�tirme ya da yeni d�zenleme getirme yetkisi veren kay�tlar yaz�lmam�� say�l�r.

V. ��erik denetimi

MADDE 25- Genel i�lem ko�ullar�na, d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olarak, kar�� taraf�n aleyhine veya onun durumunu a��rla�t�r�c� nitelikte h�k�mler konulamaz.

F. S�zle�menin i�eri�i

I. S�zle�me �zg�rl��

MADDE 26- Taraflar, bir s�zle�menin i�eri�ini kanunda �ng�r�len s�n�rlar i�inde �zg�rce belirleyebilirler.

II. Kesin h�k�ms�zl�k

MADDE 27- Kanunun emredici h�k�mlerine, ahlaka, kamu d�zenine, ki�ilik haklar�na ayk�r� veya konusu imk�ns�z olan s�zle�meler kesin olarak h�k�ms�zd�r.

S�zle�menin i�erdi�i h�k�mlerden bir k�sm�n�n h�k�ms�z olmas�, di�erlerinin ge�erlili�ini etkilemez. Ancak, bu h�k�mler olmaks�z�n s�zle�menin yap�lmayaca�� a��k�a anla��l�rsa, s�zle�menin tamam� kesin olarak h�k�ms�z olur.

III. A��r� yararlanma

MADDE 28- Bir s�zle�mede kar��l�kl� edimler aras�nda a��k bir orans�zl�k varsa, bu orans�zl�k, zarar g�renin zor durumda kalmas�ndan veya d��ncesizli�inden ya da deneyimsizli�inden yararlan�lmak suretiyle ger�ekle�tirildi�i takdirde, zarar g�ren, durumun �zelli�ine g�re ya s�zle�me ile ba�l� olmad��n� di�er tarafa bildirerek ediminin geri verilmesini ya da s�zle�meye ba�l� kalarak edimler aras�ndaki orans�zl��n giderilmesini isteyebilir.

Zarar g�ren bu hakk�n�, d��ncesizlik veya deneyimsizli�ini ��rendi�i; zor durumda kalmada ise, bu durumun ortadan kalkt�� tarihten ba�layarak bir y�l ve her h�lde s�zle�menin kuruldu�u tarihten ba�layarak be� y�l i�inde kullanabilir.

IV. �ns�zle�me

MADDE 29- Bir s�zle�menin ileride kurulmas�na ili�kin s�zle�meler ge�erlidir.

Kanunlarda �ng�r�len istisnalar d��nda, �ns�zle�menin ge�erlili�i, ileride kurulacak s�zle�menin �ekline ba�l�d�r.

G. �rade bozukluklar�

I. Yan�lma

1. Yan�lman�n h�k�mleri

MADDE 30- S�zle�me kurulurken esasl� yan�lmaya d��en taraf, s�zle�me ile ba�l� olmaz.

2. Yan�lma h�lleri

a. A��klamada yan�lma

MADDE 31- �zellikle a�a��da say�lan yan�lma h�lleri esasl�d�r:

1. Yan�lan, kurulmas�n� istedi�i s�zle�meden ba�ka bir s�zle�me i�in iradesini a��klam��sa.

2. Yan�lan, istedi�inden ba�ka bir konu i�in iradesini a��klam��sa.

3. Yan�lan, s�zle�me yapma iradesini, ger�ekte s�zle�me yapmak istedi�i ki�iden ba�kas�na a��klam��sa.

4. Yan�lan, s�zle�meyi yaparken belirli nitelikleri olan bir ki�iyi dikkate almas�na kar��n ba�ka bir ki�i i�in iradesini a��klam��sa.

5. Yan�lan, ger�ekte �stlenmek istedi�inden �nemli �l��de fazla bir edim i�in veya ger�ekte istedi�inden �nemli �l��de az bir kar�� edim i�in iradesini a��klam��sa.

Basit hesap yanl��l�klar� s�zle�menin ge�erlili�ini etkilemez; bunlar�n d�zeltilmesi ile yetinilir.

b. Saikte yan�lma

MADDE 32- Saikte yan�lma, esasl� yan�lma say�lmaz. Yan�lan�n, yan�ld�� saiki s�zle�menin temeli saymas� ve bunun da i� ili�kilerinde ge�erli d�r�stl�k kurallar�na uygun olmas� h�linde yan�lma esasl� say�l�r. Ancak bu durumun kar�� taraf�a da bilinebilir olmas� gerekir.

c. �letmede yan�lma

MADDE 33- S�zle�menin kurulmas�na y�nelik iradenin haberci veya �evirmen gibi bir arac� ya da bir ara� taraf�ndan yanl�� iletilmi� olmas� h�linde de yan�lma h�k�mleri uygulan�r.

3. Yan�lmada d�r�stl�k kurallar�

MADDE 34- Yan�lan, yan�ld��n� d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olarak ileri s�remez.

�zellikle di�er taraf�n, s�zle�menin yan�lan�n kasdetti�i anlamda kurulmas�na raz� oldu�unu bildirmesi durumunda, s�zle�me bu anlamda kurulmu� say�l�r.

4. Yan�lmada kusur

MADDE 35- Yan�lan, yan�lmas�nda kusurlu ise, s�zle�menin h�k�ms�zl��nden do�an zarar� gidermekle y�k�ml�d�r. Ancak, di�er taraf yan�lmay� biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, tazminat istenemez.

H�kim, hakkaniyetin gerektirdi�i durumlarda, ifadan beklenen yarar� a�mamak kayd�yla, daha fazla tazminata h�kmedebilir.

II. Aldatma

MADDE 36- Taraflardan biri, di�erinin aldatmas� sonucu bir s�zle�me yapm��sa, yan�lmas� esasl� olmasa bile, s�zle�meyle ba�l� de�ildir.

��nc� bir ki�inin aldatmas� sonucu bir s�zle�me yapan taraf, s�zle�menin yap�ld�� s�rada kar�� taraf�n aldatmay� bilmesi veya bilecek durumda olmas� h�linde, s�zle�meyle ba�l� de�ildir.

III. Korkutma

1. H�km�

MADDE 37- Taraflardan biri, di�erinin veya ��nc� bir ki�inin korkutmas� sonucu bir s�zle�me yapm��sa, s�zle�meyle ba�l� de�ildir.

Korkutan bir ��nc� ki�i olup da di�er taraf korkutmay� bilmiyorsa veya bilecek durumda de�ilse, s�zle�meyle ba�l� kalmak istemeyen korkutulan, hakkaniyet gerektiriyorsa, di�er tarafa tazminat �demekle y�k�ml�d�r.

2. Ko�ullar�

MADDE 38- Korkutulan, i�inde bulundu�u durum bak�m�ndan kendisinin veya yak�nlar�ndan birinin ki�ilik haklar�na ya da malvarl��na y�nelik a��r ve yak�n bir zarar tehlikesinin do�du�una inanmakta hakl� ise, korkutma ger�ekle�mi� say�l�r.

Bir hakk�n veya kanundan do�an bir yetkinin kullan�laca�� korkutmas�yla s�zle�me yap�ld��nda, bu hakk� veya yetkiyi kullanaca��n� a��klayan�n, di�er taraf�n zor durumda kalmas�ndan a��r� bir menfaat sa�lam�� olmas� h�linde, korkutman�n varl�� kabul edilir.

IV. �rade bozuklu�unun giderilmesi

MADDE 39- Yan�lma veya aldatma sebebiyle ya da korkutulma sonucunda s�zle�me yapan taraf, yan�lma veya aldatmay� ��rendi�i ya da korkutman�n etkisinin ortadan kalkt�� andan ba�layarak bir y�l i�inde s�zle�me ile ba�l� olmad��n� bildirmez veya verdi�i �eyi geri istemezse, s�zle�meyi onam�� say�l�r.

Aldatma veya korkutmadan dolay� ba�lay�c�l�� olmayan bir s�zle�menin onanm�� say�lmas�, tazminat hakk�n� ortadan kald�rmaz.

H. Temsil

I. Yetkili temsil

1. Genel olarak

a. Temsilin h�km�

MADDE 40- Yetkili bir temsilci taraf�ndan bir ba�kas� ad�na ve hesab�na yap�lan hukuki i�lemin sonu�lar�, do�rudan do�ruya temsil olunan� ba�lar.

Temsilci, hukuki i�lemi yaparken bu s�fat�n� bildirmezse, hukuki i�lemin sonu�lar� kendisine ait olur. Ancak, kar�� taraf bir temsil ili�kisinin varl��n� durumdan ��kar�yor veya ��karmas� gerekiyor ya da hukuki i�lemi temsilci veya temsil olunandan biri ile yapmas� farks�z ise, hukuki i�lemin sonu�lar� do�rudan do�ruya temsil olunana ait olur.

Di�er durumlarda alaca��n devri veya borcun �stlenilmesine ili�kin h�k�mler uygulan�r.

b. Temsil yetkisinin i�eri�i ve derecesi

MADDE 41- Ba�kas� ad�na ve hesab�na temsil kamu hukukundan do�mu�sa, temsil yetkisinin i�eri�i ve derecesi bu konudaki yasal h�k�mlere; temsil hukuksal bir i�lemden do�mu�sa, temsil yetkisinin i�eri�i ve derecesi o hukuksal i�leme g�re belirlenir.

Temsil yetkisi ��nc� ki�ilere bildirilmi�se temsil yetkisinin i�eri�i ve derecesi, bu bildirime g�re belirlenir.

2. Hukuki i�lemden do�an yetki

a. Yetkinin s�n�rlanmas� ve geri al�nmas�

MADDE 42- Temsil olunan, hukuki bir i�lemden do�an temsil yetkisini her zaman s�n�rlayabilir veya geri alabilir. Ancak, taraflar aras�ndaki hizmet, vek�let veya ortakl�k s�zle�meleri gibi hukuki ili�kilerden do�abilecek haklar sakl�d�r.

Temsil olunan, bu hakk�ndan �nceden feragat edemez.

Temsil olunan verdi�i yetkiyi ��nc� ki�ilere a��k�a veya dolayl� bi�imde bildirmi�se, bu yetkiyi tamamen veya k�smen geri ald��n� onlara bildirmedi�i takdirde, yetkinin geri al�nd��n� iyiniyetli ��nc� ki�ilere kar�� ileri s�remez.

b. �l�m, ehliyetsizlik ve di�er durumlar

MADDE 43- Hukuki i�lemden do�an temsil yetkisi, aksi taraflarca kararla�t�r�lmad�k�a veya i�in �zelli�inden anla��lmad�k�a, temsil olunan�n veya temsilcinin �l�m�, gaipli�ine karar verilmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya iflas etmesi durumlar�nda sona erer.

Bu h�k�m, bir t�zel ki�ili�in sona ermesi durumunda da uygulan�r.

Taraflar�n kar��l�kl� ki�isel haklar� sakl�d�r.

c. Yetki belgesinin geri verilmesi

MADDE 44- Temsilciye yetki belgesi verilmi�se, yetkinin sona ermesi durumunda temsilci, bu belgeyi temsil olunana geri vermekle veya h�kimin belirleyece�i yere b�rakmakla y�k�ml�d�r.

Temsil olunan veya halefleri, temsilcinin belgeyi geri vermesi i�in gerekeni yapmazlarsa, bundan dolay� iyiniyetli ��nc� ki�ilerin zarar�n� gidermekle y�k�ml�d�rler.

d. Yetkinin sona erdi�inin ileri s�r�lememesi

MADDE 45- Temsilci, yetkisinin sona ermi� oldu�unu bilmedi�i s�rece, temsil olunan veya halefleri, temsilcinin yapm�� oldu�u hukuki i�lemlerin sonu�lar�yla ba�l�d�rlar.

Bu kural, ��nc� ki�ilerin yetkinin sona ermi� oldu�unu bildikleri durumlarda uygulanmaz.

II. Yetkisiz temsil

1. Onama h�linde

MADDE 46- Bir kimse yetkisi olmad�� h�lde temsilci olarak bir hukuki i�lem yaparsa, bu i�lem ancak onad�� takdirde temsil olunan� ba�lar.

Yetkisiz temsilcinin kendisiyle i�lem yapt�� di�er taraf, temsil olunandan, uygun bir s�re i�inde bu hukuki i�lemi onay�p onamayaca��n� bildirmesini isteyebilir. Bu s�re i�inde i�lemin onanmamas� durumunda, di�er taraf bu i�lemle ba�l� olmaktan kurtulur.

2. Onamama h�linde

MADDE 47- Temsil olunan�n a��k veya �rt�l� olarak hukuki i�lemi onamamas� h�linde, bu i�lemin ge�ersiz olmas�ndan do�an zarar�n giderilmesi, yetkisiz temsilciden istenebilir. Ancak, yetkisiz temsilci, i�lemin yap�ld�� s�rada kar�� taraf�n, kendisinin yetkisiz oldu�unu bildi�ini veya bilmesi gerekti�ini ispat ederse, kendisinden zarar�n giderilmesi istenemez.

Hakkaniyet gerektiriyorsa, kusurlu yetkisiz temsilciden di�er zararlar�n giderilmesi de istenebilir.

Sebepsiz zenginle�meden do�an haklar sakl�d�r.

III. Sakl� h�k�mler

MADDE 48- Ortakl�k temsilcileri ile organlar�n�n ve ticari vekillerin yetkisine ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

�K�NC� AYIRIM

Haks�z Fiillerden Do�an Bor� �li�kileri

A. Sorumluluk

I. Genel olarak

MADDE 49- Kusurlu ve hukuka ayk�r� bir fiille ba�kas�na zarar veren, bu zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kural� bulunmasa bile, ahlaka ayk�r� bir fiille ba�kas�na kasten zarar veren de, bu zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

II. Zarar�n ve kusurun ispat�

MADDE 50- Zarar g�ren, zarar�n� ve zarar verenin kusurunu ispat y�k� alt�ndad�r.

U�ran�lan zarar�n miktar� tam olarak ispat edilemiyorsa h�kim, olaylar�n ola�an ak��n� ve zarar g�renin ald�� nlemleri g�z �n�nde tutarak, zarar�n miktar�n� hakkaniyete uygun olarak belirler.

III. Tazminat

1. Belirlenmesi

MADDE 51- H�kim, tazminat�n kapsam�n� ve �denme bi�imini, durumun gere�ini ve �zellikle kusurun a��rl��n� g�z �n�ne alarak belirler.

Tazminat�n irat bi�iminde �denmesine h�kmedilirse, bor�lu g�vence g�stermekle y�k�ml�d�r.

2. �ndirilmesi

MADDE 52- Zarar g�ren, zarar� do�uran fiile raz� olmu� veya zarar�n do�mas�nda ya da artmas�nda etkili olmu� yahut tazminat y�k�ml�s�n�n durumunu a��rla�t�rm�� ise h�kim, tazminat� indirebilir veya tamamen kald�rabilir.

Zarara hafif kusuruyla sebep olan tazminat y�k�ml�s�, tazminat� �dedi�inde yoksullu�a d��ecek olur ve hakkaniyet de gerektirirse h�kim, tazminat� indirebilir.

IV. �zel durumlar

1. �l�m ve bedensel zarar

a. �l�m

MADDE 53- �l�m h�linde u�ran�lan zararlar �zellikle �unlard�r:

1. Cenaze giderleri.

2. �l�m hemen ger�ekle�memi�se tedavi giderleri ile �al��ma g�c�n�n azalmas�ndan ya da yitirilmesinden do�an kay�plar.

3. �lenin deste�inden yoksun kalan ki�ilerin bu sebeple u�rad�klar� kay�plar.

b. Bedensel zarar

MADDE 54- Bedensel zararlar �zellikle �unlard�r:

1. Tedavi giderleri.

2. Kazan� kayb�.

3. �al��ma g�c�n�n azalmas�ndan ya da yitirilmesinden do�an kay�plar.

4. Ekonomik gelece�in sars�lmas�ndan do�an kay�plar.

c. Belirlenmesi

MADDE 55- Destekten yoksun kalma zararlar� ile bedensel zararlar, bu Kanun h�k�mlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine g�re hesaplan�r. K�smen veya tamamen r�cu edilemeyen sosyal g�venlik �demeleri ile ifa amac�n� ta��mayan �demeler, bu t�r zararlar�n belirlenmesinde g�zetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez. Hesaplanan tazminat, miktar esas al�narak hakkaniyet d��ncesi ile art�r�lamaz veya azalt�lamaz.

Bu Kanun h�k�mleri, her t�rl� idari eylem ve i�lemler ile idarenin sorumlu oldu�u di�er sebeplerin yol a�t�� v�cut b�t�nl��n�n k�smen veya tamamen yitirilmesine ya da ki�inin �l�m�ne ba�l� zararlara ili�kin istem ve davalarda da uygulan�r.

d. Manevi tazminat

MADDE 56- H�kim, bir kimsenin bedensel b�t�nl��n�n zedelenmesi durumunda, olay�n �zelliklerini g�z �n�nde tutarak, zarar g�rene uygun bir miktar paran�n manevi tazminat olarak �denmesine karar verebilir.

A��r bedensel zarar veya �l�m h�linde, zarar g�renin veya �lenin yak�nlar�na da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paran�n �denmesine karar verilebilir.

2. Haks�z rekabet

MADDE 57- Ger�ek olmayan haberlerin yay�lmas� veya bu t�r ilanlar�n yap�lmas� ya da d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� di�er davran��larda bulunulmas� y�z�nden m��terileri azalan veya onlar� kaybetme tehlikesiyle kar��la�an ki�i, bu davran��lara son verilmesini ve kusurun varl�� h�linde zarar�n�n giderilmesini isteyebilir.

Ticari i�lere ait haks�z rekabet hakk�nda T�rk Ticaret Kanunu h�k�mleri sakl�d�r.

3. Ki�ilik hakk�n�n zedelenmesi

MADDE 58- Ki�ilik hakk�n�n zedelenmesinden zarar g�ren, u�rad�� manevi zarara kar��l�k manevi tazminat ad� alt�nda bir miktar para �denmesini isteyebilir.

H�kim, bu tazminat�n �denmesi yerine, di�er bir giderim bi�imi kararla�t�rabilir veya bu tazminata ekleyebilir; �zellikle sald�r�y� k�nayan bir karar verebilir ve bu karar�n yay�mlanmas�na h�kmedebilir.

4. Ay�rt etme g�c�n�n ge�ici kayb�

MADDE 59- Ay�rt etme g�c�n� ge�ici olarak kaybeden ki�i, bu s�rada verdi�i zararlar� gidermekle y�k�ml�d�r. Ancak, ay�rt etme g�c�n� kaybetmede kusuru olmad��n� ispat ederse, sorumluluktan kurtulur.

V. Sorumluluk sebeplerinin �oklu�u

1. Sebeplerin yar��mas�

MADDE 60- Bir ki�inin sorumlulu�u, birden �ok sebebe dayand�r�labiliyorsa h�kim, zarar g�ren aksini istemi� olmad�k�a veya kanunda aksi �ng�r�lmedik�e, zarar g�rene en iyi giderim imk�n� sa�layan sorumluluk sebebine g�re karar verir.

2. M�teselsil sorumluluk

a. D�� ili�kide

MADDE 61- Birden �ok ki�i birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya ayn� zarardan �e�itli sebeplerden dolay� sorumlu olduklar� takdirde, haklar�nda m�teselsil sorumlulu�a ili�kin h�k�mler uygulan�r.

b. �� ili�kide

MADDE 62- Tazminat�n ayn� zarardan sorumlu m�teselsil bor�lular aras�nda payla�t�r�lmas�nda, b�t�n durum ve ko�ullar, �zellikle onlardan her birine y�klenebilecek kusurun a��rl�� ve yaratt�klar� tehlikenin yo�unlu�u g�z �n�nde tutulur.

Tazminat�n kendi pay�na d��eninden fazlas�n� �deyen ki�i, bu fazla �demesi i�in, di�er m�teselsil sorumlulara kar�� r�cu hakk�na sahip ve zarar g�renin haklar�na halef olur.

VI. Hukuka ayk�r�l�� kald�ran h�ller

1. Genel olarak

MADDE 63- Kanunun verdi�i yetkiye dayanan ve bu yetkinin s�n�rlar� i�inde kalan bir fiil, zarara yol a�sa bile, hukuka ayk�r� say�lmaz.

Zarar g�renin r�zas�, daha �st�n nitelikte �zel veya kamusal yarar, zarar verenin davran��n�n hakl� savunma niteli�i ta��mas�, yetkili kamu makamlar�n�n m�dahalesinin zaman�nda sa�lanamayacak olmas� durumunda ki�inin hakk�n� kendi g�c�yle korumas� veya zorunluluk h�llerinde de fiil, hukuka ayk�r� say�lmaz.

2. Sorumluluk

MADDE 64- Hakl� savunmada bulunan, sald�ran�n �ahs�na veya mallar�na verdi�i zarardan sorumlu tutulamaz.

Kendisini veya ba�kas�n� a��k ya da yak�n bir zarar tehlikesinden korumak i�in di�er bir ki�inin mallar�na zarar verenin, bu zarar� giderim y�k�ml�l��n� h�kim hakkaniyete g�re belirler.

Hakk�n� kendi g�c�yle koruma durumunda kalan ki�i, durum ve ko�ullara g�re o s�rada kolluk g�c�n�n yard�m�n� zaman�nda sa�layamayacak ise ve hakk�n�n kayba u�ramas�n� ya da kullan�lmas�n�n �nemli �l��de zorla�mas�n� �nleyecek ba�ka bir yol da yoksa, verdi�i zarardan sorumlu tutulamaz.

B. Kusursuz sorumluluk

I. Hakkaniyet sorumlulu�u

MADDE 65- Hakkaniyet gerektiriyorsa; h�kim, ay�rt etme g�c� bulunmayan ki�inin verdi�i zarar�n, tamamen veya k�smen giderilmesine karar verir.

II. �zen sorumlulu�u

1. Adam �al��t�ran�n sorumlulu�u

MADDE 66- Adam �al��t�ran, �al��an�n, kendisine verilen i�in yap�lmas� s�ras�nda ba�kalar�na verdi�i zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Adam �al��t�ran, �al��an�n� se�erken, i�iyle ilgili talimat verirken, g�zetim ve denetimde bulunurken, zarar�n do�mas�n� engellemek i�in gerekli �zeni g�sterdi�ini ispat ederse, sorumlu olmaz.

Bir i�letmede adam �al��t�ran, i�letmenin �al��ma d�zeninin zarar�n do�mas�n� �nlemeye elveri�li oldu�unu ispat etmedik�e, o i�letmenin faaliyetleri dolay�s�yla sebep olunan zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Adam �al��t�ran, �dedi�i tazminat i�in, zarar veren �al��ana, ancak onun bizzat sorumlu oldu�u �l��de r�cu hakk�na sahiptir.

2. Hayvan bulunduran�n sorumlulu�u

a. Giderim y�k�ml�l��

MADDE 67- Bir hayvan�n bak�m�n� ve y�netimini s�rekli veya ge�ici olarak �stlenen ki�i, hayvan�n verdi�i zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Hayvan bulunduran, bu zarar�n do�mas�n� engellemek i�in gerekli �zeni g�sterdi�ini ispat ederse sorumlu olmaz.

Hayvan, bir ba�kas� veya bir ba�kas�na ait hayvan taraf�ndan �rk�t�lm�� olursa, hayvan� bulunduran�n, bu ki�ilere r�cu hakk� sakl�d�r.

b. Al�koyma hakk�

MADDE 68- Bir ki�inin hayvan�, ba�kas�n�n ta��nmaz� �zerinde bir zarar verdi�i takdirde, ta��nmaz�n zilyedi, o hayvan� yakalayabilir, zarar� giderilinceye kadar al�koyabilir; hatta durum ve ko�ullar hakl� g�steriyorsa hayvan� di�er yollarla etkisiz h�le getirebilir.

Bu durumda, ta��nmaz�n zilyedi derh�l hayvan sahibine bilgi vermek ve sahibini bilmiyorsa, onun bulunmas� i�in gerekli giri�imleri yapmak zorundad�r.

3. Yap� malikinin sorumlulu�u

a. Giderim y�k�ml�l��

MADDE 69- Bir binan�n veya di�er yap� eserlerinin maliki, bunlar�n yap�m�ndaki bozukluklardan veya bak�m�ndaki eksikliklerden do�an zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

�ntifa ve oturma hakk� sahipleri de, binan�n bak�m�ndaki eksikliklerden do�an zararlardan, malikle birlikte m�teselsilen sorumludurlar.

Sorumlular�n, bu sebeplerle kendilerine kar�� sorumlu olan di�er ki�ilere r�cu hakk� sakl�d�r.

b. Zarar tehlikesini �nleme

MADDE 70- Bir ba�kas�na ait bina veya di�er yap� eserlerinden zarar g�rme tehlikesiyle kar��la�an ki�i, bu tehlikenin giderilmesi i�in gerekli �nlemlerin al�nmas�n� hak sahiplerinden isteyebilir.

Ki�ilerin ve mallar�n korunmas� hakk�ndaki kamu hukuku kurallar� sakl�d�r.

III. Tehlike sorumlulu�u ve denkle�tirme

MADDE 71- �nemli �l��de tehlike arzeden bir i�letmenin faaliyetinden zarar do�du�u takdirde, bu zarardan i�letme sahibi ve varsa i�leten m�teselsilen sorumludur.

Bir i�letmenin, mahiyeti veya faaliyette kullan�lan malzeme, ara�lar ya da g��ler g�z �n�nde tutuldu�unda, bu i�lerde uzman bir ki�iden beklenen t�m �zenin g�sterilmesi durumunda bile s�k�a veya a��r zararlar do�urmaya elveri�li oldu�u sonucuna var�l�rsa, bunun �nemli �l��de tehlike arzeden bir i�letme oldu�u kabul edilir. �zellikle, herhangi bir kanunda benzeri tehlikeler arzeden i�letmeler i�in �zel bir tehlike sorumlulu�u �ng�r�lm��se, bu i�letme de �nemli �l��de tehlike arzeden i�letme say�l�r.

Belirli bir tehlike h�li i�in �ng�r�len �zel sorumluluk h�k�mleri sakl�d�r.

�nemli �l��de tehlike arzeden bir i�letmenin bu t�r faaliyetine hukuk d�zenince izin verilmi� olsa bile, zarar g�renler, bu i�letmenin faaliyetinin sebep oldu�u zararlar�n�n uygun bir bedelle denkle�tirilmesini isteyebilirler.

C. Zamana��m�

I. Kural

MADDE 72- Tazminat istemi, zarar g�renin zarar� ve tazminat y�k�ml�s�n� ��rendi�i tarihten ba�layarak iki y�l�n ve her h�lde fiilin i�lendi�i tarihten ba�layarak on y�l�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar. Ancak, tazminat ceza kanunlar�n�n daha uzun bir zamana��m� �ng�rd�� cezay� gerektiren bir fiilden do�mu�sa, bu zamana��m� uygulan�r.

Haks�z fiil dolay�s�yla zarar g�ren bak�m�ndan bir bor� do�mu�sa zarar g�ren, haks�z fiilden do�an tazminat istemi zamana��m�na u�ram�� olsa bile, her zaman bu borcu ifadan ka��nabilir.

II. R�cu isteminde

MADDE 73- R�cu istemi, tazminat�n tamam�n�n �dendi�i ve birlikte sorumlu ki�inin ��renildi�i tarihten ba�layarak iki y�l�n ve her h�lde tazminat�n tamam�n�n �dendi�i tarihten ba�layarak on y�l�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar.

Tazminat�n �denmesi kendisinden istenilen ki�i, durumu birlikte sorumlu oldu�u ki�ilere bildirmek zorundad�r. Aksi takdirde zamana��m�, bu bildirimin d�r�stl�k kurallar�na g�re yap�labilece�i tarihte i�lemeye ba�lar.

D. Yarg�lama

I. Ceza hukuku ile ili�kisinde

MADDE 74- H�kim, zarar verenin kusurunun olup olmad��, ay�rt etme g�c�n�n bulunup bulunmad�� hakk�nda karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili h�k�mleriyle ba�l� olmad�� gibi, ceza h�kimi taraf�ndan verilen beraat karar�yla da ba�l� de�ildir.

Ayn� �ekilde, ceza h�kiminin kusurun de�erlendirilmesine ve zarar�n belirlenmesine ili�kin karar� da, hukuk h�kimini ba�lamaz.

II.Tazminat h�km�n�n de�i�tirilmesi

MADDE 75- Bedensel zarar�n kapsam�, karar verme s�ras�nda tam olarak belirlenemiyorsa h�kim, karar�n kesinle�mesinden ba�layarak iki y�l i�inde, tazminat h�km�n� de�i�tirme yetkisini sakl� tutabilir.

III. Ge�ici �demeler

MADDE 76- Zarar g�ren, iddias�n�n hakl�l��n� g�steren inand�r�c� kan�tlar sundu�u ve ekonomik durumu da gerektirdi�i takdirde h�kim, istem �zerine daval�n�n zarar g�rene ge�ici �deme yapmas�na karar verebilir.

Daval�n�n yapt�� ge�ici �demeler, h�kmedilen tazminata mahsup edilir; tazminata h�kmedilmezse h�kim, davac�n�n ald�� ge�ici �demeleri, yasal faizi ile birlikte geri vermesine karar verir.

��NC� AYIRIM

Sebepsiz Zenginle�meden Do�an Bor� �li�kileri

A. Ko�ullar�

I. Genel olarak

MADDE 77- Hakl� bir sebep olmaks�z�n, bir ba�kas�n�n malvarl��ndan veya eme�inden zenginle�en, bu zenginle�meyi geri vermekle y�k�ml�d�r.

Bu y�k�ml�l�k, �zellikle zenginle�menin ge�erli olmayan veya ger�ekle�memi� ya da sona ermi� bir sebebe dayanmas� durumunda do�mu� olur.

II. Bor�lan�lmam�� edimin ifas�

MADDE 78- Bor�lanmad�� edimi kendi iste�iyle yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini bor�lu sanarak yerine getirdi�ini ispat ederse geri isteyebilir.

Zamana��m�na u�ram�� bir borcun ifas�ndan veya ahlaki bir �devin yerine getirilmi� olmas�ndan kaynaklanan zenginle�meler geri istenemez.

Bor� olmad�� h�lde �denmi� olan edimin geri istenmesine ili�kin di�er kanun h�k�mleri sakl�d�r.

B. Geri vermenin kapsam�

I. Zenginle�enin y�k�ml�l��

MADDE 79- Sebepsiz zenginle�en, zenginle�menin geri istenmesi s�ras�nda elinden ��km�� oldu�unu ispat etti�i k�sm�n d��nda kalan� geri vermekle y�k�ml�d�r.

Zenginle�en, zenginle�meyi iyiniyetli olmaks�z�n elden ��karm��sa veya elden ��kar�rken ileride geri vermek zorunda kalabilece�ini hesaba katmas� gerekiyorsa, zenginle�menin tamam�n� geri vermekle y�k�ml�d�r.

II. Giderleri isteme hakk�

MADDE 80- Zenginle�en iyiniyetli ise, yapt�� zorunlu ve yararl� giderleri, geri verme isteminde bulunandan isteyebilir.

Zenginle�en iyiniyetli de�ilse, zorunlu giderlerinin ve yararl� giderlerinden sadece geri verme zaman�nda mevcut olan de�er art��n�n �denmesini isteyebilir.

Zenginle�en, iyiniyetli olup olmad��na bak�lmaks�z�n, di�er giderlerinin �denmesini isteyemez. Ancak, kendisine kar��l�k �nerilmezse, o �ey ile birle�tirdi�i ve zarars�zca ayr�lmas� m�mk�n bulunan eklemeleri geri vermeden �nce ay�r�p alabilir.

C. Geri istenememe

MADDE 81- Hukuka veya ahlaka ayk�r� bir sonucun ger�ekle�mesi amac�yla verilen �ey geri istenemez. Ancak, a��lan davada h�kim, bu �eyin Devlete mal edilmesine karar verebilir.

D. Zamana��m�

MADDE 82- Sebepsiz zenginle�meden do�an istem hakk�, hak sahibinin geri isteme hakk� oldu�unu ��rendi�i tarihten ba�layarak iki y�l�n ve her h�lde zenginle�menin ger�ekle�ti�i tarihten ba�layarak on y�l�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar.

Zenginle�me, zenginle�enin bir alacak hakk� kazanmas� suretiyle ger�ekle�mi�se di�er taraf, istem hakk� zamana��m�na u�ram�� olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan ka��nabilir.

�K�NC� B�L�M

Bor� �li�kisinin H�k�mleri

B�R�NC� AYIRIM

Bor�lar�n �fas�

A. Genel olarak

I. �ahsen ifa zorunlulu�unun olmamas�

MADDE 83- Borcun, bizzat bor�lu taraf�ndan ifa edilmesinde alacakl�n�n menfaati bulunmad�k�a bor�lu, borcunu �ahsen ifa etmekle y�k�ml� de�ildir.

II. �fan�n konusu

1. K�smen ifa

MADDE 84- Borcun tamam� belli ve muaccel ise, alacakl� k�smen ifay� reddedebilir.

Alacakl� k�smen ifay� kabul ederse bor�lu, borcun kendisi taraf�ndan ikrar olunan k�sm�n� ifadan ka��namaz.

2. B�l�nemeyen bor�

MADDE 85- B�l�nemeyen bir borcun birden �ok alacakl�s� varsa, alacakl�lardan her biri, borcun alacakl�lar�n tamam�na ifas�n� isteyebilir. Bor�lu, edimini alacakl�lar�n hepsine birden ifa etmek zorundad�r.

B�l�nemeyen borcun birden �ok bor�lusu varsa, bor�lulardan her biri borcun tamam�n� ifa etmekle y�k�ml�d�r.

Durumun gere�inden aksi anla��lmad�k�a, ifada bulunan bor�lu, alacakl�ya halef olur ve di�er bor�lulardan paylar� oran�nda alaca��n� isteyebilir.

3. �e�it borcu

MADDE 86- �e�it bor�lar�nda hukuki ili�kiden ve i�in �zelli�inden aksi anla��lmad�k�a, edimin se�imi bor�luya aittir. Ancak bor�lunun se�ece�i edim, ortalama nitelikten daha d��k olamaz.

4. Se�imlik bor�

MADDE 87- Se�imlik bor�larda, hukuki ili�kiden ve i�in �zelli�inden aksi anla��lmad�k�a, edimlerden birinin se�imi bor�luya aittir.

5. Faiz

MADDE 88- Faiz �deme borcunda uygulanacak y�ll�k faiz oran�, s�zle�mede kararla�t�r�lmam��sa faiz borcunun do�du�u tarihte y�r�rl�kte olan mevzuat h�k�mlerine g�re belirlenir.

S�zle�me ile kararla�t�r�lacak y�ll�k faiz oran�, birinci f�kra uyar�nca belirlenen y�ll�k faiz oran�n�n y�zde elli fazlas�n� a�amaz.

B. �fa yeri

MADDE 89- Borcun ifa yeri, taraflar�n a��k veya �rt�l� iradelerine g�re belirlenir. Aksine bir anla�ma yoksa, a�a��daki h�k�mler uygulan�r;

1. Para bor�lar�, alacakl�n�n �deme zaman�ndaki yerle�im yerinde,

2. Par�a bor�lar�, s�zle�menin kuruldu�u s�rada bor� konusunun bulundu�u yerde,

3. Bunlar�n d��ndaki b�t�n bor�lar, do�umlar� s�ras�nda bor�lunun yerle�im yerinde,

ifa edilir.

Alacakl�n�n yerle�im yerinde ifas� gereken bir borcun do�umundan sonra alacakl�n�n yerle�im yerini de�i�tirmesi sebebiyle ifa �nemli �l��de g��le�mi�se bor�, alacakl�n�n �nceki yerle�im yerinde ifa edilebilir.

C. �fa zaman�

I. S�reye ba�lanmam�� bor�

MADDE 90- �fa zaman� taraflarca kararla�t�r�lmad�k�a veya hukuki ili�kinin �zelli�inden anla��lmad�k�a her bor�, do�umu an�nda muaccel olur.

II. S�reye ba�l� bor�

1. Aya ili�kin s�relerde vade

MADDE 91- Borcun ifas� i�in bir ay�n ba�lang�c� veya sonu belirlenmi�se, bundan ay�n birinci ve sonuncu g�n�; ay�n ortas� belirlenmi�se, bundan da ay�n onbe�inci g�n� anla��l�r.

Borcun ifas� i�in g�n belirtilmeksizin sadece ay belirlenmi�se, bundan o ay�n son g�n� anla��l�r.

2. Di�er s�relerde vade

MADDE 92- Bir borcun veya taraflardan birine d��en herhangi bir y�k�ml�l��n s�zle�menin kurulmas�ndan ba�layarak belli bir s�renin sonunda ifas� gerekiyorsa, ifa zaman� a�a��daki bi�imde belirlenir:

1. G�n olarak belirlenmi� s�re, s�zle�menin kuruldu�u g�n say�lmaks�z�n, bu s�renin son g�n� dolmu� olur. Sekiz veya onbe� g�n olarak belirlenmi� s�re ise, bir veya iki haftay� de�il, tam sekiz veya onbe� g�n� ifade eder.

2. Hafta olarak belirlenmi� s�re, son haftan�n s�zle�menin kuruldu�u g�ne ismen uyan g�n�nde dolmu� olur.

3. Ay olarak veya y�l, yar�y�l ve y�l�n d�rtte biri gibi birden �ok ay� i�eren bir zaman olarak belirlenmi� s�re, s�zle�menin kuruldu�u g�n ay�n ka��nc� g�n� ise, son ay�n bunu kar��layan g�n�nde dolmu� olur. Son ayda bunu kar��layan g�n yoksa s�re, bu ay�n son g�n� dolmu� say�l�r.

4. Yar�m aydan onbe� g�nl�k s�re anla��l�r. Bir veya birden �ok ay ve yar�m ay olarak belirlenmi� s�renin doldu�u g�n, son aya onbe� g�n eklenerek belirlenir.

Bu kurallar, s�renin s�zle�menin kurulmas�ndan ba�ka bir andan i�lemeye ba�lad�� durumlarda da uygulan�r.

Bor�lu, belirli bir s�re i�inde yerine getirilmesi gereken bir borcu, bu s�renin dolmas�ndan �nce ifa etmekle y�k�ml�d�r.

3. Tatil g�nleri

MADDE 93- �fa zaman� veya s�renin son g�n�, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir g�ne rastlarsa, kendili�inden bu g�n� izleyen ve tatil olmayan ilk g�ne ge�er.

Aksine anla�ma ge�erlidir.

III. �� saatlerinde ifa

MADDE 94- Bor�, al��lm�� i� saatlerinde ifa ve kabul edilir.

IV. S�renin uzat�lmas�

MADDE 95- S�re uzat�lm�� ise yeni s�re, aksi kararla�t�r�lm�� olmad�k�a, �nceki s�renin sona ermesini izleyen birinci g�nden ba�lar.

V. Erken ifa

MADDE 96- S�zle�menin h�k�mlerinden veya �zelli�inden ya da durumun gere�inden taraflar�n aksini kastettikleri anla��lmad�k�a bor�lu, edimini s�renin sona ermesinden �nce ifa edebilir. Ancak, kanun veya s�zle�me ya da �det gere�i olmad�k�a bor�lu, erken ifada bulunmas� sebebiyle indirim yapamaz.

VI. Kar��l�kl� bor� y�kleyen s�zle�melerde

1. �fada s�ra

MADDE 97- Kar��l�kl� bor� y�kleyen bir s�zle�menin ifas� isteminde bulunan taraf�n, s�zle�menin ko�ullar�na ve �zelliklerine g�re daha sonra ifa etme hakk� olmad�k�a, kendi borcunu ifa etmi� ya da ifas�n� �nermi� olmas� gerekir.

2. �fa g��s�zl��

MADDE 98- Kar��l�kl� bor� y�kleyen bir s�zle�mede, taraflardan birinin borcunu ifada g��s�zl��e d��mesi ve �zellikle iflas etmesi ya da hakk�ndaki haciz i�leminin sonu�suz kalmas� sebebiyle di�er taraf�n hakk� tehlikeye d��erse bu taraf, kar�� edimin ifas� g�vence alt�na al�n�ncaya kadar kendi ediminin ifas�ndan ka��nabilir.

Hakk� tehlikeye d��en taraf, ayr�ca uygun bir s�rede istedi�i g�vence verilmezse s�zle�meden d�nebilir.

D. �deme

I. �lke paras� ile

MADDE 99- Konusu para olan bor� �lke paras�yla �denir.

�lke paras� d��nda ba�ka bir para birimiyle �deme yap�lmas� kararla�t�r�lm��sa, s�zle�mede aynen �deme veya bu anlama gelen bir ifade bulunmad�k�a bor�, �deme g�n�ndeki rayi� �zerinden �lke paras�yla da �denebilir.

�lke paras� d��nda ba�ka bir para birimiyle belirlenmi� ve s�zle�mede aynen �deme ya da bu anlama gelen bir ifade de bulunmad�k�a, borcun �deme g�n�nde �denmemesi �zerine alacakl�, bu alaca��n�n aynen veya vade ya da fiil� �deme g�n�ndeki rayi� �zerinden �lke paras� ile �denmesini isteyebilir.

II. Mahsup

1. K�smen �demede

MADDE 100- Bor�lu, faiz veya giderleri �demede gecikmemi� ise, k�smen yapt�� demeyi ana bor�tan d��me hakk�na sahiptir. Aksine anla�ma yap�lamaz.

Alacakl�, alaca��n bir k�sm� i�in kefalet, rehin veya ba�ka bir g�vence alm�� ise, bor�lu k�smen yapt�� demeyi, g�vence alt�na al�nan veya g�vencesi daha iyi olan k�sma mahsup etme hakk�na sahip de�ildir.

2. Birden �ok bor�ta

a. Bor�lu ve alacakl�n�n bildirimine g�re

MADDE 101- Birden �ok borcu bulunan bor�lu, �deme g�n�nde bu bor�lardan hangisini �demek istedi�ini alacakl�ya bildirebilir.

Bor�lu bildirimde bulunmazsa, yap�lan �deme, kendisi taraf�ndan derh�l itiraz edilmi� olmad�k�a, alacakl�n�n makbuzda g�sterdi�i bor� i�in yap�lm�� say�l�r.

b. Kanuna g�re

MADDE 102- Kanunen ge�erli bir a��klama yap�lmad�� veya makbuzda bir a��kl�k bulunmad�� durumda �deme, muaccel bor� i�in yap�lm�� say�l�r. Birden �ok bor� muaccel ise �demenin, bor�luya kar�� ilk olarak takip edilen bor� i�in yap�lm�� oldu�u kabul edilir. Takip yap�lmam�� ise �deme, vadesi ilk �nce gelmi� olan bor� i�in yap�lm�� olur.

Birden �ok borcun vadesi ayn� zamanda gelmi�se, mahsup orant�l� olarak; bor�lardan hi�birinin vadesi gelmemi�se �deme, g�vencesi en az olan bor� i�in yap�lm�� say�l�r.

III. Makbuz ve senetlerin geri verilmesi

1. Bor�lunun hakk�

MADDE 103- Borcu �deyen bor�lu, bir makbuz ve borcun tamam� �denmi�se, buna ili�kin bor� senedinin geri verilmesini veya iptalini isteyebilir.

Borcun tamam� �denmemi� veya bor� senedi alacakl�ya ba�kaca haklar da vermekte ise bor�lu, ancak makbuz verilmesini ve �demenin bor� senedine i�lenmesini isteyebilir.

2. H�k�mleri

MADDE 104- Faiz veya kira bedeli gibi d�nemsel edimlerden biri i�in, alacakl� taraf�ndan �ekince belirtilmeksizin makbuz verilmi�se, �nceki d�nemlere ait edimler de ifa edilmi� say�l�r.

Alacakl� anaparan�n tamam� i�in makbuz vermi�se, faizlerini de alm�� oldu�u kabul edilir.

Bor� senedi bor�luya geri verilmi�se, bor� sona ermi� say�l�r.

3. Senedin geri verilememesi

MADDE 105- Alacakl�, bor� senedini kaybetti�ini iddia ederse, bor�lunun istemi �zerine, borcu �deme s�ras�nda, kendisine bor� senedinin iptalini ve borcun sona ermi� oldu�unu g�steren resmen d�zenlenmi� veya usul�ne g�re onaylanm�� bir belge vermek zorundad�r.

K�ymetli evrak�n iptaline ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

E. Alacakl�n�n temerr�d�

I. Ko�ullar�

MADDE 106- Yapma veya verme edimi gere�i gibi kendisine �nerilen alacakl�, hakl� bir sebep olmaks�z�n onu kabulden veya bor�lunun borcunu ifa edebilmesi i�in kendisi taraf�ndan yap�lmas� gereken haz�rl�k fiillerini yapmaktan ka��n�rsa, temerr�de d��m�� olur.

Alacakl�, m�teselsil bor�lulardan birine kar�� temerr�de d��erse, di�erlerine kar�� da temerr�de d��m�� olur.

II. H�k�mleri

1. Bir �eyin teslimine ili�kin edimlerde

a. Tevdi hakk�

MADDE 107- Alacakl�n�n temerr�de d��mesi durumunda bor�lu, hasar ve giderleri alacakl�ya ait olmak �zere, teslim edece�i �eyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir.

Tevdi yerini, ifa yerindeki h�kim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, h�kim karar� olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir.

b. Satma hakk�

MADDE 108- S�zle�menin konusu olan �eyin niteli�i veya i�in �zelli�i tevdi edilmesine uygun d��mez veya teslim edilecek �ey bozulabilir ya da bak�m�, korunmas� veya tevdi edilmesi �nemli bir gideri gerektirir ise, bor�lu, alacakl�ya �nceden ihtarda bulunmas� ko�uluyla, h�kimin izniyle onu a��k art�rma yoluyla satt�r�p bedelini tevdi edebilir.

Teslim edilecek �ey, borsada kay�tl�ysa veya piyasa fiyat� varsa ya da yap�lacak gidere oranla de�eri az ise, sat��n a��k art�rma yoluyla yap�lmas� zorunlu olmad�� gibi, h�kim, �nceden ihtarda bulunma ko�ulunu aramaks�z�n sat��a izin verebilir.

c. Tevdi konusunu geri alma

MADDE 109- Alacakl�, tevdi edilen �eyi kabul etti�ini a��klam�� veya tevdi bir rehnin ortadan kald�r�lmas� sonucunu do�urmu� olmad�k�a bor�lu, tevdi edilen �eyi geri alabilir.

Tevdi edilen �ey geri al�nd�� anda alacak, b�t�n yan haklar�yla birlikte varl��n� s�rd�r�r.

2. Di�er edimlerde

MADDE 110- Borcun konusu bir �eyin teslimini gerektirmiyorsa, alacakl�n�n temerr�d� h�linde bor�lu, bor�lunun temerr�d�ne ili�kin h�k�mlere g�re s�zle�meden d�nebilir.

F. Di�er ifa engelleri

MADDE 111- Bor�lunun kusuru olmaks�z�n, alaca��n kime ait oldu�unda veya alacakl�n�n kimli�inde duraksama sebebiyle ya da alacakl�dan kaynaklanan di�er ki�isel bir sebeple bor�, alacakl�ya veya temsilcisine ifa edilemezse bor�lu, alacakl�n�n temerr�d�nde oldu�u gibi, tevdi ya da s�zle�meden d�nme hakk�n� kullanabilir.

�K�NC� AYIRIM

Bor�lar�n �fa Edilmemesinin Sonu�lar�

A. Borcun ifa edilmemesi

I. Giderim borcu

1. Genel olarak

MADDE 112- Bor� hi� veya gere�i gibi ifa edilmezse bor�lu, kendisine hi�bir kusurun y�klenemeyece�ini ispat etmedik�e, alacakl�n�n bundan do�an zarar�n� gidermekle y�k�ml�d�r.

2. Yapma ve yapmama bor�lar�nda

MADDE 113- Yapma borcu, bor�lu taraf�ndan ifa edilmedi�i takdirde alacakl�, masraf� bor�luya ait olmak �zere edimin kendisi veya ba�kas� taraf�ndan ifas�na izin verilmesini isteyebilir; her t�rl� giderim isteme hakk� sakl�d�r.

Yapmama borcuna ayk�r� davranan bor�lu, bu ayk�r� davran��n�n do�urdu�u zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Alacakl�, ayr�ca borca ayk�r� durumun ortadan kald�r�lmas�n� veya bu konuda masraf� bor�luya ait olmak �zere kendisinin yetkili k�l�nmas�n� isteyebilir.

II. Sorumlulu�un ve giderim borcunun kapsam�

1. Genel olarak

MADDE 114- Bor�lu, genel olarak her t�rl� kusurdan sorumludur. Bor�lunun sorumlulu�unun kapsam�, i�in �zel niteli�ine g�re belirlenir. �� zellikle bor�lu i�in bir yarar sa�lam�yorsa, sorumluluk daha hafif olarak de�erlendirilir.

Haks�z fiil sorumlulu�una ili�kin h�k�mler, k�yas yoluyla s�zle�meye ayk�r�l�k h�llerine de uygulan�r.

2. Sorumsuzluk anla�mas�

MADDE 115- Bor�lunun a��r kusurundan sorumlu olmayaca��na ili�kin �nceden yap�lan anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

Bor�lunun alacakl� ile hizmet s�zle�mesinden kaynaklanan herhangi bir bor� sebebiyle sorumlu olmayaca��na ili�kin olarak �nceden yapt�� her t�rl� anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

Uzmanl�� gerektiren bir hizmet, meslek veya sanat, ancak kanun ya da yetkili makamlar taraf�ndan verilen izinle y�r�t�lebiliyorsa, bor�lunun hafif kusurundan sorumlu olmayaca��na ili�kin �nceden yap�lan anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

3. Yard�mc� ki�ilerin fiillerinden sorumluluk

MADDE 116- Bor�lu, borcun ifas�n� veya bir bor� ili�kisinden do�an hakk�n kullan�lmas�n�, birlikte ya�ad�� ki�iler ya da yan�nda �al��anlar gibi yard�mc�lar�na kanuna uygun surette b�rakm�� olsa bile, onlar�n i�i y�r�tt�kleri s�rada di�er tarafa verdikleri zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Yard�mc� ki�ilerin fiilinden do�an sorumluluk, �nceden yap�lan bir anla�mayla tamamen veya k�smen kald�r�labilir.

Uzmanl�� gerektiren bir hizmet, meslek veya sanat, ancak kanun veya yetkili makamlar taraf�ndan verilen izinle y�r�t�lebiliyorsa, bor�lunun yard�mc� ki�ilerin fiillerinden sorumlu olmayaca��na ili�kin anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

B. Bor�lunun temerr�d�

I. Ko�ullar�

MADDE 117- Muaccel bir borcun bor�lusu, alacakl�n�n ihtar�yla temerr�de d��er.

Borcun ifa edilece�i g�n, birlikte belirlenmi� veya s�zle�mede sakl� tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usul�ne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemi�se, bu g�n�n ge�mesiyle; haks�z fiilde fiilin i�lendi�i, sebepsiz zenginle�mede ise zenginle�menin ger�ekle�ti�i tarihte bor�lu temerr�de d��m�� olur. Ancak sebepsiz zenginle�enin iyiniyetli oldu�u h�llerde temerr�t i�in bildirim �artt�r.

II. H�k�mleri

1. Genel olarak

a. Gecikme tazminat�

MADDE 118- Temerr�de d��en bor�lu, temerr�de d��mekte kusuru olmad��n� ispat etmedik�e, borcun ge� ifas�ndan dolay� alacakl�n�n u�rad�� zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

b. Beklenmedik h�lden sorumluluk

MADDE 119- Temerr�de d��en bor�lu, beklenmedik h�l sebebiyle do�acak zarardan sorumludur.

Bor�lu, temerr�de d��mekte kusuru olmad��n� veya borcunu zaman�nda ifa etmi� olsayd� bile beklenmedik h�lin ifa konusu �eye zarar verece�ini ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabilir.

2. Temerr�t faizi

a. Genel olarak

MADDE 120- Uygulanacak y�ll�k temerr�t faizi oran�, s�zle�mede kararla�t�r�lmam��sa, faiz borcunun do�du�u tarihte y�r�rl�kte olan mevzuat h�k�mlerine g�re belirlenir.

S�zle�me ile kararla�t�r�lacak y�ll�k temerr�t faizi oran�, birinci f�kra uyar�nca belirlenen y�ll�k faiz oran�n�n y�zde y�z fazlas�n� a�amaz.

Akd� faiz oran� kararla�t�r�lmakla birlikte s�zle�mede temerr�t faizi kararla�t�r�lmam��sa ve y�ll�k akd� faiz oran� da birinci f�krada belirtilen faiz oran�ndan fazla ise, temerr�t faizi oran� hakk�nda akd� faiz oran� ge�erli olur.

b. Faizlerde, iratlarda ve ba��lamada temerr�t faizi

MADDE 121- Faiz veya irat borcunu ya da ba��lad�� bir miktar paray� �demekte temerr�de d��en bor�lu, icra takibine giri�ildi�i veya dava a��ld�� g�nden ba�layarak, temerr�t faizi �demekle y�k�ml�d�r.

Buna ayk�r� olarak yap�lan anla�malar, ceza ko�ulu h�k�mlerine tabi olur.

Temerr�t faizine, ayr�ca temerr�t faizi y�r�t�lemez.

3. A�k�n zarar

MADDE 122- Alacakl�, temerr�t faizini a�an bir zarara u�ram�� olursa, bor�lu kendisinin hi�bir kusuru bulunmad��n� ispat etmedik�e, bu zarar� da gidermekle y�k�ml�d�r.

Temerr�t faizini a�an zarar miktar� g�r�lmekte olan davada belirlenebiliyorsa, davac�n�n istemi �zerine h�kim, esas hakk�nda karar verirken bu zarar�n miktar�na da h�kmeder.

4. Kar��l�kl� bor� y�kleyen s�zle�melerde

a. S�re verilmesi

MADDE 123- Kar��l�kl� bor� y�kleyen s�zle�melerde, taraflardan biri temerr�de d��t�� takdirde di�eri, borcun ifa edilmesi i�in uygun bir s�re verebilir veya uygun bir s�re verilmesini h�kimden isteyebilir.

b. S�re verilmesini gerektirmeyen durumlar

MADDE 124- A�a��daki durumlarda s�re verilmesine gerek yoktur:

1. Bor�lunun i�inde bulundu�u durumdan veya tutumundan s�re verilmesinin etkisiz olaca�� anla��l�yorsa.

2. Bor�lunun temerr�d� sonucunda borcun ifas� alacakl� i�in yarars�z kalm��sa.

3. Borcun ifas�n�n, belirli bir zamanda veya belirli bir s�re i�inde ger�ekle�memesi �zerine, ifan�n art�k kabul edilmeyece�i s�zle�meden anla��l�yorsa.

c. Se�imlik haklar

MADDE 125- Temerr�de d��en bor�lu, verilen s�re i�inde, borcunu ifa etmemi�se veya s�re verilmesini gerektirmeyen bir durum s�z konusu ise alacakl�, her zaman borcun ifas�n� ve gecikme sebebiyle tazminat isteme hakk�na sahiptir.

Alacakl�, ayr�ca borcun ifas�ndan ve gecikme tazminat� isteme hakk�ndan vazge�ti�ini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden do�an zarar�n giderilmesini isteyebilir veya s�zle�meden d�nebilir.

S�zle�meden d�nme h�linde taraflar, kar��l�kl� olarak ifa y�k�ml�l��nden kurtulurlar ve daha �nce ifa ettikleri edimleri geri isteyebilirler. Bu durumda bor�lu, temerr�de d��mekte kusuru olmad��n� ispat edemezse alacakl�, s�zle�menin h�k�ms�z kalmas� sebebiyle u�rad�� zarar�n giderilmesini de isteyebilir.

d. S�rekli edimli s�zle�melerde

MADDE 126- �fas�na ba�lanm�� s�rekli edimli s�zle�melerde, bor�lunun temerr�d� h�linde alacakl�, ifa ve gecikme tazminat� isteyebilece�i gibi, s�zle�meyi feshederek, s�zle�menin s�resinden �nce sona ermesi y�z�nden u�rad�� zarar�n giderilmesini de isteyebilir.

��NC� AYIRIM

Bor� �li�kilerinin ��nc� Ki�ilere Etkisi

A. Alacakl�ya halef olma

MADDE 127- Alacakl�ya ifada bulunan ��nc� ki�i, a�a��daki h�llerde ifas� �l��s�nde alacakl�n�n haklar�na halef olur:

1. Ba�kas�n�n borcu i�in rehnedilen bir �eyi rehinden kurtard�� ve bu �ey �zerinde m�lkiyet veya ba�ka bir ayni hakk� bulundu�u takdirde.

2. Alacakl�ya ifada bulunan ��nc� ki�inin ona halef olaca��, bor�lu taraf�ndan ifadan �nce alacakl�ya bildirildi�i takdirde.

Di�er halefiyet h�llerine ili�kin kanun h�k�mleri sakl�d�r.

B. ��nc� ki�inin fiilini �stlenme

MADDE 128- ��nc� bir ki�inin fiilini ba�kas�na kar�� stlenen, bu fiilin ger�ekle�memesinden do�an zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Belirli bir s�re i�in yap�lan �stlenmede, s�renin bitimine kadar �stlenene edimini ifa etmesi i�in yaz�l� olarak ba�vurulmamas� h�linde, �stlenenin sorumlulu�unun sona erece�i kararla�t�r�labilir.

C. ��nc� ki�i yarar�na s�zle�me

I. Genel olarak

MADDE 129- Kendi ad�na s�zle�me yapan ki�i, s�zle�meye ��nc� ki�i yarar�na bir edim y�k�ml�l�� koydurmu�sa, edimin ��nc� ki�iye ifa edilmesini isteyebilir.

��nc� ki�i veya ��nc� ki�iye halef olanlar da, taraflar�n amac�na veya �rf ve �dete uygun d��t�� takdirde edimin ifas�n� isteyebilirler. Bu durumda, ��nc� ki�i veya ona halef olanlar bu hakk� kullanmak istediklerini bor�luya bildirdikten sonra, alacakl� bor�luyu ibra edemeyece�i gibi, borcun nitelik ve kapsam�n� da de�i�tiremez.

II. Sorumluluk sigortalar�nda

MADDE 130- Ba�kas�n� �al��t�ran ki�i, �al��t�rd�� ki�iye kar�� hukuki sorumlulu�unu g�vence alt�na almak �zere sigorta yapt�rm��sa, sigortadan do�an haklar do�rudan do�ruya �al��ana ait olur.

Ancak, �al��ana �denecek sigorta tazminat�, genel h�k�mlere g�re �denecek tazminattan indirilir.

Di�er hukuki sorumluluk sigortalar�na ili�kin kanun h�k�mleri sakl�d�r.

��NC� B�L�M

Bor�lar�n ve Bor� �li�kilerinin Sona Ermesi, Zamana��m�

B�R�NC� AYIRIM

Sona Erme H�lleri

A. As�l borca ba�l� hak ve bor�lar�n sona ermesi

MADDE 131- As�l bor� ifa ya da di�er bir sebeple sona erdi�i takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza ko�ulu gibi buna ba�l� hak ve bor�lar da sona ermi� olur.

��lemi� faizin ve ceza ko�ulunun ifas�n� isteme hakk� s�zle�meyle veya ifa an�na kadar yap�lacak bir bildirimle sakl� tutulmu� ise ya da durum ve ko�ullardan sakl� tutuldu�u anla��lmaktaysa, bu faizler ve ceza ko�ulu istenebilir.

Ta��nmaz rehnine, k�ymetli evraka ve konkordatoya ili�kin �zel h�k�mler sakl�d�r.

B. �bra

MADDE 132- Borcu do�uran i�lem kanunen veya taraflarca belli bir �ekle ba�l� tutulmu� olsa bile bor�, taraflar�n �ekle ba�l� olmaks�z�n yapacaklar� ibra s�zle�mesiyle tamamen veya k�smen ortadan kald�r�labilir.

C. Yenileme

I. Genel olarak

MADDE 133- Yeni bir bor�la mevcut bir borcun sona erdirilmesi, ancak taraflar�n bu y�ndeki a��k iradesi ile olur.

�zellikle mevcut bor� i�in kambiyo taahh�d�nde bulunulmas� veya yeni bir alacak senedi ya da yeni bir kefalet senedi d�zenlenmesi, taraflar�n a��k yenileme iradeleri olmad�k�a yenileme say�lmaz.

II. Cari hesaplarda

MADDE 134- �e�itli kalemlerin bir cari hesaba sadece kaydedilmi� olmas�, borcun yenilenmi� oldu�u anlam�na gelmez.

Ancak, hesab�n kesilmi� ve hesap sonucu di�er taraf�a kabul edilmi� olmas� durumunda, bor� yenilenmi� olur.

Kalemlerden birinin g�vencesi varsa, aksi kararla�t�r�lmad�k�a, hesap kesilip sonucun kabul edilmi� olmas�, g�venceyi sona erdirmez.

D. Birle�me

MADDE 135- Alacakl� ve bor�lu s�fatlar�n�n ayn� ki�ide birle�mesiyle bor� sona erer. Ancak, ��nc� ki�ilerin alacak �zerinde �nceden mevcut olan haklar� birle�meden etkilenmez.

Birle�me ge�mi�e etkili olarak ortadan kalkarsa, bor� varl��n� s�rd�r�r.

Ta��nmaz rehni ve k�ymetli evraka ili�kin �zel h�k�mler sakl�d�r.

E. �fa imk�ns�zl��

I. Genel olarak

MADDE 136- Borcun ifas� bor�lunun sorumlu tutulamayaca�� sebeplerle imk�ns�zla��rsa, bor� sona erer.

Kar��l�kl� bor� y�kleyen s�zle�melerde imk�ns�zl�k sebebiyle bor�tan kurtulan bor�lu, kar�� taraftan alm�� oldu�u edimi sebepsiz zenginle�me h�k�mleri uyar�nca geri vermekle y�k�ml� olup, hen�z kendisine ifa edilmemi� olan edimi isteme hakk�n� kaybeder. Kanun veya s�zle�meyle borcun ifas�ndan �nce do�an hasar�n alacakl�ya y�kletilmi� oldu�u durumlar, bu h�km�n d��ndad�r.

Bor�lu ifan�n imk�ns�zla�t��n� alacakl�ya gecikmeksizin bildirmez ve zarar�n artmamas� i�in gerekli �nlemleri almazsa, bundan do�an zararlar� gidermekle y�k�ml�d�r.

II. K�smi ifa imk�ns�zl��

MADDE 137- Borcun ifas� bor�lunun sorumlu tutulamayaca�� sebeplerle k�smen imk�ns�zla��rsa bor�lu, borcunun sadece imk�ns�zla�an k�sm�ndan kurtulur. Ancak, bu k�smi ifa imk�ns�zl�� nceden �ng�r�lseydi taraflarca b�yle bir s�zle�menin yap�lmayaca�� a��k�a anla��l�rsa, borcun tamam� sona erer.

Kar��l�kl� bor� y�kleyen s�zle�melerde, bir taraf�n borcu k�smen imk�ns�zla��r ve alacakl� k�smi ifaya raz� olursa, kar�� edim de o oranda ifa edilir. Alacakl�n�n b�yle bir ifaya raz� olmamas� veya kar�� edimin b�l�nemeyen nitelikte olmas� durumunda, tam imk�ns�zl�k h�k�mleri uygulan�r.

III. A��r� ifa g��l��

MADDE 138- S�zle�menin yap�ld�� s�rada taraflarca �ng�r�lmeyen ve �ng�r�lmesi de beklenmeyen ola�an�st� bir durum, bor�ludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya ��kar ve s�zle�menin yap�ld�� s�rada mevcut olgular�, kendisinden ifan�n istenmesini d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� d��ecek derecede bor�lu aleyhine de�i�tirir ve bor�lu da borcunu hen�z ifa etmemi� veya ifan�n a��r� �l��de g��le�mesinden do�an haklar�n� sakl� tutarak ifa etmi� olursa bor�lu, h�kimden s�zle�menin yeni ko�ullara uyarlanmas�n� isteme, bu m�mk�n olmad�� takdirde s�zle�meden d�nme hakk�na sahiptir. S�rekli edimli s�zle�melerde bor�lu, kural olarak d�nme hakk�n�n yerine fesih hakk�n� kullan�r.

Bu madde h�km� yabanc� para bor�lar�nda da uygulan�r.

F. Takas

I. Ko�ullar�

1. Genel olarak

MADDE 139- �ki ki�i, kar��l�kl� olarak bir miktar para veya �zde� di�er edimleri birbirine bor�lu olduklar� takdirde, her iki bor� muaccel ise her biri alaca��n� borcuyla takas edebilir.

Alacaklardan biri �eki�meli olsa bile takas ileri s�r�lebilir.

Zamana��m�na u�ram�� bir alaca��n takas�, ancak takas edilebilece�i anda hen�z zamana��m�na u�ramam�� olmas� ko�uluyla ileri s�r�lebilir.

2. Kefalet h�linde

MADDE 140- As�l bor�lunun takas� ileri s�rme hakk� bulunduk�a, kefili de alacakl�ya ifada bulunmaktan ka��nabilir.

3. ��nc� ki�i yarar�na s�zle�me h�linde

MADDE 141- ��nc� ki�i yarar�na bor�lanan ki�i, bu borcu ile s�zle�menin di�er taraf�ndan olan alaca��n� takas edemez.

4. Bor�lunun iflas� h�linde

MADDE 142- Bor�lunun iflas� h�linde alacakl�lar, muaccel olmasalar bile, alacaklar�n�, m�flise olan bor�lar� ile takas edebilirler.

II. H�k�mleri

MADDE 143- Takas, ancak bor�lunun takas iradesini alacakl�ya bildirmesiyle ger�ekle�ir. Bu durumda her iki bor�, takas edilebilecekleri anda daha az olan bor� tutar�nca sona erer.

Cari hesapla ilgili ticarete ili�kin �zel team�ller sakl�d�r.

III. Alacakl�n�n r�zas�yla takas edilebilir alacaklar

MADDE 144- A�a��daki alacaklar takas haklar�n�n do�umundan sonra, ancak alacakl�lar�n r�zas�yla takas edilebilir:

1. Tevdi edilmi� e�yan�n geri verilmesine veya bedeline ili�kin alacaklar.

2. Haks�z olarak al�nm�� veya aldatma sonucunda al�konulmu� e�yan�n geri verilmesine veya bedeline ili�kin alacaklar.

3. Nafaka ve i��i �creti gibi, bor�lunun ve ailesinin bak�m� i�in zorunlu olup, �zel niteli�i gere�i, do�rudan alacakl�ya verilmesi gereken alacaklar.

IV. Takastan feragat

MADDE 145- Bor�lu, takas hakk�ndan �nceden de feragat edebilir.

�K�NC� AYIRIM

Zamana��m�

A. S�reler

I. On y�ll�k zamana��m�

MADDE 146- Kanunda aksine bir h�k�m bulunmad�k�a, her alacak on y�ll�k zamana��m�na tabidir.

II. Be� y�ll�k zamana��m�

MADDE 147- A�a��daki alacaklar i�in be� y�ll�k zamana��m� uygulan�r:

1. Kira bedelleri, anapara faizleri ve �cret gibi di�er d�nemsel edimler.

2. Otel, motel, pansiyon ve tatil k�y� gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme i�me bedelleri.

3. K��k sanat i�lerinden ve k��k �apta perakende sat��lardan do�an alacaklar.

4. Bir ortakl�kta, ortakl�k s�zle�mesinden do�an ve ortaklar�n birbirleri veya kendileri ile ortakl�k aras�ndaki; bir ortakl��n m�d�rleri, temsilcileri, denet�ileri ile ortakl�k veya ortaklar aras�ndaki alacaklar.

5. Vek�let, komisyon ve acental�k s�zle�melerinden, ticari simsarl�k �creti alaca�� d��nda, simsarl�k s�zle�mesinden do�an alacaklar.

6. Y�klenicinin y�k�ml�l�klerini a��r kusuruyla hi� ya da gere�i gibi ifa etmemesi d��nda, eser s�zle�mesinden do�an alacaklar.

III. S�relerin kesinli�i

MADDE 148- Bu ay�r�mda belirlenen zamana��m� s�releri, s�zle�meyle de�i�tirilemez.

IV. Zamana��m�n�n ba�lang�c�

1. Genel olarak

MADDE 149- Zamana��m�, alaca��n muaccel olmas�yla i�lemeye ba�lar.

Alaca��n muaccel olmas�n�n bir bildirime ba�l� oldu�u h�llerde, zamana��m� bu bildirimin yap�labilece�i g�nden i�lemeye ba�lar.

2. D�nemsel edimlerde

MADDE 150- �m�r boyunca gelir ve benzeri d�nemsel edimlerde, alaca��n tamam� i�in zamana��m�, ifa edilmemi� ilk d�nemsel edimin muaccel oldu�u g�nde i�lemeye ba�lar.

Alaca��n tamam� zamana��m�na u�ram��sa, ifa edilmemi� d�nemsel edimler de zamana��m�na u�ram�� olur.

V. S�relerin hesaplanmas�

MADDE 151- S�reler hesaplan�rken zamana��m�n�n ba�lad�� g�n say�lmaz ve zamana��m� ancak s�renin son g�n� de hak kullan�lmaks�z�n ge�ince ger�ekle�mi� olur.

Zamana��m� s�relerinin hesaplanmas�nda da, bor�lar�n ifas�ndaki s�relerin hesaplanmas�na ili�kin h�k�mler uygulan�r.

B. Ba�l� alacaklarda zamana��m�

MADDE 152- As�l alacak zamana��m�na u�ray�nca, ona ba�l� faiz ve di�er alacaklar da zamana��m�na u�ram�� olur.

C. Zamana��m�n�n durmas�

MADDE 153- A�a��daki durumlarda zamana��m� i�lemeye ba�lamaz, ba�lam��sa durur:

1. Velayet s�resince, �ocuklar�n ana ve babalar�ndan olan alacaklar� i�in.

2. Vesayet s�resince, vesayet alt�nda bulunanlar�n vasiden veya vesayet i�lemleri sebebiyle Devletten olan alacaklar� i�in.

3. Evlilik devam etti�i s�rece, e�lerin di�erinden olan alacaklar� i�in.

4. Hizmet ili�kisi s�resince, ev hizmetlilerinin onlar� �al��t�ranlardan olan alacaklar� i�in.

5. Bor�lu, alacak �zerinde intifa hakk�na sahip oldu�u s�rece.

6. Alaca��, T�rk mahkemelerinde ileri s�rme imk�n�n�n bulunmad�� s�rece.

7. Alacakl� ve bor�lu s�fat�n�n ayn� ki�ide birle�mesinde, birle�menin ileride ge�mi�e etkili olarak ortadan kalkmas� durumunda, bu durumun ortaya ��kmas�na kadar ge�ecek s�rece.

Zamana��m�n� durduran sebeplerin ortadan kalkt�� g�n�n bitiminde zamana��m� i�lemeye ba�lar veya durmadan �nce ba�lam�� olan i�lemesini s�rd�r�r.

D. Zamana��m�n�n kesilmesi

I. Sebepleri

MADDE 154- A�a��daki durumlarda zamana��m� kesilir:

1. Bor�lu borcu ikrar etmi�se, �zellikle faiz �demi� veya k�smen ifada bulunmu�sa ya da rehin vermi� veya kefil g�stermi�se.

2. Alacakl�, dava veya def�i yoluyla mahkemeye veya hakeme ba�vurmu�sa, icra takibinde bulunmu�sa ya da iflas masas�na ba�vurmu�sa.

II. Birlikte bor�lulara etkisi

MADDE 155- Zamana��m� m�teselsil bor�lulardan veya b�l�nemeyen borcun bor�lular�ndan birine kar�� kesilince, di�erlerine kar�� da kesilmi� olur.

Zamana��m� as�l bor�luya kar�� kesilince, kefile kar�� da kesilmi� olur.

Zamana��m� kefile kar�� kesilince, as�l bor�luya kar�� kesilmi� olmaz.

III. Yeni s�renin ba�lamas�

1. Borcun ikrar edilmesi veya karara ba�lanmas� h�linde

MADDE 156- Zamana��m�n�n kesilmesiyle, yeni bir s�re i�lemeye ba�lar.

Bor� bir senetle ikrar edilmi� veya bir mahkeme ya da hakem karar�na ba�lanm�� ise, yeni s�re her zaman on y�ld�r.

2. Alacakl�n�n fiili h�linde

MADDE 157- Bir dava veya def�i yoluyla kesilmi� olan zamana��m�, dava s�resince taraflar�n yarg�lamaya ili�kin her i�leminden veya h�kimin her karar�ndan sonra yeniden i�lemeye ba�lar.

Zamana��m�, icra takibiyle kesilmi�se, alaca��n takibine ili�kin her i�lemden sonra yeniden i�lemeye ba�lar.

Zamana��m�, iflas masas�na ba�vurma sebebiyle kesilmi�se, iflasa ili�kin h�k�mlere g�re alaca��n yeniden istenmesi imk�n�n�n do�umundan itibaren yeniden i�lemeye ba�lar.

E. Davan�n reddinde ek s�re

MADDE 158- Dava veya def�i; mahkemenin yetkili veya g�revli olmamas� ya da d�zeltilebilecek bir yanl��l�k yap�lmas� yahut vaktinden �nce a��lm�� olmas� nedeniyle reddedilmi� olup da o arada zamana��m� veya hak d��r�c� s�re dolmu�sa, alacakl� altm�� g�nl�k ek s�re i�inde haklar�n� kullanabilir.

F. Ta��n�r rehni ile g�venceye ba�lanm�� alacakta

MADDE 159- Alaca��n bir ta��n�r rehniyle g�venceye ba�lanm�� olmas�, bu alacak i�in zamana��m�n�n i�lemesine engel olmaz; bununla birlikte alacakl�n�n, hakk�n� rehinden alma yetkisi devam eder.

G. Zamana��m�ndan feragat

MADDE 160- Zamana��m�ndan �nceden feragat edilemez.

M�teselsil bor�lulardan birinin feragat etmi� olmas�, di�erlerine kar�� ileri s�r�lemez.

B�l�nemez bir borcun bor�lular�ndan birinin feragat etmi� olmas� durumunda da ayn� h�k�m uygulan�r.

As�l bor�lunun feragati de kefile kar�� ileri s�r�lemez.

H. �leri s�r�lmesi

MADDE 161- Zamana��m� ileri s�r�lmedik�e, h�kim bunu kendili�inden g�z �n�ne alamaz.

D�RD�NC� B�L�M

Bor� �li�kilerinde �zel Durumlar

B�R�NC� AYIRIM

Tesels�l

A. M�teselsil bor�luluk

I. Do�u�u

MADDE 162- Birden �ok bor�ludan her biri, alacakl�ya kar�� borcun tamam�ndan sorumlu olmay� kabul etti�ini bildirirse, m�teselsil bor�luluk do�ar.

B�yle bir bildirim yoksa, m�teselsil bor�luluk ancak kanunda �ng�r�len h�llerde do�ar.

II. D�� ili�ki

1. H�k�mleri

a. Bor�lular�n sorumlulu�u

MADDE 163- Alacakl�, borcun tamam�n�n veya bir k�sm�n�n ifas�n�, dilerse bor�lular�n hepsinden, dilerse yaln�z birinden isteyebilir.

Bor�lular�n sorumlulu�u, borcun tamam� �deninceye kadar devam eder.

b. Bor�lular�n savunmalar�

MADDE 164- M�teselsil bor�lulardan biri, alacakl�ya kar��, ancak onunla kendi aras�ndaki ki�isel ili�kilerden veya m�teselsil borcun sebep ya da konusundan do�an def�i ve itirazlar� ileri s�rebilir.

M�teselsil bor�lulardan biri ortak def�i ve itirazlar� ileri s�rmezse, di�erlerine kar�� sorumlu olur.

c. Bor�lular�n bireysel davran��

MADDE 165- Kanun veya s�zle�me ile aksi belirlenmedik�e, bor�lulardan biri kendi davran��yla di�er bor�lular�n durumunu a��rla�t�ramaz.

2. Borcun sona ermesi

MADDE 166- Bor�lulardan biri, ifa veya takasla borcun tamam�n� veya bir k�sm�n� sona erdirmi�se, bu oranda di�er bor�lular� da bor�tan kurtarm�� olur.

Bor�lulardan biri, alacakl�ya ifada bulunmaks�z�n bor�tan kurtulmu�sa, di�er bor�lular bundan, ancak durumun veya borcun niteli�inin elverdi�i �l��de yararlanabilirler.

Alacakl�n�n bor�lulardan biriyle yapt�� ibra s�zle�mesi, di�er bor�lular� da ibra edilen bor�lunun i� ili�kideki borca kat�lma pay� oran�nda bor�tan kurtar�r.

III. �� ili�ki

1. Payla��m

MADDE 167- Aksi kararla�t�r�lmad�k�a veya bor�lular aras�ndaki hukuki ili�kinin niteli�inden anla��lmad�k�a, bor�lulardan her biri, alacakl�ya yap�lan ifadan, birbirlerine kar�� e�it paylarla sorumludurlar.

Kendisine d��en paydan fazla ifada bulunan bor�lunun, �dedi�i fazla miktar� di�er bor�lulardan isteme hakk� vard�r. Bu durumda bor�lu, her bir bor�luya ancak pay� oran�nda r�cu edebilir.

Bor�lulardan birinden al�namayan miktar�, di�er bor�lular e�it olarak �stlenmekle y�k�ml�d�rler.

2. Alacakl�ya halef olma

MADDE 168- Di�erlerine r�cu hakk�na sahip olan bor�lulardan her biri, ifa etti�i miktar oran�nda alacakl�n�n haklar�na halef olur.

Alacakl� di�erlerinin zarar�na olarak bor�lulardan birinin durumunu iyile�tirirse, bunun sonu�lar�na katlan�r.

B. M�teselsil alacakl�l�k

MADDE 169- M�teselsil alacakl�l�k, bor�lunun, alacakl�lardan her birine borcun tamam�n� isteme hakk�n� tan�d�� veya kanunun belirledi�i durumlarda do�ar.

Bor�lu, alacakl�lardan birine yapt�� ifayla, b�t�n alacakl�lara kar�� borcundan kurtulmu� olur.

Alacakl�lardan birinin icraya veya mahkemeye ba�vurmu� oldu�u kendisine bildirilmedik�e, bor�lu onlardan diledi�i birine ifada bulunabilir.

Aksi kararla�t�r�lmad�k�a veya alacakl�lar aras�ndaki hukuki ili�kinin niteli�inden anla��lmad�k�a, alacakl�lardan her birinin edim �zerindeki haklar� e�ittir.

Kendisine d��en paydan fazlas�n� elde eden alacakl�, bu fazlal�� pay�n� alamam�� olan di�er alacakl�lara �demekle y�k�ml�d�r.

�K�NC� AYIRIM

Ko�ullar

A. Geciktirici ko�ul

I. Genel olarak

MADDE 170- Bir s�zle�menin h�k�m ifade etmesi, ger�ekle�ip ger�ekle�meyece�i bilinmeyen bir olguya b�rak�lm��sa, s�zle�me geciktirici ko�ula ba�lanm�� olur.

Aksi kararla�t�r�lmam��sa, geciktirici ko�ula ba�l� s�zle�me, ancak ko�ulun ger�ekle�ti�i andan ba�layarak h�k�m ifade eder.

II. Ko�ulun ask�da oldu�u s�radaki durum

MADDE 171- Ko�ul ger�ekle�inceye kadar bor�lu, borcun gere�i gibi ifas�n� engelleyecek her t�rl� davran��tan ka��nmakla y�k�ml�d�r.

Ko�ula ba�l� hakk� tehlikeye d��r�len alacakl�, alaca�� ko�ula ba�l� olmayan alacakl�lar�n haklar�n� korumak �zere ba�vurabilecekleri �nlemleri alabilir.

Ko�ulun ger�ekle�mesinden �nce yap�lan tasarruflar, ko�ulun h�k�mlerini zedeledi�i oranda ge�ersiz olur.

III. Ko�ul ger�ekle�inceye kadar elde edilen yararlar

MADDE 172- Borcun konusunu olu�turan �ey, ko�ulun ger�ekle�mesinden �nce kendisine verilen alacakl�, ko�ul ger�ekle�irse, ko�ulun ger�ekle�mesine kadar elde etti�i yararlar�n sahibi olur.

Ko�ul ger�ekle�mezse alacakl�, elde etti�i yararlar� geri vermekle y�k�ml�d�r.

B. Bozucu ko�ul

MADDE 173- Sona ermesi �nceden ger�ekle�ip ger�ekle�meyece�i bilinmeyen bir olguya b�rak�lan s�zle�me, bozucu ko�ula ba�lanm�� olur.

Bozucu ko�ula ba�lanm�� s�zle�menin h�k�mleri, ko�ulun ger�ekle�ti�i anda ortadan kalkar.

Aksi kararla�t�r�lmad�k�a veya i�in niteli�inden anla��lmad�k�a sona erme, ge�mi�e etkili olmaz.

C. Ortak h�k�mler

I. Ko�ulun ger�ekle�mesi

MADDE 174- Ko�ul, taraflardan birinin bizzat yerine getirmesi gerekli bir davran�� de�ilse, o taraf�n �l�m� h�linde miras��s� onun yerine ge�ebilir.

II. D�r�stl�k kurallar�na ayk�r� engelleme

MADDE 175- Taraflardan biri, ko�ulun ger�ekle�mesine d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olarak engel olursa, ko�ul ger�ekle�mi� say�l�r.

Taraflardan biri, ko�ulun ger�ekle�mesini d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� bi�imde sa�larsa, ko�ul ger�ekle�memi� say�l�r.

III. Yasak ko�ullar

MADDE 176- Bir ko�ul, hukuka veya ahlaka ayk�r� bir yapma veya yapmama fiilini sa�lamak amac�yla konulmu�sa, bu ko�ula ba�l� hukuki i�lem kesin olarak h�k�ms�zd�r.

��NC� AYIRIM

Ba�lanma Paras�, Cayma Paras� ve Ceza Ko�ulu

A. Ba�lanma paras�

MADDE 177- S�zle�me yap�l�rken bir kimsenin vermi� oldu�u bir miktar para, cayma paras� olarak de�il s�zle�menin yap�ld��na kan�t olarak verilmi� say�l�r.

Aksine s�zle�me veya yerel �det olmad�k�a, ba�lanma paras� esas alacaktan d��l�r.

B. Cayma paras�

MADDE 178- Cayma paras� kararla�t�r�lm��sa, taraflardan her biri s�zle�meden caymaya yetkili say�l�r; bu durumda paray� vermi� olan cayarsa verdi�ini b�rak�r; alm�� olan cayarsa ald��n�n iki kat�n� geri verir.

C. Ceza ko�ulu

I. Alacakl�n�n haklar�

1. Cezan�n s�zle�menin ifas� ile ili�kisi

MADDE 179- Bir s�zle�menin hi� veya gere�i gibi ifa edilmemesi durumu i�in bir ceza kararla�t�r�lm��sa, aksi s�zle�meden anla��lmad�k�a alacakl�, ya borcun ya da cezan�n ifas�n� isteyebilir.

Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu i�in kararla�t�r�lm��sa alacakl�, hakk�ndan a��k�a feragat etmi� veya ifay� �ekincesiz olarak kabul etmi� olmad�k�a, as�l bor�la birlikte cezan�n ifas�n� da isteyebilir.

Bor�lunun, kararla�t�r�lan cezay� ifa ederek s�zle�meyi, d�nme veya fesih suretiyle sona erdirmeye yetkili oldu�unu ispat etme hakk� sakl�d�r.

2. Ceza ile zarar aras�ndaki ili�ki

MADDE 180- Alacakl� hi�bir zarara u�ramam�� olsa bile, kararla�t�r�lan cezan�n ifas� gerekir.

Alacakl�n�n u�rad�� zarar kararla�t�r�lan ceza tutar�n� a��yorsa alacakl�, bor�lunun kusuru bulundu�unu ispat etmedik�e a�an miktar� isteyemez.

3. K�smi ifan�n yanmas�

MADDE 181- Ceza ko�uluna ili�kin h�k�mler, d�nme durumunda ifa edilmi� olan k�sm�n alacakl�ya kalaca��n� �ng�ren s�zle�melere de uygulan�r.

Taksitle sat��a ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

II. Cezan�n miktar�, ge�ersizli�i ve indirilmesi

MADDE 182- Taraflar, cezan�n miktar�n� serbest�e belirleyebilirler.

As�l bor� herhangi bir sebeple ge�ersiz ise veya aksi kararla�t�r�lmad�k�a sonradan bor�lunun sorumlu tutulamayaca�� bir sebeple imk�ns�z h�le gelmi�se, cezan�n ifas� istenemez. Ceza ko�ulunun ge�ersiz olmas� veya bor�lunun sorumlu tutulamayaca�� bir sebeple sonradan imk�ns�z h�le gelmesi, as�l borcun ge�erlili�ini etkilemez.

H�kim, a��r� g�rd�� ceza ko�ulunu kendili�inden indirir.

BE��NC� B�L�M

Bor� �li�kilerinde Taraf De�i�iklikleri

B�R�NC� AYIRIM

Alaca��n Devri

A. Ko�ullar�

I. �radi devir

1. Genel olarak

MADDE 183- Kanun, s�zle�me veya i�in niteli�i engel olmad�k�a alacakl�, bor�lunun r�zas�n� aramaks�z�n alaca��n� ��nc� bir ki�iye devredebilir.

Bor�lu, devir yasa�� i�ermeyen yaz�l� bir bor� tan�mas�na g�venerek alaca�� devralm�� olan ��nc� ki�iye kar��, alaca��n devredilemeyece�inin kararla�t�r�lm�� bulundu�u savunmas�n� ileri s�remez.

2. �ekli

MADDE 184- Alaca��n devrinin ge�erlili�i, yaz�l� �ekilde yap�lm�� olmas�na ba�l�d�r.

Alaca��n devri s�z� verme, �ekle ba�l� de�ildir.

II. Yasal veya yarg�sal devir ve etkisi

MADDE 185- Alaca��n devri kanun veya mahkeme karar� gere�ince ger�ekle�mi�se, bu devir �zel bir �ekle ve �nceki alacakl�n�n r�zas�n� a��klamas�na gerek olmaks�z�n, ��nc� ki�ilere kar�� ileri s�r�lebilir.

B. Devrin h�k�mleri

I. Bor�lunun durumu

1. �yiniyetle yap�lan ifa

MADDE 186� Bor�lu, alaca��n devredildi�i, devreden veya devralan taraf�ndan kendisine bildirilmemi�se, �nceki alacakl�ya; alacak birka� kez devredilmi�se, son devralan yerine �nceki devralanlardan birine iyiniyetle ifada bulunarak borcundan kurtulur.

2. �fadan ka��nma ve tevdi

MADDE 187- Kime ait oldu�u �eki�meli bulunan bir alaca��n bor�lusu, ifadan ka��nabilir ve alaca��n konusunu h�kim taraf�ndan belirlenen yere tevdi etmekle bor�tan kurtulur.

Bor�lu, alaca��n �eki�meli oldu�unu bildi�i h�lde ifada bulunursa, bundan do�acak sonu�lardan sorumlu olur.

Dava konusu olan �eki�me mahkemece hen�z sonuca ba�lanmam�� ve bor� da muaccel ise, taraflardan her biri bor�luyu, edimi tevdi etmeye zorlayabilir.

3. Bor�luya ait savunmalar

MADDE 188- Bor�lu, devri ��rendi�i s�rada devredene kar�� sahip oldu�u savunmalar�, devralana kar�� da ileri s�rebilir.

Bor�lu, devri ��rendi�i anda muaccel olmayan alaca��n�, devredilen alacaktan �nce veya onunla ayn� anda muaccel olmas� ko�uluyla borcu ile takas edebilir.

II. �ncelik haklar� ve ba�l� haklar�n ge�i�i

MADDE 189- Alaca��n devri ile devredenin ki�ili�ine �zg� olanlar d��ndaki �ncelik haklar� ve ba�l� haklar da devralana ge�er.

As�l alacakla birlikte i�lemi� faizler de devredilmi� say�l�r.

III. Senet ve belgelerin teslimi ve bilgi verilmesi

MADDE 190- Devreden, devralana alacak senedi ile elinde bulunan ispatla ilgili di�er belgeleri teslim etmek ve alaca��n� ileri s�rebilmesi i�in gerekli bilgileri vermekle y�k�ml�d�r.

IV. Garanti

1. Genel olarak

MADDE 191- Alacak, bir edim kar��l��nda devredilmi�se devreden, devir s�ras�nda alaca��n varl��n� ve bor�lunun �deme g�c�ne sahip oldu�unu garanti etmi� olur.

Alacak bir edim kar��l�� olmaks�z�n devredilmi� ya da kanun gere�ince ba�kas�na ge�mi�se, devreden veya �nceki alacakl�, alaca��n varl��ndan ve bor�lunun �deme g�c�nden sorumlu de�ildir.

2. �faya y�nelik devir

MADDE 192- Alacakl�, alaca��n� borcu ifaya y�nelik olarak devretmekle birlikte borca mahsup edilecek miktar� belirlememi�se devralan, ancak bor�ludan ald�� veya gereken �zeni g�sterseydi alabilecek oldu�u miktar�, kendi alaca��na mahsup etmek zorundad�r.

3. Sorumlulu�un kapsam�

MADDE 193- Devralan garanti ile y�k�ml� olan devredenden a�a��daki istemlerde bulunabilir:

1. �fa etti�i kar�� edimin faizi ile birlikte geri verilmesini.

2. Devrin sebep oldu�u giderleri.

3. Bor�luya kar�� devrald�� alaca�� elde etmek i�in yapt�� ve sonu�suz giri�imlerin yol a�t�� giderleri.

4. Devreden kusursuzlu�unu ispat etmedik�e u�rad�� di�er zararlar�n�.

C. �zel h�k�mlerin sakl�l��

MADDE 194- Baz� haklar�n devrine �zg� olarak kanunla konulmu� bulunan h�k�mler sakl�d�r.

�K�NC� AYIRIM

Borcun �stlenilmesi

A. �� stlenme s�zle�mesi

MADDE 195- Bor�lu ile i� �stlenme s�zle�mesi yapan ki�i, borcu bizzat ifa ederek veya alacakl�n�n r�zas�yla borcu �stlenerek, bor�luyu borcundan kurtarma y�k�ml�l�� alt�na girmi� olur.

Bor�lu, i� �stlenme s�zle�mesinden do�an bor�lar�n� ifa etmedik�e, di�er taraftan y�k�ml�l��n� yerine getirmesini isteyemez.

Bor�lu, borcundan kurtar�lmam��sa, di�er taraftan g�vence isteyebilir.

B. D�� stlenme s�zle�mesi

I. �neri ve kabul

MADDE 196- Bor�lunun yerine yenisinin ge�mesi ve borcundan kurtar�lmas�, borcu �stlenen ile alacakl� aras�nda yap�lacak s�zle�meyle olur.

�� stlenme s�zle�mesinin, �stlenen veya onun izni ile bor�lu taraf�ndan alacakl�ya bildirilmesi, d�� stlenme s�zle�mesinin yap�lmas�na ili�kin �neri anlam�na gelir.

Alacakl�n�n kabul� a��k veya �rt�l� olabilir. Alacakl�, �ekince ileri s�rmeksizin �stlenenin ifas�n� kabul eder veya onun bor�lu s�fat� ile yapt�� di�er herhangi bir i�leme r�za g�sterirse, borcun �stlenilmesini kabul etmi� say�l�r.

II. �nerinin ba�lay�c�l��

MADDE 197- Borcun �stlenilmesine ili�kin �neri alacakl� taraf�ndan her zaman kabul edilebilir. Ancak, �stlenen veya �nceki bor�lu, kabul i�in bir s�re koyabilir. Alacakl� bu s�renin bitimine kadar susarsa, �neri reddedilmi� say�l�r.

�nerinin alacakl� taraf�ndan kabul edilmesinden �nce yeni bir i� �stlenme s�zle�mesi yap�l�r ve bu ikinci �stlenmeye ili�kin olarak alacakl�ya �neride bulunulursa, ilk �neride bulunan, �nerisi ile ba�l� olmaktan kurtulur.

C. Bor�lunun de�i�mesinin sonu�lar�

I. Ba�l� hak ve bor�lar

MADDE 198- Bor�lu de�i�mi� olsa bile, alacakl�n�n bor�lunun ki�ili�ine �zg� olanlar d��ndaki ba�l� haklar� sakl� kal�r.

Bununla birlikte borcun g�vencesi olarak rehin veren ��nc� ki�inin ve kefilin sorumluluklar�, ancak onlar�n borcun �stlenilmesine yaz�l� olarak r�za g�stermeleri h�linde devam eder.

II. Savunmalar

MADDE 199- �stlenilen borca ili�kin savunmalar� ileri s�rme hakk�, yeni bor�luya ge�er.

D�� stlenme s�zle�mesinden aksi anla��lmad�k�a yeni bor�lu, alacakl�ya kar�� nceki bor�lunun ileri s�rebilece�i ki�isel savunmalarda bulunamaz.

Yeni bor�lu, i� �stlenme s�zle�mesinden kaynaklanan savunmalar� alacakl�ya kar�� ileri s�remez.

D. S�zle�menin h�k�ms�zl��

MADDE 200- D�� stlenme s�zle�mesi h�k�ms�z h�le gelirse, iyiniyetli ��nc� ki�ilerin haklar� sakl� kalmak �zere, eski bor� b�t�n ba�l� bor�lar�yla birlikte varl��n� s�rd�r�r.

Bundan ba�ka, borcu �stlenen �stlenme s�zle�mesinin h�k�ms�z h�le gelmesinde ve alacakl�n�n zarara u�ramas�nda kendisine bir kusur y�klenemeyece�ini ispat etmedik�e alacakl�, �nceden sa�lanm�� g�venceyi yitirmesi y�z�nden veya ba�ka herhangi bir sebeple u�rad�� zarar�n giderilmesini �stlenenden isteyebilir.

E. Borca kat�lma

MADDE 201- Borca kat�lma, mevcut bir borca bor�lunun yan�nda yer almak �zere, kat�lan ile alacakl� aras�nda yap�lan ve kat�lan�n, bor�lu ile birlikte bor�tan sorumlu olmas� sonucunu do�uran bir s�zle�medir.

Borca kat�lan ile bor�lu, alacakl�ya kar�� m�teselsilen sorumlu olurlar.

F. Malvarl��n�n veya i�letmenin devral�nmas�

MADDE 202- Bir malvarl��n� veya bir i�letmeyi aktif ve pasifleri ile birlikte devralan, bunu alacakl�lara bildirdi�i veya ticari i�letmeler i�in Ticaret Sicili Gazetesinde, di�erleri i�in T�rkiye genelinde da��t�m� yap�lan gazetelerden birinde yay�mlanacak ilanla duyurdu�u tarihten ba�layarak, onlara kar�� malvarl��ndaki veya i�letmedeki bor�lardan sorumlu olur.

Bununla birlikte, iki y�l s�reyle �nceki bor�lu da devralanla birlikte m�teselsil bor�lu olarak sorumlu kal�r. Bu s�re, muaccel bor�lar i�in, bildirme veya duyuru tarihinden; daha sonra muaccel olacak bor�lar i�in ise, muacceliyet tarihinden i�lemeye ba�lar.

Bor�lar�n bu yoldan �stlenilmesinin sonu�lar�, d�� stlenme s�zle�mesinden do�an sonu�larla �zde�tir.

Bildirme veya ilanla duyurma y�k�ml�l�� devralan taraf�ndan yerine getirilmedik�e, ikinci f�krada �ng�r�len iki y�ll�k s�re i�lemeye ba�lamaz.

G. ��letmelerin birle�mesi ve �ekil de�i�tirmesi

MADDE 203- Bir i�letme, ba�ka bir i�letme ile aktif ve pasiflerin kar��l�kl� olarak devral�nmas� ya da birinin di�erine kat�lmas� yoluyla birle�tirilirse, her iki i�letmenin alacakl�lar�, bir malvarl��n�n devral�nmas�ndan do�an haklara sahip olup, b�t�n alacaklar�n� yeni i�letmeden alabilirler.

Bir tek ki�iye ait olup da, kollektif veya komandit ortakl�k h�line d�n��t�r�len bir i�letmenin bor�lar� hakk�nda da ayn� h�k�m uygulan�r.

H. �zel h�k�mlerin sakl�l��

MADDE 204- Miras�n payla��lmas� ve rehinli ta��nmazlar�n devri konusundaki borcun �stlenilmesine ili�kin �zel h�k�mler sakl�d�r.

��NC� AYIRIM

S�zle�menin Devri ve S�zle�meye Kat�lma

A. S�zle�menin devri

MADDE 205- S�zle�menin devri, s�zle�meyi devralan ile devreden ve s�zle�mede kalan taraf aras�nda yap�lan ve devredenin bu s�zle�meden do�an taraf olma s�fat� ile birlikte b�t�n hak ve bor�lar�n� devralana ge�iren bir anla�mad�r.

S�zle�meyi devralan ile devreden aras�nda yap�lan ve s�zle�mede kalan di�er taraf�a �nceden verilen izne dayanan veya sonradan onaylanan anla�ma da, s�zle�menin devri h�k�mlerine tabidir.

S�zle�menin devrinin ge�erlili�i, devredilen s�zle�menin �ekline ba�l�d�r.

Kanundan do�an halefiyet h�lleri ile di�er �zel h�k�mler sakl�d�r.

B. S�zle�meye kat�lma

MADDE 206- S�zle�meye kat�lma, mevcut bir s�zle�meye taraflardan birinin yan�nda yer almak �zere, kat�lan ile bu s�zle�menin taraflar� aras�nda yap�lan ve kat�lan�n, yan�nda yer ald�� tarafla birlikte, onun hak ve bor�lar�na sahip olmas� sonucunu do�uran bir anla�mad�r.

Anla�mada aksi kararla�t�r�lmam��sa, s�zle�meye kat�lan ile yan�nda yer ald�� taraf, s�zle�menin di�er taraf�na kar�� m�teselsilen alacakl� ve bor�lu olurlar.

S�zle�meye kat�lman�n ge�erlili�i, kat�lma konusu s�zle�menin �ekline ba�l�d�r.

�K�NC� KISIM

�zel Bor� �li�kileri

B�R�NC� B�L�M

Sat�� S�zle�mesi

B�R�NC� AYIRIM

Genel H�k�mler

A. Tan�m� ve h�k�mleri

MADDE 207- Sat�� s�zle�mesi, sat�c�n�n, sat�lan�n zilyetlik ve m�lkiyetini al�c�ya devretme, al�c�n�n ise buna kar��l�k bir bedel �deme borcunu �stlendi�i s�zle�medir.

S�zle�me ile aksi kararla�t�r�lmad�k�a veya aksine bir �det bulunmad�k�a, sat�c� ve al�c� bor�lar�n� ayn� anda ifa etmekle y�k�ml�d�rler.

Durum ve ko�ullara g�re belirlenmesi m�mk�n olan bedel, kararla�t�r�lm�� bedel h�km�ndedir.

B. Yarar ve hasar

MADDE 208- Kanundan, durumun gere�inden veya s�zle�mede �ng�r�len �zel ko�ullardan do�an ayr�k h�ller d��nda, sat�lan�n yarar ve hasar�; ta��n�r sat��lar�nda zilyetli�in devri, ta��nmaz sat��lar�nda ise tescil an�na kadar sat�c�ya aittir.

Ta��n�r sat��lar�nda, al�c�n�n sat�lan�n zilyetli�ini devralmada temerr�de d��mesi durumunda zilyetli�in devri ger�ekle�mi��esine sat�lan�n yarar ve hasar� al�c�ya ge�er.

Sat�c� al�c�n�n iste�i �zerine sat�lan� ifa yerinden ba�ka bir yere g�nderirse, yarar ve hasar, sat�lan�n ta��y�c�ya teslim edildi�i anda al�c�ya ge�er.

�K�NC� AYIRIM

Ta��n�r Sat��

A. Konusu

MADDE 209- Ta��n�r sat��, T�rk Meden� Kanunu uyar�nca ta��nmaz say�lanlar d��nda kalan ve di�er kanunlarda ta��n�r olarak belirtilen �eylerin sat��d�r.

�r�nler, bir yap�n�n y�k�nt�lar� ve ta� oca��ndan ��kar�lacak ta�lar gibi, ta��nmazdan ayr�ld�ktan sonra m�lkiyeti devredilecek b�t�nleyici par�alar�n sat�lmas� da ta��n�r sat��d�r.

B. Sat�c�n�n bor�lar�

I. Zilyetli�in devri

1. Kural

MADDE 210- Sat�c�, sat�lan�n m�lkiyetini ge�irmek amac�yla, zilyetli�ini al�c�ya devretmekle y�k�ml�d�r.

2. Devir ve ta��ma giderleri

MADDE 211- Aksine s�zle�me veya �det yoksa, �l�me ve tartma gibi devir giderleri sat�c�ya, sat�lan� devralmak �zere yap�lan giderler ve sat�lan�n ifa yerinden ba�ka yere ta��nmas� gerekti�inde, ta��ma giderleri al�c�ya aittir.

Gidersiz devir kararla�t�r�lm��sa, sat�c� ta��ma giderlerini �stlenmi� say�l�r.

Liman ve g�mr�k giderleri olmaks�z�n devir kararla�t�r�lm��sa sat�c�, d�� sat�m, transit ve d�� al�m vergilerini �stlenmi� say�l�r; ancak sat�lan�n al�c� taraf�ndan devral�nd�� s�rada �denmi� olan t�ketim vergilerini �stlenmi� say�lmaz.

3. Sat�c�n�n temerr�d�

a. Kural ve ayr�k durum

MADDE 212- Sat�c�n�n temerr�d� h�linde, bor�lunun temerr�d�ne ili�kin genel h�k�mler uygulan�r.

Zilyetli�in devri i�in belirli bir s�re konulmu� olan ticari sat��larda, sat�c� temerr�de d��erse al�c�n�n, devir isteminden vazge�erek borcun ifa edilmemesinden do�an zarar�n�n giderilmesini istedi�i kabul edilir.

Al�c�, sat�lan�n devredilmesini isteme niyetinde ise, belirlenen s�renin bitiminde bunu sat�c�ya hemen bildirmek zorundad�r.

b. Giderim borcu ve kapsam�

MADDE 213- Borcunu ifa etmeyen sat�c�, al�c�n�n bu y�zden u�rad�� zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Sat�c� borcunu ifa etmezse al�c�, sat�� bedeli ile kendisine devredilmeyen sat�lan�n yerine, bir ba�kas�n� sat�n almak i�in d�r�stl�k kurallar�na uygun olarak �dedi�i bedel aras�ndaki farka g�re hesaplanacak zarar�n giderilmesini isteyebilir.

Sat�lan, borsada kay�tl� veya piyasa fiyat� bulunan mallardan ise al�c�, onun yerine bir ba�kas�n� sat�n alma zorunda olmaks�z�n, sat�� bedeli ile belirlenmi� ifa g�n�ndeki piyasa fiyat� aras�ndaki farka g�re hesaplanacak zarar�n giderilmesini isteyebilir.

II. Zapttan sorumluluk

1. Konusu

MADDE 214- Sat�� s�zle�mesinin kuruldu�u s�rada var olan bir hak dolay�s�yla, sat�lan�n tamam� veya bir k�sm� bir ��nc� ki�i taraf�ndan al�c�n�n elinden al�n�rsa sat�c�, bundan dolay� al�c�ya kar�� sorumlu olur.

Al�c�, elinden al�nma tehlikesini s�zle�menin kuruldu�u s�rada biliyor idiyse sat�c�, ayr�ca �stlenmi� olmad�k�a bundan dolay� sorumlu olmaz.

Sat�c�, ��nc� ki�inin hakk�n� gizlemi�se, sorumlulu�unu kald�rma veya s�n�rlama konusunda yap�lm�� olan anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

2. Yarg�lama usul�

a. Davan�n bildirimi

MADDE 215- Sat�lan�n elinden al�nmas� tehlikesi ile kar��la�an al�c�, kendisine kar�� a��lan davay� sat�c�ya bildirdi�i zaman sat�c�, durumun gere�ine g�re ve yarg�lama usul� uyar�nca ya al�c�n�n yan�nda davaya kat�lmak ya da al�c� yerine ge�erek ��nc� ki�iye kar�� davay� takip etmek ve savunmak zorundad�r.

Bildirme, davaya kat�lmaya ve savunmaya elveri�li bir zamanda yap�lm��sa, al�c�n�n aleyhinde verilen h�k�m, onun a��r kusuru y�z�nden verildi�i ispat edilmedik�e, sat�c� i�in de sonu� do�urur.

Dava, kendisine y�klenilemeyen sebeplerden dolay� sat�c�ya bildirilmemi�se sat�c�, zaman�nda bildirilmi� olsayd� daha elveri�li bir h�k�m elde edilebilece�ini ispatlad�� l��de sorumluluktan kurtulur.

b. Mahkeme karar� olmaks�z�n sat�lan� verme

MADDE 216- Sat�c�n�n zapttan sorumlulu�u a�a��daki h�llerde devam eder:

1. Al�c�, bir mahkeme karar� beklemeksizin ��nc� ki�inin hakk�n� d�r�stl�k kurallar�na uygun olarak tan�m�� ve sat�lan� ona vermi�se.

2. Al�c�, ��nc� ki�inin kendisine kar�� dava a�mas�n� beklemeden, sat�c�y� sat�lan �zerindeki hak iddias�na ili�kin uyu�mazl�� dava yoluyla ��z�mlemesi, aksi takdirde tahkim yoluna ba�vuraca�� konusunda gecikmeksizin uyarm�� ve bundan sonu� alamad�� i�in tahkim yoluna ba�vurmu�sa.

Sat�c�n�n sorumlulu�u, al�c�n�n sat�lan� ��nc� ki�iye vermekle y�k�ml� oldu�unu ispat etmesi durumunda da devam eder.

3. Al�c�n�n haklar�

a. Tam zapt h�linde

MADDE 217- Sat�lan�n tamam� al�c�n�n elinden al�nm��sa, sat�� s�zle�mesi kendili�inden sona ermi� say�l�r ve al�c� sat�c�dan a�a��daki istemlerde bulunabilir:

1. Sat�landan elde etti�i veya elde etmeyi ihmal eyledi�i �r�nlerin de�eri indirilerek, �demi� oldu�u sat�� bedelinin faizi ile birlikte geri verilmesini.

2. Sat�lan� elinden alan ��nc� ki�iden isteyemeyece�i giderleri.

3. Davay� sat�c�ya bildirmekle ka��n�labilecek olanlar d��nda kalan b�t�n yarg�lama giderleri ile yarg�lama d��ndaki giderleri.

4. Sat�lan�n tamamen elinden al�nmas� y�z�nden do�rudan do�ruya u�rad�� di�er zararlar�.

Sat�c�, kendisine hi�bir kusur y�klenemeyece�ini ispat etmedik�e, al�c�n�n sat�lan�n elinden al�nmas� y�z�nden u�ram�� oldu�u di�er zararlar� da gidermekle y�k�ml�d�r.

b. K�smi zapt h�linde

MADDE 218- Sat�lan�n bir k�sm� elinden al�nm�� veya sat�lan s�n�rl� ayni bir hakla y�klenmi�se al�c�, sadece bu y�zden u�rad�� zarar�n giderilmesini isteyebilir.

Ancak al�c�n�n, sat�landaki bu durumu bilseydi onu sat�n almayaca�� durum ve ko�ullardan anla��l�yorsa, al�c� h�kimden s�zle�menin sona ermesine karar vermesini isteyebilir. Bu durumda al�c�, sat�lan�n elinde kalm�� olan k�sm�n� o zamana kadar elde etmi� oldu�u yararlarla birlikte, sat�c�ya geri vermekle y�k�ml�d�r.

III. Ay�ptan sorumluluk

1. Konusu

a. Genel olarak

MADDE 219- Sat�c�, al�c�ya kar�� herhangi bir surette bildirdi�i niteliklerin sat�landa bulunmamas� sebebiyle sorumlu oldu�u gibi, nitelik veya niteli�i etkileyen niceli�ine ayk�r� olan, kullan�m amac� bak�m�ndan de�erini ve al�c�n�n ondan bekledi�i faydalar� ortadan kald�ran veya �nemli �l��de azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ay�plar�n bulunmas�ndan da sorumlu olur.

Sat�c�, bu ay�plar�n varl��n� bilmese bile onlardan sorumludur.

b. Hayvan sat��nda

MADDE 220- Hayvan sat��nda sat�c�, yaz�l� olarak �stlenmedik�e veya a��r kusuru olmad�k�a ay�ptan sorumlu olmaz.

2. Sorumsuzluk anla�mas�

MADDE 221- Sat�c� sat�lan� ay�pl� olarak devretmekte a��r kusurlu ise, ay�ptan sorumlulu�unu kald�ran veya s�n�rlayan her anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r.

3. Al�c�n�n bildi�i ay�plar

MADDE 222- Sat�c�, sat�� s�zle�mesinin kuruldu�u s�rada al�c� taraf�ndan bilinen ay�plardan sorumlu de�ildir.

Sat�c�, al�c�n�n sat�lan� yeterince g�zden ge�irmekle g�rebilece�i ay�plardan da, ancak b�yle bir ay�b�n bulunmad��n� ayr�ca �stlenmi�se sorumlu olur.

4. G�zden ge�irme ve sat�c�ya bildirme

a. Genel olarak

MADDE 223- Al�c�, devrald�� sat�lan�n durumunu i�lerin ola�an ak��na g�re imk�n bulunur bulunmaz g�zden ge�irmek ve sat�landa sat�c�n�n sorumlulu�unu gerektiren bir ay�p g�r�rse, bunu uygun bir s�re i�inde ona bildirmek zorundad�r.

Al�c� g�zden ge�irmeyi ve bildirimde bulunmay� ihmal ederse, sat�lan� kabul etmi� say�l�r. Ancak, sat�landa ola�an bir g�zden ge�irmeyle ortaya ��kar�lamayacak bir ay�p bulunmas� h�linde, bu h�k�m uygulanmaz. Bu t�r bir ay�b�n bulundu�u sonradan anla��l�rsa, hemen sat�c�ya bildirilmelidir; bildirilmezse sat�lan bu ay�pla birlikte kabul edilmi� say�l�r.

b. Hayvan sat��nda

MADDE 224- Hayvan sat��nda sat�c�n�n sorumlu olaca�� s�re yaz�l� olarak belirlenmemi� ve ay�p da hayvan�n gebeli�ine ili�kin de�ilse sat�c�, ancak ay�b�n devrin yap�ld�� veya al�c�n�n devralmada temerr�d�n�n ger�ekle�ti�i g�nden ba�layarak dokuz g�n i�inde kendisine bildirilmesi ve ayr�ca, hayvan�n bilirki�ilerce g�zden ge�irilmesinin ayn� s�re i�inde yetkili makamdan istenmesi h�linde sorumlu olur.

5. Sat�c�n�n a��r kusurunun sonu�lar�

MADDE 225- A��r kusurlu olan sat�c�, sat�landaki ay�b�n kendisine s�resinde bildirilmemi� oldu�unu ileri s�rerek sorumluluktan k�smen de olsa kurtulamaz.

Sat�c�l�� meslek edinmi� ki�ilerin bilmesi gereken ay�plar bak�m�ndan da ayn� h�k�m ge�erlidir.

6. Sat�lan�n ba�ka yerden g�nderilmesi

MADDE 226- Ba�ka yerden g�nderilen sat�lan�n ay�pl� oldu�unu ileri s�ren al�c�, bulundu�u yerde sat�c�n�n temsilcisi yoksa, sat�lan�n korunmas� i�in gerekli �nlemleri ge�ici olarak almakla y�k�ml�d�r. Al�c�, ay�pl� oldu�unu ileri s�rd�� sat�lan�n korunmas� i�in gerekli �nlemleri almaks�z�n onu sat�c�ya geri g�nderemez.

Al�c�, sat�lan�n durumunu gecikmeksizin usul�ne g�re tespit ettirmekle y�k�ml�d�r. Bunu yapt�rmazsa, ileri s�rd�� ay�b�n, sat�lan�n kendisine ula�t�� zamanda var oldu�unu ispat y�k� al�c�ya d��er.

Sat�lan�n k�sa zamanda bozulma tehlikesi varsa, al�c� onu bulundu�u yerdeki mahkeme arac�l��yla satt�rmaya yetkili, hatta sat�c�n�n yarar� gerektiriyorsa satt�rmakla y�k�ml�d�r. Al�c�, durumu sat�c�ya en k�sa zamanda bildirmezse, bundan do�an zarardan sorumlu olur.

7. Al�c�n�n se�imlik haklar�

a. Genel olarak

MADDE 227- Sat�c�n�n sat�lan�n ay�plar�ndan sorumlu oldu�u h�llerde al�c�, a�a��daki se�imlik haklardan birini kullanabilir:

1. Sat�lan� geri vermeye haz�r oldu�unu bildirerek s�zle�meden d�nme.

2. Sat�lan� al�koyup ay�p oran�nda sat�� bedelinde indirim isteme.

3. A��r� bir masraf� gerektirmedi�i takdirde, b�t�n masraflar� sat�c�ya ait olmak �zere sat�lan�n �cretsiz onar�lmas�n� isteme.

4. �mk�n varsa, sat�lan�n ay�ps�z bir benzeri ile de�i�tirilmesini isteme.

Al�c�n�n genel h�k�mlere g�re tazminat isteme hakk� sakl�d�r.

Sat�c�, al�c�ya ayn� mal�n ay�ps�z bir benzerini hemen vererek ve u�rad�� zarar�n tamam�n� gidererek se�imlik haklar�n� kullanmas�n� �nleyebilir.

Al�c�n�n, s�zle�meden d�nme hakk�n� kullanmas� h�linde, durum bunu hakl� g�stermiyorsa h�kim, sat�lan�n onar�lmas�na veya sat�� bedelinin indirilmesine karar verebilir.

Sat�lan�n de�erindeki eksiklik sat�� bedeline �ok yak�n ise al�c�, ancak s�zle�meden d�nme veya sat�lan�n ay�ps�z bir benzeriyle de�i�tirilmesini isteme haklar�ndan birini kullanabilir.

b. Sat�lan�n yok olmas� veya a��r bi�imde zarara u�ramas�

MADDE 228- Al�c�ya ay�pl� olarak devredilmi� olan sat�lan�n ay�ptan, beklenmedik h�lden veya m�cbir sebepten dolay� yok olmas� veya a��r bi�imde zarara u�ramas�, al�c�n�n s�zle�meden d�nme hakk�n� kullanmas�n� engellemez. Bu durumda al�c�, sat�landan elinde ne kalm��sa onu geri vermekle y�k�ml�d�r.

Sat�lan al�c�ya y�klenebilen bir sebep y�z�nden yok olmu�sa veya al�c� onu ba�kas�na devretmi�se ya da bi�imini de�i�tirmi�se al�c�, ancak de�erindeki eksiklik kar��l��n�n sat�� bedelinden indirilmesini isteyebilir.

8. D�nmenin sonu�lar�

a. Genel olarak

MADDE 229- Sat�� s�zle�mesinden d�nen al�c�, sat�lan�, ondan elde etti�i yararlar� ile birlikte sat�c�ya geri vermekle y�k�ml�d�r. Buna kar��l�k al�c� da, sat�c�dan a�a��daki istemlerde bulunabilir:

1. �demi� oldu�u sat�� bedelinin, faiziyle birlikte geri verilmesi.

2. Sat�lan�n tamamen zapt�nda oldu�u gibi, yarg�lama giderleri ile sat�lan i�in yapm�� oldu�u giderlerin �denmesi.

3. Ay�pl� maldan do�an do�rudan zarar�n�n giderilmesi.

Sat�c�, kendisine hi�bir kusur y�klenemeyece�ini ispat etmedik�e, al�c�n�n di�er zararlar�n� da gidermekle y�k�ml�d�r.

b. Birden �ok mal sat��nda

MADDE 230- Birden �ok mal veya birden �ok par�adan olu�an bir mal, birlikte sat�lm�� olup da bunlardan baz�lar� ay�pl� ��karsa, d�nme hakk� bunlardan ancak ay�pl� ��kanlar i�in kullan�labilir. Ancak, al�c�ya veya sat�c�ya �nemli bir zarar vermeksizin ay�pl� par�an�n di�erinden ayr�lmas�na imk�n yoksa, d�nme hakk�n�n sat�lan�n tamam�n� kapsamas� zorunludur.

Sat�lan�n asl� i�in sat��tan d�n�lmesi, ayr� sat�� bedeli g�sterilerek sat�lm�� olsalar bile, eklentilerini de kapsar; fakat eklentiler i�in d�nme, sat�lan�n asl�n� kapsamaz.

9. Zamana��m�

MADDE 231- Sat�c� daha uzun bir s�re i�in �stlenmi� olmad�k�a, sat�lan�n ay�b�ndan do�an sorumlulu�a ili�kin her t�rl� dava, sat�landaki ay�p daha sonra ortaya ��ksa bile, sat�lan�n al�c�ya devrinden ba�layarak iki y�l ge�mekle zamana��m�na u�rar. Al�c�n�n sat�lan�n kendisine devrinden ba�layarak iki y�l i�inde bildirdi�i ay�ptan do�an def�i hakk�, bu s�renin ge�mi� olmas�yla ortadan kalkmaz.

Sat�c�, sat�lan� ay�pl� olarak devretmekte a��r kusurlu ise, iki y�ll�k zamana��m� s�resinden yararlanamaz.

C. Al�c�n�n bor�lar�

I. Sat�� bedelinin �denmesi ve sat�lan�n devral�nmas�

MADDE 232- Al�c�, sat�� s�zle�mesinde kararla�t�r�lm�� oldu�u bi�imde sat�� bedelini �demek ve kendisine sunulan sat�lan� devralmakla y�k�ml�d�r.

Aksine yerel �det veya anla�ma yoksa, sat�lan�n hemen devral�nmas� gereklidir.

II. Sat�� bedelinin belirlenmesi

MADDE 233- Al�c�, sat�� bedelini belirtmeksizin, mal� alaca��n� kesin olarak bildirmi�se sat��, ifa yeri ve zaman�ndaki ortalama piyasa fiyat� �zerinden yap�lm�� say�l�r.

Sat�� bedeli, sat�lan�n a��rl��na g�re hesaplan�yorsa, daras� indirilir.

Baz� ticari mallar�n sat��nda, daral� a��rl�ktan miktar olarak ya da y�zde hesab�yla bir indirim yap�lmas�na veya bedelin, daral� a��rl�k �zerinden belirlenmesine ili�kin ticari team�ller sakl�d�r.

III. Sat�� bedelinin muacceliyeti ve faizi

MADDE 234- Aksine s�zle�me yoksa, sat�lan al�c�n�n zilyetli�ine girince sat�� bedeli muaccel olur.

Faiz istenebilece�i konusunda bir team�l varsa veya al�c� maldan �r�n ya da di�er verimler elde etme imk�n�na sahip ise ya da belirli g�n�n ge�mesiyle temerr�d�n ger�ekle�mesi durumunda, ayr�ca bir ihtara gerek olmaks�z�n sat�� bedeline faiz istenebilir.

IV. Al�c�n�n temerr�d�

1. Sat�c�n�n d�nme hakk�

MADDE 235- Sat�lan�n, ancak sat�� bedeli �dendikten sonra veya �denme an�nda devredilmesi gereken durumlarda al�c� temerr�de d��erse sat�c�, herhangi bir i�lem gerekmeksizin sat��tan d�nebilir.

Bu hakk�n� kullanmak isteyen sat�c�, durumu gecikmeksizin al�c�ya bildirmek zorundad�r.

Sat�lan�n zilyetli�i sat�� bedeli �denmeden al�c�ya devredilmi�se, al�c�n�n temerr�d� sebebiyle sat�c�n�n d�nme hakk�n� kullanarak sat�lan� geri almas�, bu hakk�n s�zle�mede a��k�a sakl� tutulmas�na ba�l�d�r.

2. Zarar�n hesaplanmas� ve giderimi

MADDE 236- Borcunu ifa etmeyen al�c�, sat�c�n�n bu y�zden u�rad�� zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Sat�c�, sat�� bedelini �demede temerr�de d��m�� olan al�c�dan, bu bedel ile sat�lan�n ba�kas�na d�r�stl�k kurallar�na uygun olarak sat��ndan elde etti�i bedel aras�ndaki farka g�re hesaplanacak zarar�n giderilmesini isteyebilir.

Sat�lan, borsada kay�tl� veya piyasa fiyat� bulunan mallardan ise sat�c�, b�yle bir sat��a gerek kalmaks�z�n al�c�dan, sat�� bedeli ile mal�n belirlenmi� �deme g�n�ndeki fiyat� aras�ndaki farka g�re hesaplanacak zarar�n giderilmesini isteyebilir.

��NC� AYIRIM

Ta��nmaz Sat�� ve Sat�� li�kisi Do�uran Haklar

A. �ekil

MADDE 237- Ta��nmaz sat��n�n ge�erli olabilmesi i�in, s�zle�menin resm� �ekilde d�zenlenmesi �artt�r.

Ta��nmaz sat�� vaadi, geri al�m ve al�m s�zle�meleri, resm� �ekilde d�zenlenmedik�e ge�erli olmaz.

�nal�m s�zle�mesinin ge�erlili�i, yaz�l� �ekilde yap�lm�� olmas�na ba�l�d�r.

B. Sat�� ili�kisi do�uran haklar

I. S�resi ve �erhi

MADDE 238- �nal�m, geri al�m ve al�m haklar� en �ok on y�ll�k s�re i�in kararla�t�r�labilir ve kanunlarda belirlenen s�reyle tapu siciline �erh edilebilir.

II. Devredilmesi ve miras yoluyla ge�mesi

MADDE 239- Aksine anla�ma olmad�k�a, s�zle�meden do�an �nal�m, al�m ve geri al�m haklar� devredilemez, ancak miras yoluyla ge�er.

Bu haklar�n devredilebilece�i s�zle�meyle kararla�t�r�lm��sa, devir i�lemi hakk�n kurulmas� i�in �ng�r�len �ekilde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz.

III. �nal�m hakk�

1. �leri s�r�lmesi

MADDE 240- �nal�m hakk�, ta��nmaz�n sat�� ya da ekonomik bak�mdan sat��a e�de�er her t�rl� i�lemin yap�lmas� h�llerinde kullan�labilir.

Ta��nmaz�n, miras�n payla��m�nda miras��lardan birine �zg�lenmesi, cebr� art�rma yoluyla sat�� ve kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi ve bunlara benzer ama�larla edinilmesi h�llerinde �nal�m hakk� kullan�lamaz.

2. Ko�ullar� ve h�k�mleri

MADDE 241- Sat�c� veya al�c�, sat�� s�zle�mesinin yap�ld��n� ve i�eri�ini �nal�m hakk� sahibine noter arac�l��yla bildirmek zorundad�r.

�nal�m hakk� kullan�ld�ktan sonra sat�� s�zle�mesi ortadan kald�r�l�rsa ya da al�c�n�n �ahs�ndan kaynaklanan sebeplerle onaylanmazsa, bu durum �nal�m hakk� sahibine kar�� ileri s�r�lemez.

�nal�m hakk�n� kuran s�zle�mede aksi �ng�r�lmemi�se, �nal�m hakk� sahibi ta��nmaz�, sat�c�n�n ��nc� ki�iyle kararla�t�rd�� sat��a ili�kin ko�ullarla kazan�r.

Ekonomik bak�mdan sat��a e�de�er i�lemlerde de yukar�daki h�k�mler uygulan�r.

3. Kullan�lmas� ve h�k�mleri

MADDE 242- S�zle�meden do�an �nal�m hakk�n� kullanmak isteyen hak sahibi, bu hak �erhedilmi� ve ta��nmaz�n m�lkiyeti al�c� ad�na tescil edilmi�se al�c�ya; aksi takdirde sat�c�ya kar��, sat��n veya ekonomik bak�mdan sat��a e�de�er ba�ka bir i�lemin kendisine bildirildi�i tarihten ba�layarak �� ay ve her h�lde sat��n yap�lmas�ndan ba�layarak iki y�l i�inde dava a�mak zorundad�r.

C. Ta��nmaz sat��

I. Ko�ullu sat�� ve m�lkiyetin sakl� tutulmas�

MADDE 243- Bir ta��nmaz�n ko�ula ba�l� sat��nda, ko�ul ger�ekle�medik�e tapu siciline tescil yap�lamaz.

Ta��nmaz sat��nda m�lkiyeti sakl� tutma ko�ulu da tescil edilemez.

II. Sorumluluk

MADDE 244- Aksine s�zle�me olmad�k�a, sat�lan ta��nmaz, sat�� s�zle�mesinde yaz�l� y�z�l��m� tutar�n� kapsam�yorsa sat�c�, eksi�i i�in al�c�ya tazminat �demekle y�k�ml�d�r.

Sat�lan ta��nmaz, resm� bir �l��me dayan�larak tapu siciline yaz�lm�� olan y�z�l��m� tutar�n� i�ermiyorsa sat�c�, �zellikle �stlenmi� olmad�k�a tazminat ile y�k�ml� de�ildir.

Bir yap�n�n ay�pl� olmas�ndan do�an davalar, m�lkiyetin ge�mesinden ba�layarak be� y�l�n ve sat�c�n�n a��r kusuru varsa yirmi y�l�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar.

III. Yarar ve hasar

MADDE 245- Sat�lan�n tescilden sonraki bir zamanda al�c� taraf�ndan teslim al�nmas� i�in s�zle�meyle bir s�re belirlenmi�se, onun yarar ve hasar�, al�c�ya teslimle ge�er. Bu h�k�m, al�c�n�n sat�lan� teslim almada temerr�de d��mesi durumunda da uygulan�r.

Bu s�zle�menin ge�erlili�i, yaz�l� �ekilde yap�lm�� olmas�na ba�l�d�r.

IV. Ta��n�r sat��na ili�kin kurallar�n uygulanmas�

MADDE 246- Ta��n�r sat��na ili�kin kurallar, k�yas yoluyla ta��nmaz sat��nda da uygulan�r.

D�RD�NC� AYIRIM

Baz� Sat�� T�rleri

A. �rnek �zerine sat��

I. Tan�m�

MADDE 247- �rnek �zerine sat��, taraflar�n s�zle�menin konusu olan mal�n al�c�ya veya ��nc� bir ki�iye b�rak�lan bir �rne�e ya da tespit ettikleri bir mala uygun olmas� �zerinde anla�malar�yla yap�lan sat��t�r.

II. �spat y�k�

MADDE 248- �rnek �zerine sat��ta kendisine �rnek verilen taraf, elindeki �rne�in kendisine verilmi� �rnek oldu�unu ispat y�k� alt�nda olmay�p, �rne�in bi�imi de�i�mi� olsa bile, bu de�i�iklik g�zden ge�irmenin zorunlu bir sonucu ise, al�c�n�n iddias� do�ru say�l�r. Ancak, kar�� taraf�n her h�lde bunun aksini ispat hakk� vard�r.

�rnek, al�c�n�n elindeyken bozulmu� veya yok olmu�sa, kusuru olmasa bile, sat�lan�n �rne�e uygun olmad��n� ispat y�k� al�c�ya d��er.

B. Be�enme ko�uluyla sat��

I. Tan�m�

MADDE 249- Be�enme ko�uluyla sat��, al�c�n�n sat�lan� deneyerek veya g�zden ge�irerek be�enmesi ko�uluyla yap�lan sat��t�r.

II. H�k�mleri

MADDE 250- Be�enme ko�uluyla sat��ta al�c�, sat�lan� kabul etmekte veya hi�bir sebep g�stermeksizin geri vermekte serbesttir.

Sat�lan, al�c�n�n zilyetli�ine ge�mi� olsa bile, sat�lan�n m�lkiyeti, be�enme ko�ulunun ger�ekle�ti�i ana kadar sat�c�da kal�r.

III. Deneme veya g�zden ge�irme

1. Sat�c�n�n yan�nda

MADDE 251- Deneme veya g�zden ge�irme sat�c�n�n yan�nda yap�lmak gerekip de al�c�, sat�lan� s�zle�me veya �dete g�re gerekli s�re i�inde kabul edip etmedi�ini a��klamazsa, sat�c� s�zle�meyle ba�l�l�ktan kurtulur.

B�yle bir s�re belirlenmemi�se, sat�c� uygun bir s�re ge�tikten sonra, sat�lan� kabul edip etmedi�ini bildirmesi i�in al�c�ya ihtarda bulunabilir; bu ihtara hemen cevap verilmezse sat�c�, s�zle�meyle ba�l�l�ktan kurtulur.

2. Al�c�n�n yan�nda

MADDE 252- Sat�lan, denenmeksizin veya g�zden ge�irilmeksizin al�c�ya verilmi�se, s�zle�me veya �dete g�re gereken s�re i�inde veya b�yle bir s�re yoksa, sat�c�n�n ihtar� �zerine al�c�, sat�lan� be�enmedi�ini hemen bildirmez veya onu geri vermezse, be�enme ko�ulu ger�ekle�mi� olur.

Al�c�n�n, herhangi bir �ekince belirtmeksizin sat�� bedelinin tamam�n� veya bir k�sm�n� �demesiyle ya da sat�lan� deneme veya g�zden ge�irme amac�n� a�acak bi�imde kullanmas�yla da be�enme ko�ulu ger�ekle�mi� olur.

C. K�smi �demeli sat��lar

I. Taksitle sat��

1. Tan�m�, �ekli ve i�eri�i

MADDE 253- Taksitle sat��, sat�c�n�n, sat�lan ta��n�r� al�c�ya sat�� bedelinin �denmesinden �nce teslim etmeyi, al�c�n�n da sat�� bedelini k�s�m k�s�m �demeyi �stlendikleri sat��t�r.

Taksitle sat�� s�zle�mesi, yaz�l� �ekilde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz.

Mal�n sat�c�n�n ticari faaliyeti kapsam�nda sat�lmas� h�linde, s�zle�mede a�a��daki hususlar belirtilir:

1. Taraflar�n ad� ve yerle�im yeri.

2. Sat��n konusu.

3. Sat�lan�n pe�in sat�� bedeli.

4. Taksitle �deme sebebiyle belirtilecek ilave bedel.

5. Toplam sat�� bedeli.

6. Al�c�n�n nakden veya aynen �stlendi�i di�er b�t�n edimler.

7. Pe�inat ve taksitlerin tutar� ile vadesi ve ikiden az olmamak �zere taksit say�s�.

8. Al�c�n�n yedi g�n i�inde s�zle�me yap�lmas� konusundaki irade a��klamas�n� geri alma hakk�.

9. �ng�r�lm��se, m�lkiyetin sakl� tutulmas�na veya sat�� bedeli alaca��n�n devrine ili�kin anla�ma kay�tlar�.

10. Temerr�t veya vadenin ertelenmesi durumunda, yasal faiz oran�n�n y�zde otuz fazlas�n� ge�memek �zere �denecek faiz.

11. S�zle�menin kuruldu�u yer ve tarih.

2. Yasal temsilcinin r�zas�

MADDE 254- Ay�rt etme g�c�ne sahip bir k��k veya k�s�tl� taraf�ndan yap�lm�� olan taksitle sat�� s�zle�mesinin ge�erlili�i, yasal temsilcinin yaz�l� r�zas�na ba�l�d�r. Bu durumda r�zan�n, en ge� s�zle�menin kuruldu�u anda verilmi� olmas� gerekir.

3. S�zle�menin h�k�m ve sonu�lar�n� do�urmas� ve geri alma a��klamas�

MADDE 255- Taksitle sat�� s�zle�mesi, al�c� bak�m�ndan, taraflarca imzalanm�� s�zle�menin bir n�shas�n�n eline ge�mesinden yedi g�n sonra h�k�m ve sonu�lar�n� do�urur. Al�c�, bu s�re i�inde irade a��klamas�n� geri ald��n� sat�c�ya yaz�l� olarak bildirebilir. Bu haktan �nceden feragat edilemez. Geri alma bildiriminin s�renin son g�n�nde postaya verilmi� olmas�, sonu� do�urmas� i�in yeterlidir.

Sat�c� geri alma s�resi i�inde mal� al�c�ya devretmi�se al�c�, mal� ancak ola�an bir g�zden ge�irmenin gerektirdi�i �l��de kullanabilir; aksi takdirde s�zle�me h�k�m ve sonu�lar�n� do�urmu� olur.

Al�c�n�n geri alma hakk�n� kullanmas� h�linde, kendisinden cayma paras� istenemez.

4. Taraflar�n hak ve bor�lar�

a. Pe�inat� �deme borcu ve s�zle�menin s�resi

MADDE 256- Al�c�, pe�in sat�� bedelinin en az onda birini en ge� teslim an�nda pe�in olarak, sat�� bedelinin geri kalan k�sm�n� da s�zle�menin kurulmas�n� izleyen �� y�l i�inde �demekle y�k�ml�d�r.

Bakanlar Kurulu, sat�lan�n t�r�ne g�re pe�inat miktar� ile yasal �deme s�relerini yar�ya kadar indirebilece�i gibi, iki kat�na kadar ��kartabilir.

Kanunda belirlenen asgari pe�inat� tamamen almaks�z�n, sat�lan� al�c�ya devreden sat�c�, pe�inat�n �denmeyen k�sm� �zerinde istem hakk�n� kaybeder.

Pe�inattan vazge�ilmesi kar��l��nda, sat�� bedelinde yap�lacak art�rma h�k�ms�zd�r.

b. Al�c�n�n def�ileri

MADDE 257- Al�c�, sat�c�n�n taksitle sat��tan do�an alaca�� ile kendisinin sat�c�dan olan alaca��n� takas etme hakk�ndan �nceden feragat edemez.

Alaca��n devredilmesi durumunda al�c�n�n, sat�� bedeli alaca��na ili�kin def�ileri s�n�rlanamaz ve ortadan kald�r�lamaz.

c. Sat�� bedelinin tamamen �denmesi

MADDE 258- Taksit borcu kambiyo senedine ba�lanm�� olmad�k�a, al�c� sat�� bedelinin kalan k�sm�n� her zaman bir defada �deyerek borcundan kurtulabilir. Bu durumda, pe�in sat�� bedeline ilave edilen bedelin �denmemi� taksitlere isabet eden k�sm�, yar�s�ndan az olmamak �zere �deme s�resinin k�salt�lmas�na uygun olarak indirilir.

5. Al�c�n�n temerr�d�

a. Sat�c�n�n se�imlik hakk�

MADDE 259- Al�c� pe�inat� �demede temerr�de d��erse sat�c�, sadece pe�inat� isteyebilir veya s�zle�meden d�nebilir.

Al�c� taksitleri �demede temerr�de d��erse sat�c�, muaccel olmu� taksitlerin veya geri kalan sat�� bedelinin tamam�n�n bir defada �denmesini isteyebilir ya da s�zle�meden d�nebilir. Sat�c�n�n geri kalan sat�� bedelinin tamam�n� isteyebilmesi veya s�zle�meden d�nebilmesi, ancak bu hakk� a��k bi�imde sakl� tutmu� olmas�na ve al�c�n�n kararla�t�r�lan sat�� bedelinin en az onda birini olu�turan ve birbirini izleyen en az iki taksidi veya en az d�rtte birini olu�turan bir taksidi ya da en son taksidi �demede temerr�de d��m�� olmas�na ba�l�d�r. Ancak, sat�c�n�n d�nme dolay�s�yla isteyebilece�i miktar, �denmi� olan taksitler tutar�na e�it veya daha fazla ise sat�c� s�zle�meden d�nemez.

Sat�c�, sat�� bedelinin geri kalan k�sm�n�n tamamen �denmesini isteme veya s�zle�meden d�nme haklar�n� kullanmadan �nce, al�c�ya en az onbe� g�nl�k bir s�re tan�mak zorundad�r.

b. S�zle�meden d�nme

MADDE 260- Sat�c�, al�c�n�n taksitleri �demede temerr�de d��mesi sebebiyle sat�lan�n al�c�ya devrinden sonra s�zle�meden d�nerse, her iki taraf ald��n� geri vermekle y�k�ml�d�r. Sat�c�, ayr�ca hakkaniyete uygun bir kullan�m bedeli ve sat�lan�n ola�and�� kullan�lmas� sebebiyle de�erinin azalmas� h�linde tazminat da isteyebilir. Ancak sat�c�, s�zle�me zaman�nda ifa edilmi� olsayd� elde edecek oldu�undan fazlas�n� isteyemez.

Sat�c�, al�c�n�n pe�inat� �demede temerr�de d��mesi y�z�nden sat�lan�n devrinden �nce s�zle�meden d�nerse, al�c�dan sadece �denmeyen pe�inat �zerinden, s�zle�meden d�nd�� tarihe kadar i�leyecek yasal faiz ile s�zle�menin kurulmas�ndan sonra, sat�lan�n u�ram�� oldu�u de�er kayb� sebebiyle tazminat isteyebilir. Ceza ko�ulu kararla�t�r�lm��sa, pe�in sat�� bedelinin y�zde onunu a�amaz.

c. H�kimin m�dahalesi

MADDE 261- H�kim, temerr�de d��en al�c�n�n bor�lar�n� �deyece�i konusunda g�vence vermesi ve sat�c�n�n da bu yeni d�zenleme dolay�s�yla herhangi bir zarar�n�n s�z konusu olmamas� ko�uluyla, al�c�ya �deme kolayl�klar� sa�layabilir ve sat�c�n�n sat�lan� geri almas�n� yasaklayabilir.

6. Yetkili mahkeme ve tahkim

MADDE 262- Yerle�im yeri T�rkiye�de olan al�c�, taraf� oldu�u taksitle sat�� s�zle�mesinden do�acak uyu�mazl�klar konusunda, yerle�im yerindeki mahkemenin yetkisinden �nceden feragat edemeyece�i gibi, tahkim s�zle�mesi de yapamaz.

7. Uygulama alan�

MADDE 263- Taksitle sat��a ili�kin h�k�mler, ayn� ekonomik ama�la yap�lan i�lemlere de uygulan�r.

Bir ta��n�r� edinme amac�yla yap�lan �d�n� s�zle�melerinde sat�c�n�n, m�lkiyeti sakl� tutma kayd� ile birlikte veya bundan ba��ms�z olarak sat�� bedeli alaca��n� �d�n� verene devretmesi veya sat�c� ile �d�n� verenin ba�ka surette anla�arak, al�c�n�n sat�� bedelini daha sonra taksitler h�linde �demek �zere mal�n teslimini sa�lamalar� durumunda, taksitle sat��a ili�kin h�k�mler k�yas yoluyla uygulan�r. �d�n� s�zle�mesinde, taksitle sat�� s�zle�melerine konulmas� zorunlu olan hususlar�n yer almas� �artt�r. Ancak, bunlardan pe�in sat�� bedeli ile toplam sat�� bedeli yerine, �d�n� al�nan miktar ile �d�n� verene �denecek toplam �d�n� miktar� g�sterilir.

Pe�in sat��la ba�lant�l� taksitle �d�n� s�zle�melerinde, �d�n� verene, yasal asgari pe�inat�n �denmi� ve pe�in sat�� bedelinin �d�n� s�zle�mesinin yap�lmas� s�ras�nda herhangi bir ilave yap�lmaks�z�n tamamen kar��lanm�� olmas� h�linde, taksitle sat��a ili�kin h�k�mler uygulanmaz.

Al�c�n�n tacir s�fat�yla hareket etti�i veya mal�n bir ticari i�letmenin ihtiyac� i�in ya da meslek� ama�larla sat�n al�nmas� durumunda, taksitle sat��a ili�kin h�k�mlerden sadece 259 uncu maddenin ikinci f�kras�, 260 �nc� maddenin birinci f�kras� ve 261 inci maddesi h�k�mleri uygulan�r.

II. �n �demeli taksitle sat��

1. Tan�m�, �ekli ve i�eri�i

MADDE 264- �n �demeli taksitle sat��, al�c�n�n ta��n�r bir mal�n sat�� bedelini �nceden k�s�m k�s�m �demeyi, sat�c�n�n da bedelin tamamen �denmesinden sonra sat�lan� al�c�ya devretmeyi �stlendikleri sat��t�r.

�n �demeli taksitle sat�� s�zle�mesi, yaz�l� �ekilde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz. S�zle�mede a�a��daki hususlar belirtilir:

1. Taraflar�n ad� ve yerle�im yeri.

2. Sat��n konusu.

3. Toplam sat�� bedeli.

4. Taksitlerin say�s�, tutar�, vadesi ve s�zle�menin s�resi.

5. Taksitleri kabule yetkili banka.

6. Al�c�ya kar�� stlenilen faiz miktar�.

7. Al�c�n�n yedi g�n i�inde s�zle�me yap�lmas� konusundaki irade a��klamas�n� geri alma hakk�.

8. Al�c�n�n s�zle�meden cayma hakk� ve bu sebeple �deyece�i cayma paras�.

9. S�zle�menin kuruldu�u yer ve tarih.

2. Taraflar�n hak ve bor�lar�

a. �demelerin g�venceye ba�lanmas�

MADDE 265- �deme s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan s�zle�melerde al�c�, �demeleri s�zle�mede belirtilen bir bankada kendi ad�na a��lacak gelir getiren bir tasarruf veya yat�r�m hesab�na yat�rmakla y�k�ml�d�r.

Banka, her iki taraf�n ��karlar�n� g�zetmek zorundad�r. A��lan hesaptan her iki taraf�n r�zas�yla �deme yap�labilir. Bu r�za �nceden verilemez.

�deme s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan s�zle�melerde al�c�, sat�lan�n devrine kadar 269 uncu madde uyar�nca s�zle�meden cayarsa sat�c�, bu hesap �zerindeki b�t�n haklar�n� kaybeder.

b. Al�c�n�n mal�n devrini isteme hakk�

MADDE 266- Al�c� sat�� bedelinin tamam�n� �dedikten sonra, her zaman mal�n kendisine devredilmesini isteyebilir. Ancak, sat�c� mal� ba�kas�ndan sa�layarak devredecek ise al�c�, bunun i�in kendisine uygun bir s�re tan�mak zorundad�r.

Sat�c�n�n mal� al�c�ya devredebilmesi i�in, taksitle sat��a ili�kin ko�ullara uyulmas� gerekir.

Al�c� birden �ok �ey sat�n alm�� veya se�im hakk�n� sakl� tutmu� ise, sat�lan�n k�s�m k�s�m devredilmesini, ancak 256 nc� maddede �ng�r�len asgari pe�inat� �dedikten sonra isteyebilir. Sat�lan�n e�ya toplulu�u olu�turdu�u h�llerde bu istemde bulunulamaz. Sat�� bedelinin tamamen �denmemesi h�linde, sat�c�dan sat�lan� k�smen devretmesi, ancak geri kalan k�sm�n y�zde onunun kendisine g�vence olarak b�rak�lmas� ko�uluyla istenebilir.

c. Sat�� bedelinin �denmesi

MADDE 267- �deme s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan s�zle�melerde sat�� bedelinin, sat�lan�n devri an�nda tamamen �denmi� olmas� gerekir. Sat�lan�n devredilmesini isteyen al�c�, hesab�ndaki bakiyeden, sat�� bedelinin en �ok ��te birlik k�sm�n� sat�c� lehine serbest b�rakabilir. Ancak, s�zle�menin kurulu�u s�ras�nda buna ili�kin taahh�tte bulunulamaz.

d. Sat�� bedelinin belirlenmesi

MADDE 268- Sat�c�n�n s�zle�menin kuruldu�u s�rada belirlenen toplam sat�� bedeline ek bir bedel isteme hakk�n� sakl� tutan b�t�n kay�tlar ge�ersizdir.

�denecek toplam sat�� bedeli s�zle�mede belirlenmi� olmakla birlikte, devredilecek e�ya �nceden belirlenmemi� ve sat�c� taraf�ndan bu e�yay� se�me hakk� al�c�ya tan�nm�� ise sat�c�, pe�in sat��taki ola�an bedelleri g�z �n�nde tutmak suretiyle al�c�n�n yapaca�� se�ime tam olarak uymakla y�k�ml�d�r.

Buna ayk�r� anla�malar, ancak al�c�n�n yarar�na oldu�u �l��de ge�erlidir.

3. S�zle�menin sona ermesi

a. Cayma hakk�

MADDE 269- �deme s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan s�zle�melerde al�c�, mal�n devrine kadar her zaman s�zle�meden cayabilir.

S�zle�meden cayma h�linde al�c� taraf�ndan �denmesi �ng�r�len cayma paras�, durumun �zelli�ine ve s�zle�menin kurulmas� ile cayma aras�nda ge�en s�reye bak�larak belirlenir. Ancak, bu miktar sat�c�n�n toplam alaca��n�n y�zde ikisinden az ve y�zde be�inden fazla olamaz. Al�c�, yapm�� oldu�u �demelerin cayma paras�n� a�an k�sm�n�n, getirileri ile birlikte kendisine geri verilmesini isteyebilir.

Al�c�n�n �lmesi veya kazan� elde etmekten s�rekli olarak yoksun kalmas� sebebiyle �n �demeleri yapamayacak duruma d��mesi ya da s�zle�menin yerine ola�an ko�ullarla yap�lacak bir taksitle sat�� s�zle�mesinin konulmas�na ili�kin �nerisinin sat�c� taraf�ndan kabul edilmemesi y�z�nden s�zle�meden cay�lm�� olursa, cayma paras� istenemez.

b. S�zle�menin s�resi

MADDE 270- �n �demeleri ifa borcu, be� y�l�n ge�mesiyle sona erer.

�deme s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan s�zle�melerde al�c�, sekiz y�l ge�ti�i h�lde sat�lan�n devri isteminde bulunmazsa, sat�c� kendisini uyararak �� ayl�k s�re tan�r. Al�c� bu s�re i�inde kay�ts�z kal�rsa sat�c�, al�c�ya s�zle�meden cayma h�linde tan�nan haklara sahip olur.

c. Al�c�n�n temerr�d�

MADDE 271- Al�c� bir veya daha �ok �n �demede temerr�de d��erse sat�c�, ancak vadesi gelmi� olan �demeleri isteyebilir. Bununla birlikte, toplam alaca��n en az onda birini olu�turan ve birbirini izleyen iki �n �demenin veya toplam alaca��n en az d�rtte birini olu�turan bir tek �n �demenin ya da sonuncu �n �demenin vadesi gelmi�se sat�c�, ayr�ca al�c�ya tan�yaca�� bir ayl�k �deme s�resinin ge�mesinden sonra s�zle�meden d�nme hakk�na sahip olur.

Sat�c�, �deme s�resi bir y�l veya daha az olan s�zle�meden d�nerse, 260 �nc� maddenin ikinci f�kras� h�km� k�yas yoluyla uygulan�r. S�resi bir y�l� a�an s�zle�melerde sat�c�, ancak 269 uncu maddenin ikinci f�kras�nda �ng�r�len cayma paras�n� ve al�c�ya �denmesi gereken ortalama banka mevduat faizini a�an zararlar�n�n giderilmesini isteyebilir.

Bir y�ldan daha uzun s�reli s�zle�melerde temerr�de d��m�� olan al�c�n�n mal�n devrini istemesi h�linde sat�c�, yasal anapara faizi ile birlikte, devir isteminden sonra mal�n de�erinde olu�acak eksilmelerin giderilmesini isteyebilir. Ceza ko�ulu �ng�r�lm��se miktar�, sat�� bedelinin y�zde onunu ge�emez.

Sat�lan�n devredilmi� oldu�u h�llerde, d�nme konusunda 260 �nc� maddenin birinci f�kras� h�km� uygulan�r.

4. Uygulama alan�n�n s�n�rlanmas�

MADDE 272- Al�c�n�n tacir s�fat�yla hareket etmesi veya mal�n bir ticari i�letmenin ihtiyac� i�in ya da meslek� ama�larla sat�n al�nmas� durumunda, 264 il� 271 inci maddeler uygulanmaz.

III. Ortak h�k�mler

MADDE 273- Taksitle sat��a ili�kin h�k�mlerden yasal temsilcinin r�zas�na, s�zle�menin h�k�m ve sonu�lar�n� do�urmas�na ve geri alma a��klamas�na, al�c�n�n def�ilerine, sat�c�n�n alaca��n�n devrine, h�kim taraf�ndan sa�lanan �deme kolayl�klar�na ve yetkili mahkeme ile tahkime ili�kin olanlar, �n �demeli taksitle sat��a da uygulan�r.

Sat�lan� devir s�resi bir y�ldan daha uzun veya belirsiz olan taksitle sat��ta al�c�, sat�lan�n devrinden �nce �demeleri yapmakla y�k�ml� ise, �n �demeli taksitle sat��a ili�kin h�k�mler k�yas yoluyla uygulan�r.

D. A��k art�rma yoluyla sat��

I. Tan�m�

MADDE 274- A��k art�rma yoluyla sat��; yeri, zaman� ve ko�ullar� �nceden belirlenerek, haz�r olanlar aras�ndan en y�ksek bedeli �neren ile yap�lan sat��t�r.

II. Kurulmas�

MADDE 275- Sat�c� art�rma ko�ullar�nda aksi y�nde bir irade a��klamas�nda bulunmam��sa, herkesin kat�labilece�i iste�e ba�l� a��k art�rmalarda sat�� s�zle�mesi, art�rmay� y�netenin en y�ksek bedeli �neren ki�iye ihale etmesiyle kurulmu� olur.

Cebr� art�rma yoluyla sat��, art�rmay� y�neten memurun en y�ksek bedeli �neren ki�iye ihale etmesiyle kurulmu� olur.

III. H�k�mleri

1. Art�rmaya kat�lan�n ba�land�� an

a. Genel olarak

MADDE 276- Art�rmaya kat�lan ki�i, sat�� i�in konulmu� olan ko�ullar �er�evesinde �nerisiyle ba�l�d�r.

Aksine bir ko�ul yoksa, �neride bulunan�n ba�l�l��, kendisinden daha y�ksek bir �neri yap�lmas�yla sona erer veya daha y�ksek �neri olup olmad��n�n sorulmas� �zerine b�yle bir �nerinin olmad��n�n anla��lmas� h�linde, �nerisinin hemen kabul edilmemesiyle ortadan kalkar.

b. Ta��nmaz�n a��k art�rma yoluyla sat��nda

MADDE 277- Ta��nmaz�n a��k art�rma yoluyla sat��nda, ihalenin veya reddinin art�rmadan hemen sonra yap�lmas� gerekir.

�neride bulunan�n ba�l�l��n�n art�rmadan sonra da devam edece�ini �ng�ren ko�ul ge�ersizdir. Ancak, bu kural cebr� art�rmalarda ve ihalenin bir kamu g�revlisince onaylanmas� gerekti�i durumlarda uygulanmaz.

2. �demenin pe�in olmas� gere�i

MADDE 278- Art�rma ko�ullar�nda aksi kararla�t�r�lmam��sa, ihale bedelinin pe�in �denmesi gerekir.

�hale bedeli pe�in olarak veya art�rma ko�ullar� uyar�nca �denmezse sat�c�, sat��tan hemen d�nebilir.

3. M�lkiyetin ge�mesi

MADDE 279- Art�rmada ta��n�r bir mal alan ki�i, onun m�lkiyetini ihale an�nda kazan�r. Art�rmadan al�nan ta��nmaz�n m�lkiyeti, ancak tapu siciline tescille al�c�ya ge�er.

Art�rma g�revlisi, sat�� tutana��nda g�sterilen ta��nmaz�n al�c� ad�na tescilini hemen tapu idaresine bildirir.

Cebr� art�rma sonucunda yap�lan ihalelerde m�lkiyetin ge�mesine ili�kin �zel h�k�mler sakl�d�r.

�ste�e ba�l� �zel art�rmalarda m�lkiyetin ge�mesi genel h�k�mlere tabidir.

4. Zapttan ve ay�ptan sorumluluk

MADDE 280- Cebr� art�rmalarda zapttan ve ay�ptan sorumlulu�a ili�kin h�k�mler uygulanmaz.

Art�rmadan mal alan ki�i, o mala, tapu siciline veya sat�� ko�ullar�na ya da kanuna g�re belirli olan durumu, haklar� ve y�kleri ile birlikte malik olur.

�ste�e ba�l� a��k art�rmalarda sat�c�, sat�lan�n zapt�ndan ve ay�plar�ndan sorumludur. Ancak, aldatma durumu d��nda, art�rma ko�ullar�nda a��k�a belirtip duyurmak suretiyle bu sorumluluktan kurtulabilir.

IV. Art�rman�n iptali

MADDE 281- Hukuka veya ahlaka ayk�r� yollara ba�vurularak ihalenin ger�ekle�tirilmesi sa�lanm��sa her ilgili, iptal sebebini ��rendi�i g�nden ba�layarak on g�n ve her h�lde ihale tarihini izleyen bir y�l i�inde ihalenin iptalini mahkemeden isteyebilir.

Cebr� art�rmalar hakk�nda �zel h�k�mler sakl�d�r.

�K�NC� B�L�M

Mal De�i�im S�zle�mesi

A.Tan�m�

MADDE 282- Mal de�i�im s�zle�mesi, taraflardan birinin di�er tarafa bir veya birden �ok �eyin zilyetlik ve m�lkiyetini, di�er taraf�n da kar�� edim olarak ba�ka bir veya birden �ok �eyin zilyetlik ve m�lkiyetini devretmeyi �stlendi�i s�zle�medir.

B. Tabi oldu�u h�k�mler

MADDE 283- Sat�� s�zle�mesine ili�kin h�k�mler, mal de�i�im s�zle�mesine de uygulan�r; buna g�re taraflardan her biri, vermeyi �stlendi�i �ey bak�m�ndan sat�c�, kendisine verilmesi �stlenilen �ey bak�m�ndan al�c� durumundad�r.

C. Zapttan ve ay�ptan sorumluluk

MADDE 284- Sat�� s�zle�mesinin zapttan ve ay�ptan sorumlulu�a ili�kin h�k�mleri uygun d��t�� l��de, mal de�i�im s�zle�mesine de uygulan�r.

��NC� B�L�M

Ba��lama S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 285- Ba��lama s�zle�mesi, ba��layan�n sa�lararas� sonu� do�urmak �zere, malvarl��ndan ba��lanana kar��l�ks�z olarak bir kazand�rma yapmay� �stlendi�i s�zle�medir.

Hen�z edinilmemi� olan bir haktan feragat etmek veya bir miras� reddetmek, ba��lama de�ildir.

Ahlaki bir �devin yerine getirilmesi de ba��lama say�lmaz.

B. Ba��lama ehliyeti

I. Ba��layan i�in

MADDE 286- Fiil ehliyetine sahip olan herkes, e�ler aras�ndaki mal rejiminden veya miras hukukundan do�an s�n�rlamalar sakl� kalmak �zere, ba��lama yapabilir.

Ba��lamay� izleyen bir y�l i�inde ba�lat�lm�� bir yarg�lama sonucunda ba��layan�n, savurganl�� y�z�nden k�s�tlanmas�na karar verilirse, o ba��lama mahkemece iptal edilebilir.

II. Ba��lanan i�in

MADDE 287- Fiil ehliyeti bulunmayan ki�i ay�rt etme g�c�ne sahipse, ba��lamay� kabul edebilir. Ancak, ba��lanan�n yasal temsilcisi bu ki�inin ba��lamay� kabul�n� yasaklar veya ba��lan�lan �eyin geri verilmesini emrederse, ba��lama ortadan kalkar.

C. Kurulmas�

I. Ba��lama s�z� verme

MADDE 288- Ba��lama s�z� vermenin ge�erlili�i, bu s�zle�menin yaz�l� �ekilde yap�lmas�na ba�l�d�r.

Bir ta��nmaz�n veya ta��nmaz �zerindeki ayni bir hakk�n ba��lanmas� s�z� vermenin ge�erlili�i, ancak resm� �ekilde yap�lm�� olmas�na ba�l�d�r.

�ekle uyulmamas� sebebiyle ge�ersiz olan ba��lama s�z� verme, ba��layan taraf�ndan yerine getirildi�inde, elden ba��lama h�km�ndedir. Ancak, ge�erlili�i resm� �ekle ba�lanm�� olan ba��lamalarda bu h�k�m uygulanmaz.

II. Elden ba��lama

MADDE 289- Elden ba��lama, ba��layan�n bir ta��n�r�n� ba��lanana teslim etmesiyle kurulmu� olur.

III. Ko�ullu ba��lama

MADDE 290- Ba��lama, bir ko�ula ba�lanarak yap�labilir.

Yerine getirilmesi ba��layan�n �l�m�ne ba�l� olan ba��lamada, vasiyete ili�kin h�k�mler uygulan�r.

IV. Y�klemeli ba��lama

MADDE 291- Ba��layan ba��lamas�na y�klemeler koyabilir.

Ba��layan, s�zle�me gere�ince ba��lanan taraf�ndan kabul edilmi� olan y�klemelerin yerine getirilmesini isteyebilir.

Kamu yarar�na olarak ba��lamaya konulmu� olan bir y�klemenin yerine getirilmesini isteme yetkisi, ba��layan�n �l�m�nden sonra, ilgili kamu kurumuna ge�er.

Ba��lama konusunun de�eri, y�klemenin yerine getirilmesi masraflar�n� kar��lamaz ve a�an k�s�m kendisine �denmezse ba��lanan, y�klemeyi yerine getirmekten ka��nabilir.

V. Ba��layana d�nme ko�ullu ba��lama

MADDE 292- Ba��layan, ba��lanan�n kendisinden �nce �lmesi durumunda, ba��lama konusunun kendisine d�nmesi ko�ulunu koyabilir.

Ba��lama konusu, ta��nmaza veya ta��nmaz �zerindeki bir ayni hakka ili�kin ise, ba��layana d�nme ko�ulu tapu siciline �erh verilebilir.

VI. Ba��lama �nerisinin geri al�nmas�

MADDE 293- Bir kimse ba�kas�na ba��lamay� �nerdi�i bir mal�, ba�ka mallar�ndan fiilen ay�rm�� olsa bile, ba��lanan�n kabul�ne kadar, ba��lama �nerisini geri alabilir.

D. Ba��layan�n sorumlulu�u

MADDE 294- Ba��layan, ba��lamadan do�an zarardan bu zarara a��r kusuruyla sebep olmad�k�a, ba��lanana kar�� sorumlu de�ildir.

Ba��layan, ba��lan�lan �ey veya alacak hakk�nda ayr�ca garanti s�z� vermi�se, bununla sorumlu olur.

E. Ba��laman�n ortadan kalkmas�

I. Ba��laman�n geri al�nmas�

MADDE 295- Ba��layan, a�a��daki durumlardan biri ger�ekle�mi�se, elden ba��lamay� veya yerine getirdi�i ba��lama s�z�n� geri alabilir ve ba��lanan�n istem tarihindeki zenginle�mesi �l��s�nde, ba��lama konusunun geri verilmesini isteyebilir:

1. Ba��lanan, ba��layana veya yak�nlar�ndan birine kar�� a��r bir su� i�lemi�se.

2. Ba��lanan, ba��layana veya onun ailesinden bir kimseye kar�� kanundan do�an y�k�ml�l�klerine �nemli �l��de ayk�r� davranm��sa.

3. Ba��lanan, y�klemeli ba��lamada hakl� bir sebep olmaks�z�n y�klemeyi yerine getirmemi�se.

II. Ba��lama s�z� vermenin geri al�nmas� ve ifadan ka��nma

MADDE 296- Ba��lama s�z� veren, a�a��daki durumlarda s�z�n� geri alabilir ve onu ifadan ka��nabilir:

1. Elden ba��lan�lan bir mal�n geri verilmesini isteyebilece�i sebeplerden biri varsa.

2. Mali durumu, sonradan s�z�n yerine getirilmesini kendisi i�in ola�an�st� a��r k�lacak �l��de de�i�mi�se.

3. Ba��lama s�z� verdikten sonra, kendisi i�in yeni aile y�k�ml�l�kleri do�mu� veya bu y�k�ml�l�kleri �nemli �l��de a��rla�m��sa.

Ba��lama s�z� verenin borcunu �deme g��s�zl�� belirlenir veya iflas�na karar verilirse, ifa y�k�ml�l�� ortadan kalkar.

III. Geri alma hakk�n�n s�resi ve miras��lara ge�mesi

MADDE 297- Ba��layan, geri alma sebebini ��rendi�i g�nden ba�layarak bir y�l i�inde ba��lamay� geri alabilir.

Ba��layan bir y�ll�k s�re dolmadan �l�rse, geri alma hakk� miras��lar�na ge�er ve miras��lar� bu s�renin sona ermesine kadar bu hakk� kullanabilirler.

Ba��layan, sa�l��nda geri alma sebebini ��renememi�se, miras��lar�, �l�m�nden ba�layarak bir y�l i�inde ba��lamay� geri alma hakk�n� kullanabilirler.

Ba��lanan, ba��layan� kasten ve hukuka ayk�r� olarak �ld�r�r veya onun geri alma hakk�n� kullanmas�n� engellerse, miras��lar� ba��lamay� geri alabilirler.

IV. Ba��layan�n �l�m�

MADDE 298- Aksi kararla�t�r�lmam��sa, d�nemsel edimleri i�eren ba��lama, ba��layan�n �l�m�yle sona erer.

D�RD�NC� B�L�M

Kira S�zle�mesi

B�R�NC� AYIRIM

Genel H�k�mler

A. Tan�m�

MADDE 299- Kira s�zle�mesi, kiraya verenin bir �eyin kullan�lmas�n� veya kullanmayla birlikte ondan yararlan�lmas�n� kirac�ya b�rakmay�, kirac�n�n da buna kar��l�k kararla�t�r�lan kira bedelini �demeyi �stlendi�i s�zle�medir.

B. Kira s�resi

MADDE 300- Kira s�zle�mesi, belirli ve belirli olmayan bir s�re i�in yap�labilir.

Kararla�t�r�lan s�renin ge�mesiyle herhangi bir bildirim olmaks�z�n sona erecek kira s�zle�mesi belirli s�relidir; di�er kira s�zle�meleri belirli olmayan bir s�re i�in yap�lm�� say�l�r.

C. Kiraya verenin bor�lar�

I. Teslim borcu

MADDE 301- Kiraya veren, kiralanan� kararla�t�r�lan tarihte, s�zle�mede ama�lanan kullan�ma elveri�li bir durumda teslim etmek ve s�zle�me s�resince bu durumda bulundurmakla y�k�ml�d�r. Bu h�k�m, konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda kirac� aleyhine de�i�tirilemez; di�er kira s�zle�melerinde ise, kirac� aleyhine genel i�lem ko�ullar� yoluyla bu h�kme ayk�r� d�zenleme yap�lamaz.

II. Vergi ve benzeri y�k�ml�l�klere katlanma borcu

MADDE 302- Kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri y�k�ml�l�klere, aksi kararla�t�r�lmam�� veya kanunda �ng�r�lmemi� ise, kiraya veren katlan�r.

III. Yan giderlere katlanma borcu

MADDE 303- Kiraya veren, kiralanan�n kullan�m�yla ilgili olmak �zere, kendisi veya ��nc� ki�i taraf�ndan yap�lan yan giderlere katlanmakla y�k�ml�d�r.

IV. Kiraya verenin kiralanan�n ay�plar�ndan sorumlulu�u

1. Kiralanan�n teslim an�ndaki ay�plar�ndan sorumluluk

MADDE 304- Kiralanan�n �nemli ay�plarla teslimi h�linde kirac�, bor�lunun temerr�d�ne veya kiraya verenin kiralanan�n sonradan ay�pl� duruma gelmesinden do�an sorumlulu�una ili�kin h�k�mlere ba�vurabilir.

Kiralanan�n �nemli olmayan ay�plarla tesliminde ise kirac�, kiralananda sonradan ortaya ��kan ay�plardan dolay� kiraya verenin sorumlulu�una ili�kin h�k�mlere ba�vurabilir.

2. Kiralanan�n sonradan ay�pl� h�le gelmesinden sorumluluk

a. Genel olarak

MADDE 305- Kiralanan sonradan ay�pl� duruma gelirse kirac�, kiraya verenden ay�plar�n giderilmesini veya kira bedelinden ay�pla orant�l� bir indirim yap�lmas�n� ya da zarar�n�n giderilmesini isteyebilir. Ancak, zarar�n giderilmesi istemi di�er se�imlik haklar�n kullan�lmas�n� �nlemez.

�nemli ay�p durumunda kirac�n�n s�zle�meyi fesih hakk� sakl�d�r.

b. Ay�b�n giderilmesini isteme ve fesih

MADDE 306- Kirac�, kiraya verenden kiralanandaki ay�b�n uygun bir s�rede giderilmesini isteyebilir; bu s�rede ay�p giderilmezse kirac�, ay�b� kiraya veren hesab�na gidertebilir ve bundan do�an alaca��n� kira bedelinden indirebilir veya kiralanan�n ay�ps�z bir benzeri ile de�i�tirilmesini isteyebilir.

Ay�b�n, kiralanan�n �ng�r�len kullan�ma elveri�lili�ini ortadan kald�rmas� ya da �nemli �l��de engellemesi ve verilen s�rede giderilmemesi h�linde kirac�, s�zle�meyi feshedebilir.

Kiraya veren, kiralanandaki ay�b� gidermek yerine, uygun bir s�re i�inde ay�ps�z benzeriyle de�i�tirebilir.

Kiraya veren, kirac�ya ayn� mal�n ay�ps�z bir benzerini hemen vererek ve u�rad�� zarar�n tamam�n� gidererek, onun se�imlik haklar�n� kullanmas�n� �nleyebilir.

c. Kira bedelinin indirilmesi

MADDE 307- Kirac�, kiralanan�n kullan�m�n� etkileyen ay�plar�n varl�� h�linde, bu ay�plar�n kiraya veren taraf�ndan ��renilmesinden ay�b�n giderilmesine kadar ge�en s�re i�in, kira bedelinden ay�pla orant�l� bir indirim yap�lmas�n� isteyebilir.

d. Zarar�n giderimi

MADDE 308- Kiraya veren, kusuru olmad��n� ispat etmedik�e, kiralanan�n ay�pl� olmas�ndan do�an zararlar� kirac�ya �demekle y�k�ml�d�r.

V. ��nc� ki�inin ileri s�rd�� haklar sebebiyle sorumluluk

1. Zapttan sorumluluk

MADDE 309- Bir ��nc� ki�inin kiralananda kirac�n�n hakk�yla ba�da�mayan bir hak ileri s�rmesi durumunda kiraya veren, kirac�n�n bildirimi �zerine davay� �stlenmek ve kirac�n�n u�rad�� her t�rl� zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

2. ��nc� ki�inin s�zle�menin kurulmas�ndan sonra �st�n hak sahibi olmas�

a. Kiralanan�n el de�i�tirmesi

MADDE 310- S�zle�menin kurulmas�ndan sonra kiralanan herhangi bir sebeple el de�i�tirirse, yeni malik kira s�zle�mesinin taraf� olur.

Kamula�t�rmaya ili�kin h�k�mler sakl�d�r.

b. ��nc� ki�inin s�n�rl� ayni hak sahibi olmas�

MADDE 311- S�zle�menin kurulmas�ndan sonra ��nc� bir ki�i, kiralanan �zerinde kirac�n�n hakk�n� etkileyen bir ayni hak sahibi olursa, kiralanan�n el de�i�tirmesiyle ilgili h�k�mler k�yas yoluyla uygulan�r.

c. Tapu siciline �erh

MADDE 312- Ta��nmaz kiralar�nda, s�zle�meyle kirac�n�n kirac�l�k hakk�n�n tapu siciline �erhi kararla�t�r�labilir.

D. Kirac�n�n bor�lar�

I. Kira bedelini �deme borcu

1. Genel olarak

MADDE 313- Kirac�, kira bedelini �demekle y�k�ml�d�r.

2. �fa zaman�

MADDE 314- Kirac�, aksine s�zle�me ve yerel �det olmad�k�a, kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri, her ay�n sonunda ve en ge� kira s�resinin bitiminde �demekle y�k�ml�d�r.

3. Kirac�n�n temerr�d�

MADDE 315- Kirac�, kiralanan�n tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri �deme borcunu ifa etmezse, kiraya veren kirac�ya yaz�l� olarak bir s�re verip, bu s�rede de ifa etmeme durumunda, s�zle�meyi feshedece�ini bildirebilir.

Kirac�ya verilecek s�re en az on g�n, konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda ise en az otuz g�nd�r. Bu s�re, kirac�ya yaz�l� bildirimin yap�ld�� tarihi izleyen g�nden itibaren i�lemeye ba�lar.

II. �zenle kullanma ve kom�ulara sayg� g�sterme borcu

MADDE 316- Kirac�, kiralanan�, s�zle�meye uygun olarak �zenle kullanmak ve kiralanan�n bulundu�u ta��nmazda oturan ki�iler ile kom�ulara gerekli sayg�y� g�stermekle y�k�ml�d�r.

Kirac�n�n bu y�k�ml�l��ne ayk�r� davranmas� durumunda kiraya veren, konut ve �at�l� i�yeri kiras�nda, en az otuz g�n s�re vererek, ayk�r�l��n giderilmesi, aksi takdirde s�zle�meyi feshedece�i konusunda yaz�l� bir ihtarda bulunur. Di�er kira ili�kilerinde ise, kiraya veren, kirac�ya �nceden bir ihtarda bulunmaks�z�n, yaz�l� bir bildirimle s�zle�meyi hemen feshedebilir.

Konut ve �at�l� i�yeri kiras�nda, kirac�n�n kiralanana kasten a��r bir zarar vermesi, kirac�ya verilecek s�renin yarars�z olaca��n�n anla��lmas� veya kirac�n�n bu y�k�ml�l��e ayk�r� davran��n�n kiraya veren veya ayn� ta��nmazda oturan ki�iler ile kom�ular bak�m�ndan �ekilmez olmas� durumlar�nda kiraya veren, yaz�l� bir bildirimle s�zle�meyi hemen feshedebilir.

III. Temizlik ve bak�m giderlerini �deme borcu

MADDE 317- Kirac�, kiralanan�n ola�an kullan�m� i�in gerekli temizlik ve bak�m giderlerini �demekle y�k�ml�d�r. Bu konuda yerel �dete de bak�l�r.

IV. Ay�plar� kiraya verene bildirme borcu

MADDE 318- Kirac�, kendisinin gidermekle y�k�ml� olmad�� ay�plar� kiraya verene gecikmeksizin bildirmekle y�k�ml�d�r; aksi takdirde bundan do�an zarardan sorumludur.

V. Ay�plar�n giderilmesine ve kiralanan�n g�sterilmesine katlanma borcu

MADDE 319- Kirac�, kiralanan�n ay�plar�n�n giderilmesine ya da zararlar�n �nlenmesine y�nelik �al��malara katlanmakla y�k�ml�d�r.

Kirac�, bak�m, sat�� ya da sonraki kiralama i�in zorunlu oldu�u �l��de, kiraya verenin ve onun belirledi�i ��nc� ki�inin kiralanan� gezip g�rmesine izin vermekle y�k�ml�d�r.

Kiraya veren, �al��malar� ve kiralanan�n gezilip g�r�lece�ini uygun bir s�re �nce kirac�ya bildirmek ve bunlar�n yap�ld�� s�rada kirac�n�n yararlar�n� g�z �n�nde tutmak zorundad�r.

Kirac�n�n kira bedelinin indirilmesine ve zarar�n�n giderilmesine ili�kin haklar� sakl�d�r.

E. �zel durumlar

I. Kiralananda yenilik ve de�i�iklik yap�lmas�

1. Kiraya veren taraf�ndan

MADDE 320- Kiraya veren, kiralananda, kira s�zle�mesinin feshini gerektirmeyen ve kirac�dan katlanmas� beklenebilecek olan yenilik ve de�i�iklikler yapabilir.

Bu yenilik ve de�i�ikliklerin yap�lmas� s�ras�nda kiraya veren, kirac�n�n menfaatlerini g�zetmekle y�k�ml�d�r. Kirac�n�n, kira bedelinin indirilmesine ve zarar�n�n giderilmesine ili�kin haklar� sakl�d�r.

2. Kirac� taraf�ndan

MADDE 321- Kirac�, kiraya verenin yaz�l� r�zas�yla kiralananda yenilik ve de�i�iklikler yapabilir.

Yenilik ve de�i�ikliklere r�za g�steren kiraya veren, yaz�l� olarak kararla�t�r�lm�� olmad�k�a, kiralanan�n eski durumuyla geri verilmesini isteyemez.

Kirac�, aksine yaz�l� bir anla�ma yoksa, kiraya verenin r�zas�yla yapt�� yenilik ve de�i�iklikler sebebiyle kiralananda ortaya ��kan de�er art��n�n kar��l��n� isteyemez.

II. Alt kira ve kullan�m hakk�n�n devri

MADDE 322- Kirac�, kiraya verene zarar verecek bir de�i�ikli�e yol a�mamak ko�uluyla, kiralanan� tamamen veya k�smen ba�kas�na kiraya verebilece�i gibi, kullan�m hakk�n� da ba�kas�na devredebilir.

Kirac�, konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda, kiraya verenin yaz�l� r�zas� olmad�k�a, kiralanan� ba�kas�na kiralayamayaca�� gibi, kullan�m hakk�n� da devredemez.

Alt kirac�, kiralanan� kirac�ya tan�nandan ba�ka bi�imde kulland�� takdirde kirac�, kiraya verene kar�� sorumlu olur. Bu durumda kiraya veren, kirac�s�na kar�� sahip oldu�u haklar� alt kirac�ya veya kullan�m hakk�n� devralana kar�� da kullanabilir.

III. Kira ili�kisinin devri

MADDE 323- Kirac�, kiraya verenin yaz�l� r�zas�n� almad�k�a, kira ili�kisini ba�kas�na devredemez. Kiraya veren, i�yeri kiralar�nda hakl� sebep olmad�k�a bu r�zay� vermekten ka��namaz.

Kiraya verenin yaz�l� r�zas�yla kira ili�kisi kendisine devredilen ki�i, kira s�zle�mesinde kirac�n�n yerine ge�er ve devreden kirac�, kiraya verene kar�� bor�lar�ndan kurtulur.

��yeri kiralar�nda devreden kirac�, kira s�zle�mesinin bitimine kadar ve en fazla iki y�l s�reyle devralanla birlikte m�teselsilen sorumlu olur.

IV. Kiralanan�n kullan�lmamas�

1. Genel olarak

MADDE 324- Kullan�ma elveri�li bulunduruldu�u s�rece kiralanan, kirac�n�n kendisinden kaynaklanan bir sebeple kullan�lmasa veya s�n�rl� olarak kullan�lsa bile kirac�, kira bedelini �demekle y�k�ml�d�r. Bu durumda, kiraya verenin yapmaktan kurtuldu�u giderler kira bedelinden indirilir.

2. Kiralanan�n s�zle�menin bitiminden �nce geri verilmesi

MADDE 325- Kirac�, s�zle�me s�resine veya fesih d�nemine uymaks�z�n kiralanan� geri verdi�i takdirde, kira s�zle�mesinden do�an bor�lar�, kiralanan�n benzer ko�ullarla kiraya verilebilece�i makul bir s�re i�in devam eder. Kirac�n�n bu s�renin ge�mesinden �nce kiraya verenden kabul etmesi beklenebilecek, �deme g�c�ne sahip ve kira ili�kisini devralmaya haz�r yeni bir kirac� bulmas� h�linde, kirac�n�n kira s�zle�mesinden do�an bor�lar� sona erer.

Kiraya veren, yapmaktan kurtuldu�u giderler ile kiralanan� ba�ka bi�imde kullanmakla elde etti�i veya elde etmekten kasten ka��nd�� yararlar� kira bedelinden indirmekle y�k�ml�d�r.

V. Takastan feragat yasa��

MADDE 326- Kirac� ve kiraya veren, kira s�zle�mesinden do�an alacaklar�n� takas etme hakk�ndan �nceden feragat edemezler.

F. S�zle�menin sona ermesi

I. S�renin ge�mesi

MADDE 327- A��k veya �rt�l� bi�imde bir s�re belirlenmi�se, kira s�zle�mesi bu s�renin sonunda kendili�inden sona erer.

Taraflar, bu durumda, a��k bir anla�ma olmaks�z�n kira ili�kisini s�rd�r�rlerse, kira s�zle�mesi belirsiz s�reli s�zle�meye d�n��r.

II. Belirsiz s�reli kira s�zle�melerinde fesih bildirimi

1. Genel olarak

MADDE 328- Belirsiz s�reli kira s�zle�melerinde taraflardan her biri, daha uzun bir fesih bildirim s�resi veya ba�ka bir fesih d�nemi kararla�t�r�lm�� olmad�k�a, yasal fesih d�nemlerine ve fesih bildirim s�relerine uyarak s�zle�meyi feshedebilir. Fesih d�nemlerinin hesab�nda, kira s�zle�mesinin ba�lang�� tarihi esas al�n�r.

S�zle�mede veya kanunda belirtilen fesih d�nemine veya bildirim s�resine uyulmam��sa, bildirim bir sonraki fesih d�nemi i�in ge�erli olur.

2. Ta��nmaz ve ta��n�r yap� kiralar�nda

MADDE 329- Taraflardan her biri, bir ta��nmaza veya ta��n�r bir yap�ya ili�kin kira s�zle�mesini yerel �dette belirlenen kira d�neminin sonu i�in veya b�yle bir �detin bulunmamas� durumunda, alt� ayl�k kira d�neminin sonu i�in, �� ayl�k fesih bildirim s�resine uyarak feshedebilir.

3. Ta��n�r kiralar�nda

MADDE 330- Taraflardan her biri, bir ta��n�ra ili�kin kira s�zle�mesini �� g�n �nceden yap�lacak fesih bildirim s�resine uyarak her zaman feshedebilir.

Kiraya verenin meslek� faaliyeti gere�i kiraya verdi�i ve kirac�n�n da �zel kullan�m�na yarayan ta��n�r bir mal�n kirac�s�, kira s�zle�mesini, �� ayl�k kira d�nemi sonu i�in en az bir ay �nceden yapaca�� bir fesih bildirimiyle sona erdirebilir. Bu durumda kiraya verenin, zarar�n�n giderilmesini isteme hakk� yoktur.

III. Ola�an�st� fesih

1. �nemli sebepler

MADDE 331- Taraflardan her biri, kira ili�kisinin devam�n� kendisi i�in �ekilmez h�le getiren �nemli sebeplerin varl�� durumunda, s�zle�meyi yasal fesih bildirim s�resine uyarak her zaman feshedebilir.

H�kim, durum ve ko�ullar� g�z �n�nde tutarak, ola�an�st� fesih bildiriminin parasal sonu�lar�n� karara ba�lar.

2. Kirac�n�n iflas�

MADDE 332- Kirac�, kiralanan�n tesliminden sonra iflas ederse kiraya veren, i�leyecek kira bedelleri i�in g�vence verilmesini isteyebilir.

Kiraya veren, g�vence verilmesi i�in kirac� ve iflas masas�na yaz�l� olarak uygun bir s�re verir. Bu s�re i�inde kendisine g�vence verilmezse kiraya veren, s�zle�meyi herhangi bir fesih bildirim s�resine uymaks�z�n hemen feshedebilir.

3. Kirac�n�n �l�m�

MADDE 333- Kirac�n�n �lmesi durumunda miras��lar�, yasal fesih bildirim s�resine uyarak en yak�n fesih d�nemi sonu i�in s�zle�meyi feshedebilirler.

G. Kiralanan�n geri verilmesi

I. Genel olarak

MADDE 334- Kirac� kiralanan� ne durumda teslim alm��sa, kira s�zle�mesinin bitiminde o durumda geri vermekle y�k�ml�d�r. Ancak, kirac� s�zle�meye uygun kullanma dolay�s�yla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu de�ildir.

Kirac�n�n, s�zle�menin sona ermesi h�linde, s�zle�meye ayk�r� kullanmadan do�acak zararlar� giderme d��nda, ba�kaca bir tazminat �deyece�ini �nceden taahh�t etmesine ili�kin anla�malar ge�ersizdir.

II. Kiralanan�n g�zden ge�irilmesi ve kirac�ya bildirme

MADDE 335- Kiraya veren, geri verme s�ras�nda kiralanan�n durumunu g�zden ge�irmek ve kirac�n�n sorumlu oldu�u eksiklikleri ve ay�plar� ona hemen yaz�l� olarak bildirmek zorundad�r. Bu bildirim yap�lmazsa, kirac� her t�rl� sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma s�ras�nda ola�an incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ay�plar�n varl�� h�linde, kirac�n�n sorumlulu�u devam eder. Kiraya veren, bu t�r eksiklikleri ve ay�plar� belirledi�inde, kirac�ya hemen yaz�l� olarak bildirmek zorundad�r.

H. Kiraya verenin hapis hakk�

I. Konusu

MADDE 336- Ta��nmaz kiralar�nda kiraya veren, i�lemi� bir y�ll�k ve i�lemekte olan alt� ayl�k kira bedelinin g�vencesi olmak �zere, kiralananda bulunan ve kiralanan�n d��enmesine veya kullan�lmas�na yarayan ta��n�rlar �zerinde hapis hakk�na sahiptir.

Kiraya verenin hapis hakk�, alt kirac�n�n as�l kirac�ya olan kira borcunu a�mamak �zere, alt kirac�n�n kiralanana getirdi�i ayn� nitelikteki ta��n�rlar� da kapsar.

Hapis hakk�, kirac�n�n haczedilemeyen mallar� �zerinde kullan�lamaz.

II. ��nc� ki�ilere ait olan e�ya

MADDE 337- ��nc� ki�ilerin, kiraya verenin kirac�ya ait olmad��n� bildi�i veya bilmesi gerekti�i e�ya ile �al�nm��, kaybolmu� veya ba�ka bir bi�imde malikinin elinden iradesi d��nda ��km�� e�ya �zerindeki haklar�, kiraya verenin hapis hakk�ndan �nce gelir.

Kiraya veren, kirac� taraf�ndan kiralanana getirilmi� olan ta��n�rlar�n kirac�n�n m�lkiyetinde olmad��n� kira s�zle�mesi devam ederken ��rendi�i h�lde, s�zle�meyi en yak�n fesih d�neminin sonu i�in feshetmezse, bu e�ya �zerindeki hapis hakk�n� kaybeder.

III. Hakk�n kullan�lmas�

MADDE 338- Kirac�, ta��nmak veya kiralananda bulunan ta��n�rlar� ba�ka bir yere ta��mak istedi�i takdirde, kiraya veren, alaca��n� g�vence alt�na almas�n� sa�layacak miktardaki ta��n�r�, sulh h�kiminin veya icra m�d�r�n�n karar�yla al�koyabilir.

Al�koyma karar�n�n konusu olan e�ya, gizlice veya zorla g�t�r�l�rse, g�t�r�lmelerinden ba�layarak on g�n i�inde kolluk g�c�n�n yard�m�yla kiralanana geri getirilir.

�K�NC� AYIRIM

Konut ve �at�l� ��yeri Kiralar�

A. Uygulama alan�

MADDE 339- Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�na ili�kin h�k�mler, bunlarla birlikte kullan�m� kirac�ya b�rak�lan e�ya hakk�nda da uygulan�r. Ancak bu h�k�mler, niteli�i gere�i ge�ici kullan�ma �zg�lenmi� ta��nmazlar�n alt� ay ve daha k�sa s�reyle kiralanmalar�nda uygulanmaz.

Kamu kurum ve kurulu�lar�n�n, hangi usul ve esaslar i�inde olursa olsun yapt�klar� b�t�n kira s�zle�melerine de bu h�k�mler uygulan�r.

B. Ba�lant�l� s�zle�me

MADDE 340- Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda s�zle�menin kurulmas� ya da s�rd�r�lmesi, kirac�n�n yarar� olmaks�z�n, kiralanan�n kullan�m�yla do�rudan ili�kisi olmayan bir bor� alt�na girmesine ba�lanm��sa, kirayla ba�lant�l� s�zle�me ge�ersizdir.

C. Kullanma giderleri

MADDE 341- Kirac�, konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda, s�zle�mede aksi �ng�r�lmemi�se veya aksine yerel �det yoksa, �s�tma, ayd�nlatma ve su gibi kullanma giderlerine katlanmakla y�k�ml�d�r.

Giderlere katlanan taraf, bu giderleri ispat edici belgelerin birer �rne�ini, istem �zerine di�er tarafa vermek zorundad�r.

D. Kirac�n�n g�vence vermesi

MADDE 342- Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda s�zle�meyle kirac�ya g�vence verme borcu getirilmi�se, bu g�vence �� ayl�k kira bedelini a�amaz.

G�vence olarak para veya k�ymetli evrak verilmesi kararla�t�r�lm��sa kirac�, kiraya verenin onay� olmaks�z�n �ekilmemek �zere, paray� vadeli bir tasarruf hesab�na yat�r�r, k�ymetli evrak� ise bir bankaya depo eder. Banka, g�venceleri ancak iki taraf�n r�zas�yla veya icra takibinin kesinle�mesiyle ya da kesinle�mi� mahkeme karar�na dayanarak geri verebilir.

Kiraya veren, kira s�zle�mesinin sona ermesini izleyen �� ay i�inde kirac�ya kar�� kira s�zle�mesiyle ilgili bir dava a�t��n� veya icra ya da iflas yoluyla takibe giri�ti�ini bankaya yaz�l� olarak bildirmemi�se banka, kirac�n�n istemi �zerine g�venceyi geri vermekle y�k�ml�d�r.

E. Kira bedeli

I. Genel olarak

MADDE 343- Kira s�zle�melerinde kira bedelinin belirlenmesi d��nda, kirac� aleyhine de�i�iklik yap�lamaz.

II. Belirlenmesi

MADDE 344 - Taraflar�n yenilenen kira d�nemlerinde uygulanacak kira bedeline ili�kin anla�malar�, bir �nceki kira y�l�nda �retici fiyat endeksindeki art�� oran�n� ge�memek ko�uluyla ge�erlidir. Bu kural, bir y�ldan daha uzun s�reli kira s�zle�melerinde de uygulan�r.

Taraflarca bu konuda bir anla�ma yap�lmam��sa, kira bedeli, bir �nceki kira y�l�n�n �retici fiyat endeksindeki art�� oran�n� ge�memek ko�uluyla h�kim taraf�ndan, kiralanan�n durumu g�z �n�ne al�narak hakkaniyete g�re belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anla�ma yap�l�p yap�lmad��na bak�lmaks�z�n, be� y�ldan uzun s�reli veya be� y�ldan sonra yenilenen kira s�zle�melerinde ve bundan sonraki her be� y�l�n sonunda, yeni kira y�l�nda uygulanacak kira bedeli, h�kim taraf�ndan �retici fiyat endeksindeki art�� oran�, kiralanan�n durumu ve emsal kira bedelleri g�z �n�nde tutularak hakkaniyete uygun bi�imde belirlenir. Her be� y�ldan sonraki kira y�l�nda bu bi�imde belirlenen kira bedeli, �nceki f�kralarda yer alan ilkelere g�re de�i�tirilebilir.

S�zle�mede kira bedeli yabanc� para olarak kararla�t�r�lm��sa, be� y�l ge�medik�e kira bedelinde de�i�iklik yap�lamaz. Ancak, bu Kanunun, �A��r� ifa g��l�� ba�l�kl� 138 inci maddesi h�km� sakl�d�r. Be� y�l ge�tikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabanc� paran�n de�erindeki de�i�iklikler de g�z �n�nde tutularak ��nc� f�kra h�km� uygulan�r.

III. Dava a�ma s�resi ve karar�n etkisi

MADDE 345- Kira bedelinin belirlenmesine ili�kin dava her zaman a��labilir.

Ancak, bu dava, yeni d�nemin ba�lang�c�ndan en ge� otuz g�n �nceki bir tarihte a��ld�� ya da kiraya veren taraf�ndan bu s�re i�inde kira bedelinin art�r�laca��na ili�kin olarak kirac�ya yaz�l� bildirimde bulunulmu� olmas� ko�uluyla, izleyen yeni kira d�nemi sonuna kadar a��ld�� takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira d�neminin ba�lang�c�ndan itibaren kirac�y� ba�lar.

S�zle�mede yeni kira d�neminde kira bedelinin art�r�laca��na ili�kin bir h�k�m varsa, yeni kira d�neminin sonuna kadar a��lacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni d�nemin ba�lang�c�ndan itibaren ge�erli olur.

IV. Kirac� aleyhine d�zenleme yasa��

MADDE 346- Kirac�ya, kira bedeli ve yan giderler d��nda ba�ka bir �deme y�k�ml�l�� getirilemez. �zellikle, kira bedelinin zaman�nda �denmemesi h�linde ceza ko�ulu �denece�ine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olaca��na ili�kin anla�malar ge�ersizdir.

F. Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda s�zle�menin sona ermesi

I. Bildirim yoluyla

1. Genel olarak

MADDE 347- Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda kirac�, belirli s�reli s�zle�melerin s�resinin bitiminden en az onbe� g�n �nce bildirimde bulunmad�k�a, s�zle�me ayn� ko�ullarla bir y�l i�in uzat�lm�� say�l�r. Kiraya veren, s�zle�me s�resinin bitimine dayanarak s�zle�meyi sona erdiremez. Ancak, on y�ll�k uzama s�resi sonunda kiraya veren, bu s�reyi izleyen her uzama y�l�n�n bitiminden en az �� ay �nce bildirimde bulunmak ko�uluyla, herhangi bir sebep g�stermeksizin s�zle�meye son verebilir.

Belirsiz s�reli kira s�zle�melerinde, kirac� her zaman, kiraya veren ise kiran�n ba�lang�c�ndan on y�l ge�tikten sonra, genel h�k�mlere g�re fesih bildirimiyle s�zle�meyi sona erdirebilirler.

Genel h�k�mlere g�re fesih hakk�n�n kullan�labilece�i durumlarda, kiraya veren veya kirac� s�zle�meyi sona erdirebilir.

2. Bildirimin ge�erlili�i

a. �ekil

MADDE 348- Konut ve �at�l� i�yeri kiralar�nda fesih bildiriminin ge�erlili�i, yaz�l� �ekilde yap�lmas�na ba�l�d�r.

b. Aile konutu

MADDE 349- Aile konutu olarak kullan�lmak �zere kiralanan ta��nmazlarda kirac�, e�inin a��k r�zas� olmad�k�a kira s�zle�mesini feshedemez.

Bu r�zan�n al�nmas� m�mk�n olmazsa veya e� hakl� sebep olmaks�z�n r�zas�n� vermekten ka��n�rsa kirac�, h�kimden bu konuda bir karar vermesini isteyebilir.

Kirac� olmayan e�in, kiraya verene bildirimde bulunarak kira s�zle�mesinin taraf� s�fat�n� kazanmas� h�linde kiraya veren, fesih bildirimi ile fesih ihtar�na ba�l� bir �deme s�resini kirac�ya ve e�ine ayr� ayr� bildirmek zorundad�r.

II. Dava yoluyla

1. Kiraya verenden kaynaklanan sebeplerle

a. Gereksinim, yeniden in�a ve imar

MADDE 350- Kiraya veren, kira s�zle�mesini;

1. Kiralanan� kendisi, e�i, altsoyu, �stsoyu veya kanun gere�i bakmakla y�k�ml� oldu�u di�er ki�iler i�in konut ya da i�yeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunlulu�u varsa,

2. Kiralanan�n yeniden in�as� veya imar� amac�yla esasl� onar�m�, geni�letilmesi ya da de�i�tirilmesi gerekli ve bu i�ler s�ras�nda kiralanan�n kullan�m� imk�ns�z ise,

belirli s�reli s�zle�melerde s�renin sonunda, belirsiz s�reli s�zle�melerde kiraya ili�kin genel h�k�mlere g�re fesih d�nemine ve fesih bildirimi i�in �ng�r�len s�relere uyularak belirlenecek tarihten ba�layarak bir ay i�inde a�aca�� dava ile sona erdirebilir.

b. Yeni malikin gereksinimi

MADDE 351- Kiralanan� sonradan edinen ki�i, onu kendisi, e�i, altsoyu, �stsoyu veya kanun gere�i bakmakla y�k�ml� oldu�u di�er ki�iler i�in konut veya i�yeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunlulu�u varsa, edinme tarihinden ba�layarak bir ay i�inde durumu kirac�ya yaz�l� olarak bildirmek ko�uluyla, kira s�zle�mesini alt� ay sonra a�aca�� bir davayla sona erdirebilir.

Kiralanan� sonradan edinen ki�i, dilerse gereksinim sebebiyle s�zle�meyi sona erdirme hakk�n�, s�zle�me s�resinin bitiminden ba�layarak bir ay i�inde a�aca�� dava yoluyla da kullanabilir.

2. Kirac�dan kaynaklanan sebeplerle

MADDE 352- Kirac�, kiralanan�n teslim edilmesinden sonra, kiraya verene kar��, kiralanan� belli bir tarihte bo�altmay� yaz�l� olarak �stlendi�i h�lde bo�altmam��sa kiraya veren, kira s�zle�mesini bu tarihten ba�layarak bir ay i�inde icraya ba�vurmak veya dava a�mak suretiyle sona erdirebilir.

Kirac�, bir y�ldan k�sa s�reli kira s�zle�melerinde kira s�resi i�inde; bir y�l ve daha uzun s�reli kira s�zle�melerinde ise bir kira y�l� veya bir kira y�l�n� a�an s�re i�inde kira bedelini �demedi�i i�in kendisine yaz�l� olarak iki hakl� ihtarda bulunulmas�na sebep olmu�sa kiraya veren, kira s�resinin ve bir y�ldan uzun s�reli kiralarda ihtarlar�n yap�ld�� kira y�l�n�n bitiminden ba�layarak bir ay i�inde, dava yoluyla kira s�zle�mesini sona erdirebilir.

Kirac�n�n veya birlikte ya�ad�� e�inin ayn� il�e veya belde belediye s�n�rlar� i�inde oturmaya elveri�li bir konutu bulunmas� durumunda kiraya veren, kira s�zle�mesinin kurulmas� s�ras�nda bunu bilmiyorsa, s�zle�menin bitiminden ba�layarak bir ay i�inde s�zle�meyi dava yoluyla sona erdirebilir.

3. Dava s�resinin uzamas�

MADDE 353- Kiraya veren, en ge� davan�n a��lmas� i�in �ng�r�len s�rede dava a�aca��n� kirac�ya yaz�l� olarak bildirmi�se, dava a�ma s�resi bir kira y�l� i�in uzam�� say�l�r.

4. Dava sebeplerinin s�n�rl�l��

MADDE 354- Dava yoluyla kira s�zle�mesinin sona erdirilmesine ili�kin h�k�mler, kirac� aleyhine de�i�tirilemez.

5. Yeniden kiralama yasa��

MADDE 355- Kiraya veren, gereksinim amac�yla kiralanan�n bo�alt�lmas�n� sa�lad��nda, hakl� sebep olmaks�z�n, kiralanan� �� y�l ge�medik�e eski kirac�s�ndan ba�kas�na kiralayamaz.

Yeniden in�a ve imar amac�yla bo�alt�lmas� sa�lanan ta��nmazlar, eski h�li ile, hakl� sebep olmaks�z�n �� y�l ge�medik�e ba�kas�na kiralanamaz. Eski kirac�n�n, yeniden in�a ve imar� ger�ekle�tirilen ta��nmazlar�, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda �ncelik hakk� vard�r. Bu hakk�n, kiraya verenin yapaca�� yaz�l� bildirimi izleyen bir ay i�inde kullan�lmas� gerekir; bu �ncelik hakk� sona erdirilmedik�e, ta��nmaz �� y�l ge�meden ba�kas�na kiralanamaz.

Kiraya veren, bu h�k�mlere ayk�r� davrand�� takdirde, eski kirac�s�na son kira y�l�nda �denmi� olan bir y�ll�k kira bedelinden az olmamak �zere tazminat �demekle y�k�ml�d�r.

6. Kirac�n�n �l�m�nde s�zle�menin s�rd�r�lmesi

MADDE 356- �len kirac�n�n ortaklar� veya bu ortaklar�n ayn� meslek ve sanat� y�r�ten miras��lar� ve �len kirac� ile birlikte ayn� konutta oturanlar, s�zle�meye ve kanun h�k�mlerine uyduklar� s�rece, taraf olarak kira s�zle�mesini s�rd�rebilirler.

��NC� AYIRIM

�r�n Kiras�

A. Tan�m�

MADDE 357- �r�n kiras� kiraya verenin, kirac�ya, �r�n veren bir �eyin veya hakk�n kullan�lmas�n� ve �r�nlerin dev�irilmesini bedel kar��l��nda b�rakmay� �stlendi�i s�zle�medir.

�r�ne kat�lmal� kira, kira bedelinin dev�irilecek �r�n�n belli bir oran� olarak kararla�t�r�ld�� r�n kiras�d�r. Bu oran s�zle�meyle kararla�t�r�lmam��sa, yerel �dete g�re belirlenir.

B. Genel h�k�mlerin uygulanmas�

MADDE 358- Bu ay�r�mda �r�n kiras�na ili�kin �zel h�k�m bulunmad�k�a, kira s�zle�mesine ili�kin genel h�k�mler uygulan�r.

C. Tutanak d�zenleme

MADDE 359- Kira s�zle�mesi, ara� ve gere�leri, hayvanlar�, devredilen e�yay� veya stoklanm�� mallar� da i�eriyorsa taraflar, bunlar�n de�erlerini birlikte takdir ederek iki n�sha d�zenleyecekleri tutana�a ge�irip imzalayarak, birbirlerine vermekle y�k�ml�d�rler.

D. Kiraya verenin bor�lar�

I. Teslim borcu

MADDE 360- Kiraya veren, birlikte kiralanm�� ta��n�r �eyler varsa bunlar da i�inde olmak �zere, kiralanan�, s�zle�menin amac�na uygun bi�imde kullan�lmaya ve i�letilmeye elveri�li bir durumda kirac�ya teslim etmek ve s�zle�me s�resince bu durumda bulundurmakla y�k�ml�d�r.

II. Esasl� onar�mlar

MADDE 361- Kiraya veren, kira s�resi i�inde yap�lmas� zorunlu olan esasl� onar�mlar�, kirac� taraf�ndan bildirilir bildirilmez, gideri kendisine ait olmak �zere yapmakla y�k�ml�d�r.

E. Kirac�n�n bor�lar�

I. Kira bedelini ve yan giderleri �deme borcu

1. Genel olarak

MADDE 362- Kirac�, s�zle�mede aksine bir h�k�m veya yerel �det olmad�k�a, kira bedelini ve yan giderleri her kira y�l�n�n ve en ge� kira s�resinin sonunda �demekle y�k�ml�d�r.

Kirac�, kiralanan�n tesliminden sonra vadesi gelmi� kira bedelini veya yan giderleri �demezse kiraya veren, kirac�ya yaz�l� olarak en az altm�� g�nl�k bir �nel verip, bu �nel i�inde �dememesi durumunda s�zle�meyi feshedece�ini bildirebilir.

2. Ola�an�st� durumlarda kira bedelinden indirim

MADDE 363- Tar�msal bir ta��nmaz�n her zamanki verimi, ola�an�st� felaket veya do�al olaylar y�z�nden �nemli �l��de azal�rsa kirac�, kira bedelinden orant�l� bir miktar�n indirilmesini isteyebilir.

Bu haktan ba�lang��ta feragat, ancak kira bedelinin belirlenmesi s�ras�nda bu gibi durumlar�n meydana gelmesi olas�l�� g�z �n�nde tutulmu� veya do�an zarar bir sigorta ile kar��lanm�� ise, ge�erli olur.

II. Kiralanan� kullanma ve i�letme borcu

MADDE 364- Kirac�, kiralanan� �zg�lendi�i amaca uygun ve iyi bir bi�imde i�letmekle, �zellikle �r�n vermeye elveri�li bir durumda bulundurmakla y�k�ml�d�r.

Kirac�, kiraya verenin izni olmaks�z�n, kiralanan�n i�letme usul�n�, kira s�resinin bitiminden sonra etkisi g�r�lebilecek bi�imde de�i�tiremez.

III. Bak�m borcu

MADDE 365- Kirac�, kiralanan�n bak�m�n� gere�i gibi sa�lamakla y�k�ml�d�r.

Kirac�, yerel �dete uygun olarak k��k onar�mlar� yapmak, bozulan veya kullan�lmayla yok olan d��k de�erli ara� ve gere�lerin yerine yenilerini koymak zorundad�r.

F. Alt kira ve kullan�m hakk�n� devir yasa��

MADDE 366- Kirac�, kiraya verenin r�zas� olmaks�z�n kiralanan� ba�kas�na kiraya veremeyece�i gibi, kullan�m ve i�letme hakk�n� da ba�kas�na devredemez. Ancak kirac�, kiralananda bulunan baz� yerleri, kiraya veren i�in zarar do�uracak bir de�i�ikli�i gerektirmemek ko�uluyla kiraya verebilir.

Kirac�n�n, ba�kas�yla yapt�� bu kira s�zle�melerine, alt kiraya ili�kin kurallar, k�yas yoluyla uygulan�r.

G. S�zle�menin sona ermesi

I. Sona erme sebepleri

1. S�renin ge�mesi

MADDE 367- Belirli s�reli kira s�zle�mesi, s�renin bitiminde kendili�inden sona erer.

Ancak, taraflar�n �rt�l� olarak s�zle�meyi s�rd�rmeleri h�linde, aksi kararla�t�r�lmad�k�a, kira s�zle�mesi birer y�l i�in yenilenmi� say�l�r.

Yenilenen kira s�zle�mesi yasal bildirim s�resine uyularak, her kira y�l�n�n sonu i�in feshedilebilir.

2. Fesih bildirimi

MADDE 368- Belirsiz s�reli s�zle�mede, fesih bildirim s�resi s�zle�me veya yerel �detle belirlenmemi�se, en az alt� ayl�k bir bildirim s�resine uyulmak ko�uluyla, taraflardan her biri s�zle�meyi feshedebilir.

Aksine bir anla�ma yoksa, tar�msal ta��nmazlara ili�kin �r�n kiralar�nda yerel �det�e uygulanan bahar veya g�z mevsimleri i�in; di�er �r�n kiralar�nda ise herhangi bir zaman i�in fesih bildirimi yap�labilir.

3. Ola�an�st� fesih

a. �nemli sebepler

MADDE 369- Taraflardan biri, kira ili�kisinin devam�n� kendisi i�in �ekilmez h�le getiren �nemli sebeplerin varl�� durumunda, s�zle�meyi yasal fesih bildirim s�resine uyarak her zaman feshedebilir.

H�kim, durum ve ko�ullar� g�z �n�nde tutarak, ola�an�st� fesih bildiriminin parasal sonu�lar�n� karara ba�lar.

b. Kirac�n�n iflas�

MADDE 370- Kirac�n�n iflas� h�linde s�zle�me, iflas�n a��ld�� anda, kendili�inden sona erer. Ancak, kiraya veren, i�lemekte olan kira ve tutana�a ge�irilen e�ya i�in yeterli g�vence verildi�i takdirde, s�zle�meyi kira y�l�n�n sonuna kadar s�rd�rmekle y�k�ml�d�r.

c. Kirac�n�n �l�m�

MADDE 371- Kirac�n�n �l�m� h�linde, onun miras��lar� ve kiraya veren, alt� ayl�k yasal fesih bildirim s�relerine uymak ko�uluyla, s�zle�meyi feshedebilirler.

II. Sona ermenin sonu�lar�

1. Geri verme

MADDE 372- Kira s�resinin bitiminde kirac�, kiralanan�, tutana�a ge�irilmi� olan b�t�n e�yalarla birlikte ve bulunduklar� durumda geri vermekle y�k�ml�d�r.

Kirac�, iyi i�letilme durumunda ka��n�labilecek olan de�er eksiklikleri i�in tazminat �demekle y�k�ml�d�r.

Kirac�, kiralanana g�stermekle y�k�ml� oldu�u �zen �er�evesinde meydana gelen de�er art��lar� i�in tazminat isteyemez.

2. Tutana�a ge�irilmi� e�ya

MADDE 373- Kiralanan teslim edilirken tutana�a ge�irilmi� olan e�yalara de�er bi�ilmi�se kirac�, kira s�zle�mesi sona erince, bunlar� �zde� t�r ve de�erde olmak �zere geri vermekle veya de�er eksikliklerini gidermekle y�k�ml�d�r.

Kirac�, kiraya verenin kusurunu ya da m�cbir sebebin varl��n� ispat ederek geri vermekten veya tazminat �demekten kurtulabilir.

Kirac�, kendisinin yapt�� masraflardan veya eme�inden do�an de�er art�� i�in tazminat isteyebilir.

3. �r�n ve yeti�me giderleri

MADDE 374- Tar�msal bir ta��nmaz�n kirac�s�, kira s�zle�mesinin sona erdi�i anda hen�z dev�irilmemi� �r�nler �zerinde bir hak ileri s�remez.

Ancak kirac�, �r�n�n yeti�mesi i�in yapm�� oldu�u tar�m giderlerinin h�kim taraf�ndan belirlenecek miktar�n�, kiraya verenden tazminat olarak isteyebilir ve bu tazminat i�lemi� kiralardan indirilir.

4. Saman, g�bre ve benzerleri

MADDE 375- Kiralanan� geri veren kirac�, d�zenli bir i�letmenin gerektirdi�i oranda, son y�l�n samanlar�n�, hayvan yataklar�n�, kuru ot ve g�brelerini kiralananda b�rakmakla y�k�ml�d�r.

Kirac�, alm�� oldu�undan daha fazlas�n� b�rak�yorsa, b�rakt�� fazlal�k i�in tazminat isteme hakk�na sahiptir; ald��ndan daha az b�rak�yorsa, eksikleri tamamlamak veya de�er eksikli�ini gidermekle y�k�ml�d�r.

H. Hayvan kiras�

I. Konusu

MADDE 376- Tar�msal bir ta��nmaz�n kiras�yla ba�lant�l� olmayan gevi� getirici hayvanlar�n kiras�nda, aksine anla�ma veya yerel �det yoksa, kiralanan hayvanlar�n kira s�resi i�indeki b�t�n �r�nleri kirac�n�n olur.

Kirac�, kiralanan hayvanlar� beslemek, onlara iyi bakmak ve kiraya verene para veya hayvanlardan elde etti�i �r�n�n belli bir pay�n� �demekle y�k�ml�d�r.

II. Sorumluluk

MADDE 377- Aksine anla�ma veya yerel �det yoksa kirac�, kiralanan hayvanlar�n u�rad�� bir zarardan, bu zarar�n, korumada dikkat ve �zen g�sterildi�i h�lde meydana gelmi� oldu�unu ispat etmedik�e sorumludur.

Kirac�, kendi kusuruyla sebebiyet vermedi�i ola�an�st� koruma giderleri i�in kiraya verenden tazminat isteyebilir.

Kirac�, �nemli kazalar� ya da hastal�klar� gecikmeksizin kiraya verene bildirmekle y�k�ml�d�r.

III. Fesih

MADDE 378- Aksine anla�ma veya yerel �det yoksa, belirsiz bir s�re i�in yap�lan s�zle�meyi, taraflardan her biri, diledi�i zaman feshedebilir.

Ancak, fesih d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� ve uygun olmayan bir zamanda yap�lamaz.

BE��NC� B�L�M

�d�n� S�zle�meleri

B�R�NC� AYIRIM

Kullan�m �d�nc�

A. Tan�m�

MADDE 379- Kullan�m �d�nc� s�zle�mesi, �d�n� verenin bir �eyin kar��l�ks�z olarak kullan�lmas�n� �d�n� alana b�rakmay� ve �d�n� alan�n da o �eyi kulland�ktan sonra geri vermeyi �stlendi�i s�zle�medir.

B. H�k�mleri

I. �d�n� alan�n kullan�m hakk�

MADDE 380- �d�n� alan, �d�n� konusunu ancak s�zle�mede kararla�t�r�lan �ekilde, s�zle�mede h�k�m yoksa niteli�ine veya �zg�lendi�i amaca g�re kullanabilir.

�d�n� alan, �d�n� konusunu ba�kas�na kulland�ramaz.

�d�n� alan, bu h�k�mlere ayk�r� davrand�� durumlarda, beklenmedik h�llerden do�an zararlardan da sorumludur. Ancak, bu h�k�mlere uymu� olsayd� bile zarar�n do�aca��n� ispat ederse sorumluluktan kurtulur.

II. Bak�m ve koruma giderleri

MADDE 381- �d�n� alan, �d�n� konusunun ola�an bak�m ve koruma giderlerini kar��lamakla y�k�ml�d�r.

�d�n� alan, �d�n� verenin yarar�na yapmak zorunda kald�� ola�an�st� giderlerin �denmesini isteyebilir.

III. M�teselsil sorumluluk

MADDE 382- Bir �eyi birlikte �d�n� alanlar, ondan m�teselsilen sorumlu olurlar.

C. Sona ermesi

I. Amac� belirlenmi� kullanmada

MADDE 383- Kullanma i�in belirli bir s�re �ng�r�lmemi�se, �d�n� alan�n, �d�n� konusunu s�zle�me uyar�nca kullanm�� olmas�yla veya kullanabilecek kadar bir zaman ge�mesiyle s�zle�me sona erer.

�d�n� alan, �d�n� konusunu s�zle�meye ayk�r� olarak kullan�r, onu bozar veya kullanmak i�in ba�ka bir kimseye verirse ya da �nceden bilinmeyen bir durum y�z�nden �d�n� verenin ivedi gereksinimi ortaya ��karsa, �d�n� veren o �eyi daha �nce geri isteyebilir.

II. Amac� belirlenmemi� kullanmada

MADDE 384- �d�n� konusu, kullan�m s�resi ve hangi ama�la kullan�laca�� belirlenmeden verilmi�se, �d�n� veren onu diledi�i zaman geri isteyebilir.

III. �d�n� alan�n �l�m�

MADDE 385- Kullan�m �d�nc� s�zle�mesi, �d�n� alan�n �lmesiyle kendili�inden sona erer.

�K�NC� AYIRIM

T�ketim �d�nc�

A. Tan�m�

MADDE 386- T�ketim �d�nc� s�zle�mesi, �d�n� verenin, bir miktar paray� ya da t�ketilebilen bir �eyi �d�n� alana devretmeyi, �d�n� alan�n da ayn� nitelik ve miktarda �eyi geri vermeyi �stlendi�i s�zle�medir.

B. H�k�mleri

I. Faiz

1. Genel olarak

MADDE 387- Ticari olmayan t�ketim �d�nc� s�zle�mesinde, taraflarca kararla�t�r�lm�� olmad�k�a faiz istenemez.

Ticari t�ketim �d�nc� s�zle�mesinde, taraflarca kararla�t�r�lmam�� olsa bile faiz istenebilir.

2. Faize ili�kin �zel kurallar

MADDE 388- T�ketim �d�nc� s�zle�mesinde faiz oran� belirlenmemi�se, kural olarak �d�n� alma zaman�nda ve yerinde o t�r �d�n�lerde ge�erli olan faiz oran� uygulan�r.

S�zle�mede aksine bir h�k�m yoksa, belirlenen faiz, y�ll�k olarak �denir.

Faizin anaparaya eklenerek birlikte yeniden faiz y�r�t�lmesi kararla�t�r�lamaz.

II. Zamana��m�

MADDE 389- �d�n� alan�n, �d�n� konusunun teslimine ve �d�n� verenin de bu �eyin teslim al�nmas�na ili�kin istemleri, di�er taraf�n bu konuda temerr�de d��mesinden ba�layarak alt� ay�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar.

III. �d�n� alan�n �deme g��s�zl��

MADDE 390- �d�n� alan, �d�n� s�zle�mesinin kurulmas�ndan sonra �deme g��s�zl��ne d��erse �d�n� veren, �d�n� konusunun tesliminden ka��nabilir.

�d�n� veren, �d�n� alan�n s�zle�menin kurulmas�ndan �nce �deme g��s�zl��ne d��m�� oldu�unu daha sonra ��renmi�se, ayn� hakka sahiptir.

C. Para yerine verilen �eyler

MADDE 391- �d�n� alana, s�zle�mede kararla�t�r�lan para yerine, k�ymetli evrak veya ticari mallar verilirse, borcun tutar�, bunlar�n teslim zaman� ve yerindeki borsa ya da piyasa de�eri �zerinden hesaplan�r; aksine yap�lan s�zle�me ge�ersizdir.

D. Geri verme zaman�

MADDE 392- �d�nc�n geri verilmesi konusunda belirli bir g�n ya da bildirim s�resi veya borcun geri istendi�i anda muaccel olaca�� kararla�t�r�lmam��sa �d�n� alan, ilk istemden ba�layarak alt� hafta ge�medik�e �d�nc� geri vermekle y�k�ml� de�ildir.

ALTINCI B�L�M

Hizmet S�zle�meleri

B�R�NC� AYIRIM

Genel Hizmet S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 393- Hizmet s�zle�mesi, i��inin i�verene ba��ml� olarak belirli veya belirli olmayan s�reyle i�g�rmeyi ve i�verenin de ona zamana veya yap�lan i�e g�re �cret �demeyi �stlendi�i s�zle�medir.

��inin i�verene bir hizmeti k�smi s�reli olarak d�zenli bi�imde yerine getirmeyi �stlendi�i s�zle�meler de hizmet s�zle�mesidir.

Genel hizmet s�zle�mesine ili�kin h�k�mler, k�yas yoluyla ��rakl�k s�zle�mesine de uygulan�r; �zel kanun h�k�mleri sakl�d�r.

B. Kurulmas�

MADDE 394- Hizmet s�zle�mesi, kanunda aksine bir h�k�m olmad�k�a �zel bir �ekle ba�l� de�ildir.

Bir kimse, durumun gereklerine g�re ancak �cret kar��l��nda yap�labilecek bir i�i belli bir zaman i�in g�r�r ve bu i� de i�veren taraf�ndan kabul edilirse, aralar�nda hizmet s�zle�mesi kurulmu� say�l�r.

Ge�ersizli�i sonradan anla��lan hizmet s�zle�mesi, hizmet ili�kisi ortadan kald�r�l�ncaya kadar, ge�erli bir hizmet s�zle�mesinin b�t�n h�k�m ve sonu�lar�n� do�urur.

C. ��inin bor�lar�

I. Bizzat �al��ma borcu

MADDE 395- S�zle�meden veya durumun gere�inden aksi anla��lmad�k�a, i��i y�klendi�i i�i bizzat yapmakla y�k�ml�d�r.

II. �zen ve sadakat borcu

MADDE 396- ��i, y�klendi�i i�i �zenle yapmak ve i�verenin hakl� menfaatinin korunmas�nda sadakatle davranmak zorundad�r.

��i, i�verene ait makineleri, ara� ve gere�leri, teknik sistemleri, tesisleri ve ta��tlar� usul�ne uygun olarak kullanmak ve bunlarla birlikte i�in g�r�lmesi i�in kendisine teslim edilmi� olan malzemeye �zen g�stermekle y�k�ml�d�r.

��i, hizmet ili�kisi devam etti�i s�rece, sadakat borcuna ayk�r� olarak bir �cret kar��l��nda ��nc� ki�iye hizmette bulunamaz ve �zellikle kendi i�vereni ile rekabete giri�emez.

��i, i� g�rd�� s�rada ��rendi�i, �zellikle �retim ve i� s�rlar� gibi bilgileri, hizmet ili�kisinin devam� s�resince kendi yarar�na kullanamaz veya ba�kalar�na a��klayamaz. ��verenin hakl� menfaatinin korunmas� i�in gerekli oldu�u �l��de i��i, hizmet ili�kisinin sona ermesinden sonra da s�r saklamakla y�k�ml�d�r.

III. Teslim ve hesap verme borcu

MADDE 397- ��i, �stlendi�i i�in g�r�lmesi s�ras�nda ��nc� ki�iden i�veren i�in ald�� eyleri ve �zellikle paralar� derh�l ona teslim etmek ve bunlar hakk�nda hesap vermekle y�k�ml�d�r.

��i, hizmetin ifas�ndan dolay� elde etti�i �eyleri de derh�l i�verene teslim etmekle y�k�ml�d�r.

IV. Fazla �al��ma borcu

MADDE 398- Fazla �al��ma, ilgili kanunlarda belirlenen normal �al��ma s�resinin �zerinde ve i��inin r�zas�yla yap�lan �al��mad�r. Ancak, normal s�reden daha fazla �al��may� gerektiren bir i�in yerine getirilmesi zorunlulu�u do�ar, i��i bunu yapabilecek durumda bulunur ve ayn� zamanda ka��nmas� da d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olursa i��i, kar��l�� verilmek ko�uluyla, fazla �al��may� yerine getirmekle y�k�ml�d�r.

�zel kanunlardaki h�k�mler sakl�d�r.

V. D�zenlemelere ve talimata uyma borcu

MADDE 399- ��veren, i�in g�r�lmesi ve i��ilerin i�yerindeki davran��lar�yla ilgili genel d�zenlemeler yapabilir ve onlara �zel talimat verebilir. ��iler, bunlara d�r�stl�k kurallar�n�n gerektirdi�i �l��de uymak zorundad�rlar.

VI. ��inin sorumlulu�u

MADDE 400- ��i, i�verene kusuruyla verdi�i her t�rl� zarardan sorumludur.

Bu sorumlulu�un belirlenmesinde; i�in tehlikeli olup olmamas�, uzmanl�� ve e�itimi gerektirip gerektirmemesi ile i��inin i�veren taraf�ndan bilinen veya bilinmesi gereken yetenek ve nitelikleri g�z �n�nde tutulur.

D. ��verenin bor�lar�

I. �cret �deme borcu

1. �cret

a. Genel olarak

MADDE 401- ��veren, i��iye s�zle�mede veya toplu i� s�zle�mesinde belirlenen; s�zle�mede h�k�m bulunmayan h�llerde ise, asgari �cretten az olmamak �zere emsal �creti �demekle y�k�ml�d�r.

b. Fazla �al��ma �creti

MADDE 402- ��veren, fazla �al��ma i�in i��iye normal �al��ma �cretini en az y�zde elli fazlas�yla �demekle y�k�ml�d�r.

��veren, i��inin r�zas�yla fazla �al��ma �creti yerine, uygun bir zamanda fazla �al��mayla orant�l� olarak izin verebilir.

c. ��in sonucundan pay alma

MADDE 403- S�zle�meyle i��iye �cretle birlikte �retilenden, cirodan veya k�rdan belli bir pay verilmesi kararla�t�r�lm��sa, hesap d�nemi sonunda bu pay, yasal h�k�mler veya genellikle kabul edilmi� ticari esaslar g�z �n�nde tutularak belirlenir.

��iye belli bir pay verilmesi kararla�t�r�lan h�llerde, pay�n hesaplanmas�nda uyu�ulamazsa i�veren, i��iye veya onun yerine, birlikte kararla�t�rd�klar� ya da h�kimin atad�� bilirki�iye bilgi vermek ve bilginin dayana��n� olu�turan i�letmeyle ilgili defter ve belgeleri incelemesine sunmak; k�rdan bir pay verilmesi kararla�t�r�lm��sa, i�veren i��iye, istemi �zerine ayr�ca y�l sonu k�r zarar cetvelini vermek zorundad�r.

d. Arac�l�k �creti

MADDE 404- ��iye belli i�lerde arac�l�k yapmas� kar��l��nda i�verence bir �cret �denece�i kararla�t�r�lm��sa, arac�l�k yap�lan i�lemin ��nc� ki�i ile ge�erli olarak kurulmas�yla i��inin istem hakk� do�ar.

Bor�lar�n k�s�m k�s�m ifa edilece�i s�zle�meler ile sigorta s�zle�melerinde, her k�sma ili�kin �cret isteminin bu k�sma ili�kin borcun muaccel olmas�yla veya yerine getirilmesiyle do�aca�� yaz�l� olarak kararla�t�r�labilir.

��inin arac�l�� suretiyle i�veren ile ��nc� ki�i aras�nda kurulan s�zle�me, i�veren taraf�ndan kusuru olmaks�z�n ifa edilmezse veya ��nc� ki�i bor�lar�n� yerine getirmezse, �cret istemine y�nelik hak sona erer. Sadece k�smi ifa h�linde, �cretten orant�l� olarak indirim yap�l�r.

S�zle�meyle i��iye, kendisine �denecek arac�l�k �cretinin hesab�n� tutma y�k�ml�l�� getirilmemi�se, i�veren i��iye �cretin muaccel oldu�u her d�nem i�in, bu �crete tabi i�lemleri de i�eren yaz�l� hesap vermekle y�k�ml�d�r.

Hesab� g�zden ge�irme ihtiyac� ortaya ��karsa i�veren, i��iye veya onun yerine, birlikte kararla�t�rd�klar� ya da h�kimin atad�� bilirki�iye bilgi vermek ve bilginin dayana��n� olu�turan i�letmeyle ilgili defter ve belgeleri onun incelemesine sunmak zorundad�r.

e. �kramiye

MADDE 405- ��veren, bayram, y�lba�� ve do�um g�n� gibi belirli g�nler dolay�s�yla i��ilerine �zel ikramiye verebilir. Ancak, i��ilerin ikramiyeyi istem haklar� bu konuda anla�man�n veya �al��ma �art�n�n ya da i�verenin tek tarafl� taahh�d�n�n varl�� h�linde do�ar.

Hizmet s�zle�mesi ikramiyenin verildi�i d�nemden �nce sona ermi�se, ikramiyenin �al��t�� s�reye yans�yan b�l�m� �denir.

2. �cretin �denmesi

a. �deme s�resi

MADDE 406- Aksine �det olmad�k�a, i��iye �creti her ay�n sonunda �denir. Ancak, hizmet s�zle�mesi veya toplu i� s�zle�mesiyle daha k�sa �deme s�releri belirlenebilir.

Daha k�sa bir �deme s�resi kararla�t�r�lmam��sa veya aksine �det yoksa, arac�l�k �creti her ay�n sonunda �denir. Ancak, i�lemlerin yap�lmas� alt� aydan daha uzun bir s�re gerektirdi�i takdirde, arac�l�k �creti as�l �crete ek olarak kararla�t�r�lm��sa, yaz�l� anla�mayla �deme daha ileri bir tarihe b�rak�labilir.

As�l �crete ek olarak �retilenden pay verilmesi �ng�r�len h�llerde, �r�n pay� belirlenir belirlenmez, cirodan veya k�rdan pay verilmesi kararla�t�r�lan h�llerde ise pay�n, hesap d�nemini izleyen en ge� �� ay i�inde belirlenerek �denmesi �artt�r.

��veren, i��iye zorunlu ihtiyac�n�n ortaya ��kmas� h�linde ve hakkaniyet gere�i �deyebilecek durumda ise, hizmetiyle orant�l� olarak avans vermekle y�k�ml�d�r.

b. �cretin korunmas�

MADDE 407- �al��t�r�lan i��ilerin �cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her �e�it istihkaktan o ay i�inde �denenlerin �zel olarak a��lan banka hesab�na yat�r�lmak suretiyle �denmesi hususunda; tabi oldu�u vergi m�kellefiyeti t�r�, i�letme b�y�kl��, �al��t�rd�� i��i say�s�, i�yerinin bulundu�u il ve benzeri unsurlar� dikkate alarak i� sahiplerini zorunlu tutmaya, banka hesab�na yat�r�lacak �cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her �e�it istihkak�n, br�t ya da kanuni kesintiler d��ld�kten sonra kalan net miktar �zerinden olup olmayaca��n� belirlemeye �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakanl��, Maliye Bakanl�� ve Hazine M�ste�arl��ndan sorumlu Devlet Bakanl�� m��tereken yetkilidir. �al��t�rd�� i��ilerin �cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her �e�it istihkak�n� �zel olarak a��lan banka hesaplar� vas�tas�yla �deme zorunlulu�una tab� tutulan i� sahipleri, i��ilerinin �cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her �e�it istihkak�n� �zel olarak a��lan banka hesaplar� d��nda �deyemezler. Her �deme d�neminde, i��iye hesap pusulas� verilir. ��ilerin �cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her �e�it istihkaklar�n�n �zel olarak a��lan banka hesab�na yat�r�lmak suretiyle �denmesine ili�kin di�er �sul ve esaslar, an�lan bakanl�klarca m��tereken ��kar�lacak y�netmelikle d�zenlenir.

��veren, i��iden olan alaca�� ile �cret borcunu i��inin r�zas� olmad�k�a takas edemez. Ancak, i��inin kasten sebebiyet verdi�i yarg� karar�yla sabit bir zarardan do�an alacaklar, �cretin haczedilebilir k�sm� kadar takas edilebilir.

�cretin i�veren lehine kullan�laca��na ili�kin anla�malar ge�ersizdir.

3. ��g�rme ediminin ifas�n�n engellenmesi h�linde �cret

a. ��verenin temerr�d� h�linde

MADDE 408- ��veren, i�g�rme ediminin yerine getirilmesini kusuruyla engellerse veya edimi kabulde temerr�de d��erse, i��iye �cretini �demekle y�k�ml� olup, i��iden bu edimini daha sonra yerine getirmesini isteyemez. Ancak, i��inin bu engelleme sebebiyle yapmaktan kurtuldu�u giderler ile ba�ka bir i� yaparak kazand�� veya kazanmaktan bilerek ka��nd�� yararlar �cretinden indirilir.

b. ��inin �al��may� durdurmas� h�linde

MADDE 409- Uzun s�reli bir hizmet ili�kisinde i��i, hastal�k, askerlik veya kanundan do�an �al��ma ve benzeri sebeplerle kusuru olmaks�z�n, i� g�rd�� s�reye oranla k�sa bir s�re i�in i�g�rme edimini ifa edemezse i�veren, ba�ka bir yolla kar��lanmad�� takdirde, o s�re i�in i��iye hakkaniyete uygun bir �cret �demekle y�k�ml�d�r.

4. �cret alaca��n�n haczi, devri ve rehnedilmesi

MADDE 410- ��ilerin �cretinin d�rtte birinden fazlas� haczedilemez, ba�kas�na devredilemez ve rehnedilemez. Ancak, i��inin bakmakla y�k�ml� oldu�u aile bireyleri i�in h�kim taraf�ndan takdir edilecek miktar, bu orana d�hil de�ildir. Nafaka alacakl�lar�n�n haklar� sakl�d�r.

Gelecekteki �cret alacaklar�n�n devredilmesi veya rehnedilmesi ge�ersizdir.

5. Par�a ba��na veya g�t�r� i�

a. �� verme

MADDE 411- ��i, s�zle�me gere�ince yaln�z bir i�veren i�in sadece par�a ba��na veya g�t�r� i� yapmay� �stlenmi�se i�veren, ona yeterli i� vermekle y�k�ml�d�r.

��veren, kendi kusuru olmaks�z�n s�zle�mede �ng�r�len par�a ba��na veya g�t�r� i� sa�layamayacak durumda bulundu�u veya i�letme ko�ullar� ge�ici olarak gerektirdi�i takdirde i��iye, �creti zaman esas�na g�re �der. Bu durumda, zamana g�re �denecek �cret, anla�mada veya hizmet ya da toplu i� s�zle�mesinde belirlenmemi�se i�veren, i��iye par�a ba��na veya g�t�r� olarak daha �nce ald�� ortalama �crete e�de�er bir �cret �demekle y�k�ml�d�r.

Par�a ba��na veya g�t�r� ya da zamana g�re i� sa�layamayan i�veren, en az�ndan i�g�rme edimini kabulde temerr�t h�k�mleri uyar�nca zamana g�re i�g�rmede �deyece�i �creti �demekle y�k�ml�d�r.

b. Birim �creti

MADDE 412- ��i, s�zle�me gere�ince par�a ba��na veya g�t�r� olarak �al��may� �stlendi�i takdirde i�veren, her i�in ba�lamas�ndan �nce ona �denecek birim �cretini bildirmekle y�k�ml�d�r.

Bu bildirimi yapmayan i�veren, ayn� veya benzer bir i� i�in belirlenmi� olan birim �cretini �demekle y�k�ml�d�r.

II. �� ara� ve malzemeleri

MADDE 413- Aksine anla�ma veya yerel �det yoksa, i�veren i��iye bu i� i�in gerekli ara�lar� ve malzemeyi sa�lamakla y�k�ml�d�r.

��i i�verenle anla�arak kendi ara� veya malzemesini i�in g�r�lmesine �zg�lerse, aksi anla�mada kararla�t�r�lmad�k�a veya yerel �det bulunmad�k�a i�veren, bunun i�in i��iye uygun bir kar��l�k �demekle y�k�ml�d�r.

III. Giderler

1. Genel olarak

MADDE 414- ��veren, i�in g�r�lmesinin gerektirdi�i her t�rl� harcama ile i��iyi i�yeri d��nda �al��t�rd�� takdirde, ge�imi i�in zorunlu olan harcamalar� da �demekle y�k�ml�d�r.

Yaz�l� olarak yap�lm�� bir hizmet veya toplu i� s�zle�mesinde, bizzat i��i taraf�ndan kar��lanmas� kararla�t�r�lan harcamalar�n, i��iye g�t�r� bi�imde g�nl�k, haftal�k veya ayl�k olarak �denmesi �ng�r�lebilir. Ancak bu �deme, zorunlu harcamalar� kar��layacak miktardan az olamaz.

Zorunlu harcamalar�n k�smen veya tamamen i��i taraf�ndan bizzat kar��lanmas�na ili�kin anla�malar ge�ersizdir.

2. Ta��ma ara�lar�

MADDE 415- ��i, i�in g�r�lmesi i�in i�verenle anla�arak i�verenin veya kendisinin sa�lad�� bir ta��ma arac� kullan�yorsa, ta��t�n i�letilmesi ve bak�m� i�in gerekli ola�an giderler, hizmet i�in kullan�ld�� l��de i�verence kar��lan�r.

��i i�verenle anla�arak, i�in g�r�lmesinde kendi motorlu arac�n� kullan�yorsa, i�veren ayr�ca bu ara�la ilgili vergiyi, zorunlu mali sorumluluk sigortas� primini ve arac�n y�pranmas� kar��l��nda uygun bir tazminat� hizmet i�in kullan�ld�� l��de i��iye �demekle y�k�ml�d�r.

��i i�verenle anla�arak, hizmetin g�r�lmesinde kendisine ait di�er ta��ma ara�lar�n� ve hayvanlar�n� kullan�yorsa i�veren, bunlar�n kullanma ve bak�m� i�in gerekli olan ola�an giderleri hizmet i�in kullan�ld�� l��de kar��lamakla y�k�ml�d�r.

3. Giderlerin �denmesi

MADDE 416- ��inin yapm�� oldu�u giderlerden do�an alaca��, daha k�sa bir s�re kararla�t�r�lmam��sa veya yerel �det yoksa, her defas�nda �cretle birlikte �denir.

��i, s�zle�meden do�an bor�lar�n� yerine getirmek i�in d�zenli olarak masraf yap�yorsa, kendisine en az ayda bir olmak �zere belirli aral�klarla uygun bir avans verilir.

IV. ��inin ki�ili�inin korunmas�

1. Genel olarak

MADDE 417- ��veren, hizmet ili�kisinde i��inin ki�ili�ini korumak ve sayg� g�stermek ve i�yerinde d�r�stl�k ilkelerine uygun bir d�zeni sa�lamakla, �zellikle i��ilerin psikolojik ve cinsel tacize u�ramamalar� ve bu t�r tacizlere u�ram�� olanlar�n daha fazla zarar g�rmemeleri i�in gerekli �nlemleri almakla y�k�ml�d�r.

��veren, i�yerinde i� sa�l�� ve g�venli�inin sa�lanmas� i�in gerekli her t�rl� �nlemi almak, ara� ve gere�leri noksans�z bulundurmak; i��iler de i� sa�l�� ve g�venli�i konusunda al�nan her t�rl� �nleme uymakla y�k�ml�d�r.

��verenin yukar�daki h�k�mler d�hil, kanuna ve s�zle�meye ayk�r� davran�� nedeniyle i��inin �l�m�, v�cut b�t�nl��n�n zedelenmesi veya ki�ilik haklar�n�n ihlaline ba�l� zararlar�n tazmini, s�zle�meye ayk�r�l�ktan do�an sorumluluk h�k�mlerine tabidir.

2. Ev d�zeni i�inde �al��mada

MADDE 418- ��i i�verenle birlikte ev d�zeni i�inde ya��yorsa i�veren, yeterli g�da ve uygun bir bar�nak sa�lamakla y�k�ml�d�r.

��i, kusuru olmaks�z�n hastal�k veya kaza gibi sebeplerle i�g�rme edimini yerine getiremezse i�veren, sosyal sigortalar yard�mlar�ndan yararlanamayan, bir y�la kadar �al��m�� i��inin bak�m�n� ve tedavisini, iki hafta s�reyle sa�lamak zorundad�r. ��inin bir y�l� a�an her hizmet y�l� i�in s�z konusu s�re, d�rt haftay� a�mamak �zere iki�er g�n art�r�l�r.

��veren, i��inin gebeli�inde ve do�um yapmas� durumunda da ayn� edimleri yerine getirmekle y�k�ml�d�r.

3. Ki�isel verilerin kullan�lmas�nda

MADDE 419- ��veren, i��iye ait ki�isel verileri, ancak i��inin i�e yatk�nl��yla ilgili veya hizmet s�zle�mesinin ifas� i�in zorunlu oldu�u �l��de kullanabilir.

�zel kanun h�k�mleri sakl�d�r.

V. Ceza ko�ulu ve ibra

MADDE 420- Hizmet s�zle�melerine sadece i��i aleyhine konulan ceza ko�ulu ge�ersizdir.

��inin i�verenden alaca��na ili�kin ibra s�zle�mesinin yaz�l� olmas�, ibra tarihi itibar�yla s�zle�menin sona ermesinden ba�layarak en az bir ayl�k s�renin ge�mi� bulunmas�, ibra konusu alaca��n t�r�n�n ve miktar�n�n a��k�a belirtilmesi, �demenin hak tutar�na nazaran noksans�z ve banka arac�l��yla yap�lmas� �artt�r. Bu unsurlar� ta��mayan ibra s�zle�meleri veya ibraname kesin olarak h�k�ms�zd�r.

Hakk�n ger�ek tutarda �dendi�ini ihtiva etmeyen ibra s�zle�meleri veya ibra beyan�n� muhtevi di�er �deme belgeleri, i�erdikleri miktarla s�n�rl� olarak makbuz h�km�ndedir. Bu h�lde dahi, �demelerin banka arac�l��yla yap�lm�� olmas� zorunludur.

�kinci ve ��nc� f�kra h�k�mleri, destekten yoksun kalanlar ile i��inin di�er yak�nlar�n�n isteyebilecekleri d�hil, hizmet s�zle�mesinden do�an b�t�n tazminat alacaklar�na da uygulan�r.

VI. Tatil ve izinler

1. Hafta tatili ve i� arama izni

MADDE 421- ��veren, i��iye her hafta, kural olarak pazar g�n� veya durum ve ko�ullar buna imk�n vermezse, bir tam �al��ma g�n� tatil vermekle y�k�ml�d�r.

��veren, belirsiz s�reli hizmet s�zle�mesinin feshi h�linde, bildirim s�resi i�inde i��iye �cretinde bir kesinti olmaks�z�n, g�nde iki saat i� arama izni vermekle y�k�ml�d�r.

�zin saatlerinin ve g�nlerinin belirlenmesinde, i�yerinin ve i��inin hakl� menfaatleri g�z �n�nde tutulur.

2. Y�ll�k izin

a. S�resi

MADDE 422- ��veren, en az bir y�l �al��m�� olan i��ilere y�lda en az iki hafta ve onsekiz ya��ndan k��k i��iler ile elli ya��ndan b�y�k i��ilere de en az �� hafta �cretli y�ll�k izin vermekle y�k�ml�d�r.

b. �ndirimi

MADDE 423- ��i, bir hizmet y�l� i�inde kendi kusuruyla toplam bir aydan daha uzun bir s�reyle hizmeti yerine getirmedi�i takdirde i�veren, �al��lmayan her tam ay i�in, y�ll�k �cretli izin s�resinden bir g�n indirim yapabilir.

��i, bir hizmet y�l� i�inde kendi kusuru olmaks�z�n hastal�k, kaza, yasal bir y�k�ml�l��n veya kamu g�revinin yerine getirilmesi gibi ki�ili�ine ba�l� sebeplerle en �ok �� ay s�reyle i�g�rme edimini yerine getiremedi�i takdirde, i�veren y�ll�k �cretli izin s�resinden indirim yapamaz.

��veren, gebelik ve do�um yapma sebebiyle i�g�rme edimini en �ok �� ay s�reyle yerine getiremeyen kad�n i��inin y�ll�k �cretli izin s�resinden indirim yapamaz.

Hizmet veya toplu i� s�zle�meleriyle, i��inin aleyhine h�k�m do�uracak �ekilde, ikinci ve ��nc� f�kra h�k�mlerine ayk�r� d�zenleme yap�lamaz.

c. Kullan�lmas�

MADDE 424- Y�ll�k �cretli izinler, kural olarak aral�ks�z bi�imde verilir; ancak taraflar�n anla�mas�yla ikiye b�l�nerek de kullan�labilir.

��veren, y�ll�k �cretli izin tarihlerini, i�yerinin veya ev d�zeninin menfaatleriyle ba�da�t�� l��de, i��inin isteklerini g�z �n�nde tutarak belirler.

d. �creti

MADDE 425- ��veren, y�ll�k �cretli iznini kullanan her i��iye, y�ll�k �cretli izin s�resine ili�kin �cretini, ilgili i��inin izne ba�lamas�ndan �nce pe�in olarak �demek veya avans olarak vermekle y�k�ml�d�r.

��i, hizmet ili�kisi devam etti�i s�rece, i�verenden alaca�� para ve ba�ka menfaatler kar��l��nda y�ll�k �cretli izin hakk�ndan feragat edemez.

Hizmet s�zle�mesinin herhangi bir sebeple sona ermesi h�linde, i��inin hak kazan�p da kullanamad�� y�ll�k izin s�relerine ait �creti, s�zle�menin sona erdi�i tarihteki �creti �zerinden kendisine veya hak sahiplerine �denir. Bu �crete ili�kin zamana��m�, hizmet s�zle�mesinin sona erdi�i tarihte i�lemeye ba�lar.

VII. Hizmet belgesi

MADDE 426- ��veren, i��inin iste�i �zerine her zaman, i�in t�r�n� ve s�resini i�eren bir hizmet belgesi vermekle y�k�ml�d�r.

��inin a��k�a istemde bulunmas� h�linde, hizmet belgesinde onun i�g�rmedeki becerisi ile tutum ve davran��lar� da belirtilir.

Hizmet belgesinin zaman�nda verilmemesinden veya belgede do�ru olmayan bilgiler bulunmas�ndan zarar g�ren i��i veya i��iyi i�e alan yeni i�veren, eski i�verenden tazminat isteyebilir.

E. S�na� ve fikr� m�lkiyet hakk�

MADDE 427- Hizmet bulu�lar� �zerinde i��inin ve i�verenin haklar�, bunlar�n kazan�lmas� ile di�er s�na� ve fikr� m�lkiyet haklar� konusunda �zel kanun h�k�mleri uygulan�r.

F. Hizmet ili�kisinin devri

I. ��yerinin tamam�n�n veya bir b�l�m�n�n devri

MADDE 428 ��yerinin tamam� veya bir b�l�m� hukuki bir i�lemle ba�kas�na devredildi�inde, devir tarihinde i�yerinde veya bir b�l�m�nde mevcut olan hizmet s�zle�meleri, b�t�n hak ve bor�lar� ile birlikte devralana ge�er.

��inin hizmet s�resine ba�l� haklar� bak�m�ndan, onun devreden i�veren yan�nda i�e ba�lad�� tarih esas al�n�r.

Yukar�daki h�k�mlere g�re devir h�linde, devirden �nce do�mu� olan ve devir tarihinde �denmesi gereken bor�lardan, devreden ve devralan i�veren m�teselsilen sorumludurlar. Ancak, devreden i�verenin bu y�k�ml�l�klerden do�an sorumlulu�u, devir tarihinden itibaren iki y�l ile s�n�rl�d�r.

II. S�zle�menin devri

MADDE 429- Hizmet s�zle�mesi, ancak i��inin yaz�l� r�zas� al�nmak suretiyle, s�rekli olarak ba�ka bir i�verene devredilebilir.

Devir i�lemiyle, devralan, b�t�n hak ve bor�lar� ile birlikte, hizmet s�zle�mesinin i�veren taraf� olur. Bu durumda, i��inin, hizmet s�resine ba�l� haklar� bak�m�ndan, devreden i�veren yan�nda i�e ba�lad�� tarih esas al�n�r.

G. S�zle�menin sona ermesi

I. Belirli s�reli s�zle�mede

MADDE 430- Belirli s�reli hizmet s�zle�mesi, aksi kararla�t�r�lmad�k�a, fesih bildiriminde bulunulmas�na gerek olmaks�z�n, s�renin bitiminde kendili�inden sona erer.

Belirli s�reli s�zle�me, s�resinin bitiminden sonra �rt�l� olarak s�rd�r�l�yorsa, belirsiz s�reli s�zle�meye d�n��r. Ancak, esasl� bir sebebin varl�� h�linde, �st �ste belirli s�reli hizmet s�zle�mesi kurulabilir.

Taraflardan her biri, on y�ldan uzun s�reli hizmet s�zle�mesini on y�l ge�tikten sonra, alt� ayl�k fesih bildirim s�resine uyarak feshedebilir. Fesih, ancak bu s�reyi izleyen ayba��nda h�k�m ifade eder.

S�zle�menin fesih bildirimiyle sona erece�i kararla�t�r�lm�� ve iki taraf da fesih bildiriminde bulunmam��sa, s�zle�me belirsiz s�reli s�zle�meye d�n��r.

II. Belirsiz s�reli s�zle�mede

1. Genel olarak fesih hakk�

MADDE 431- Taraflardan her birinin, belirsiz s�reli s�zle�meyi fesih s�relerine uyarak feshetme hakk� vard�r.

2. Fesih bildirim s�resi

a. Genel olarak

MADDE 432- Belirsiz s�reli hizmet s�zle�melerinin feshinden �nce, durumun di�er tarafa bildirilmesi gerekir.

Hizmet s�zle�mesi; bildirimin di�er tarafa ula�mas�ndan ba�layarak, hizmet s�resi bir y�la kadar s�rm�� olan i��i i�in iki hafta sonra; bir y�ldan be� y�la kadar s�rm�� i��i i�in d�rt hafta ve be� y�ldan fazla s�rm�� i��i i�in alt� hafta sonra sona erer.

Bu s�reler k�salt�lamaz; ancak s�zle�meyle art�r�labilir.

��veren, fesih bildirim s�resine ait �creti pe�in vermek suretiyle hizmet s�zle�mesini feshedebilir.

Fesih bildirim s�relerinin, her iki taraf i�in de ayn� olmas� zorunludur; s�zle�mede farkl� s�reler �ng�r�lm��se, her iki tarafa da en uzun olan fesih bildirim s�resi uygulan�r.

Hizmet s�zle�mesinin ask�ya al�nd�� h�llerde fesih bildirim s�releri i�lemez.

b. Deneme s�resi i�inde

MADDE 433- Taraflar, hizmet s�zle�mesine iki ay� a�mamak ko�uluyla deneme s�resi koyabilirler. Deneme s�resi konulmu�sa taraflar, bu s�re i�inde fesih s�resine uymak zorunda olmaks�z�n, hizmet s�zle�mesini tazminats�z feshedebilirler.

��inin �al��t�� g�nler i�in �cret ve di�er haklar� sakl�d�r.

III. Feshe kar�� koruma

MADDE 434- Hizmet s�zle�mesinin fesih hakk�n�n k�t�ye kullan�larak sona erdirildi�i durumlarda i�veren, i��iye fesih bildirim s�resine ait �cretin �� kat� tutar�nda tazminat �demekle y�k�ml�d�r.

IV. Derh�l fesih

1. Ko�ullar�

a. Hakl� sebepler

MADDE 435- Taraflardan her biri, hakl� sebeplerle s�zle�meyi derh�l feshedebilir. S�zle�meyi fesheden taraf, fesih sebebini yaz�l� olarak bildirmek zorundad�r.

S�zle�meyi fesheden taraftan, d�r�stl�k kurallar�na g�re hizmet ili�kisini s�rd�rmesi beklenemeyen b�t�n durum ve ko�ullar, hakl� sebep say�l�r.

b. ��verenin �deme g��s�zl��ne d��mesi

MADDE 436- ��verenin �deme g��s�zl��ne d��mesi h�linde i��i, s�zle�meden do�an haklar� uygun bir s�re i�inde i�veren taraf�ndan g�venceye ba�lanmazsa, s�zle�meyi derh�l feshedebilir.

2. Sonu�lar�

a. Hakl� sebeple fesihte

MADDE 437- Hakl� fesih sebepleri, taraflardan birinin s�zle�meye uymamas�ndan do�mu�sa o taraf, sebep oldu�u zarar�, hizmet ili�kisine dayanan b�t�n haklar g�z �n�nde tutularak, tamamen gidermekle y�k�ml�d�r.

Di�er durumlarda h�kim, b�t�n durum ve ko�ullar� g�z �n�nde tutarak hakl� sebeple feshin maddi sonu�lar�n� serbest�e de�erlendirir.

b. Hakl� sebebe dayanmayan fesihte

MADDE 438- ��veren, hakl� sebep olmaks�z�n hizmet s�zle�mesini derh�l feshederse i��i, belirsiz s�reli s�zle�melerde, fesih bildirim s�resine; belirli s�reli s�zle�melerde ise, s�zle�me s�resine uyulmamas� durumunda, bu s�relere uyulmu� olsayd� kazanabilece�i miktar�, tazminat olarak isteyebilir.

Belirli s�reli hizmet s�zle�mesinde i��inin hizmet s�zle�mesinin sona ermesi y�z�nden tasarruf etti�i miktar ile ba�ka bir i�ten elde etti�i veya bilerek elde etmekten ka��nd�� gelir, tazminattan indirilir.

H�kim, b�t�n durum ve ko�ullar� g�z �n�nde tutarak, ayr�ca miktar�n� serbest�e belirleyece�i bir tazminat�n i��iye �denmesine karar verebilir; ancak belirlenecek tazminat miktar�, i��inin alt� ayl�k �cretinden fazla olamaz.

c. ��inin haks�z olarak i�e ba�lamamas� veya i�i b�rakmas�

MADDE 439- ��i, hakl� sebep olmaks�z�n i�e ba�lamad�� veya aniden i�i b�rakt�� takdirde i�veren, ayl�k �cretin d�rtte birine e�it bir tazminat isteme hakk�na sahiptir. ��verenin, ayr�ca ek zararlar�n�n giderilmesini isteme hakk� da vard�r.

��veren zarara u�ramam��sa veya u�rad�� zarar i��inin ayl�k �cretinin d�rtte birinden az ise, h�kim tazminat� indirebilir.

Tazminat isteme hakk� takas yoluyla sona ermemi�se i�veren, i��inin i�e ba�lamamas�ndan veya i�i b�rakmas�ndan ba�layarak otuz g�n i�inde, dava veya takip yoluyla bu hakk�n� kullanmak zorundad�r. Aksi takdirde, tazminat isteme hakk� d��er.

V. ��inin veya i�verenin �l�m�

1. ��inin �l�m�

MADDE 440- S�zle�me, i��inin �l�m�yle kendili�inden sona erer. ��veren, i��inin sa� kalan e�ine ve ergin olmayan �ocuklar�na, yoksa bakmakla y�k�ml� oldu�u ki�ilere, �l�m g�n�nden ba�layarak bir ayl�k; hizmet ili�kisi be� y�ldan uzun bir s�re devam etmi�se, iki ayl�k �cret tutar�nda bir �deme yapmakla y�k�ml�d�r.

2. ��verenin �l�m�

MADDE 441- ��verenin �l�m� h�linde, yerini miras��lar� al�r. Bu durumda i�yerinin tamam�n�n veya bir b�l�m�n�n devri ile ger�ekle�en hizmet ili�kisinin devrine ili�kin h�k�mler k�yas yoluyla uygulan�r.

Hizmet s�zle�mesi a��rl�kl� olarak i�verenin ki�ili�i dikkate al�nmak suretiyle kurulmu�sa, onun �l�m�yle kendili�inden sona erer. Ancak, i��i s�zle�menin s�resinden �nce sona ermesi y�z�nden u�rad�� zarar i�in, miras��lardan hakkaniyete uygun bir tazminat isteminde bulunabilir.

VI. S�zle�menin sona ermesinin sonu�lar�

1. Bor�lar�n muaccel olmas�

MADDE 442- S�zle�menin sona ermesiyle, s�zle�meden do�an b�t�n bor�lar muaccel olur.

Muacceliyet an�, i��inin arac�l�� suretiyle kurulan hukuki ili�kilerde ��nc� ki�inin �stlendi�i bor�, hizmet s�zle�mesinin sona ermesinden sonra tamamen veya k�smen ifa edilecekse alt� aya; d�nemsel edimler i�eren ili�kilerde bir y�la; sigorta s�zle�melerinde veya ifas� alt� aydan uzun bir s�reye yay�lm�� olan i�lerde ise iki y�la kadar, yaz�l� bir anla�mayla ertelenebilir.

�retilenden pay verilmesi �ng�r�len h�llerde �r�n pay� belirlenir belirlenmez, cirodan veya k�rdan pay verilmesi kararla�t�r�lan h�llerde ise pay, hesap d�nemini izleyen en ge� �� ay sonunda muaccel olur.

2. Geri verme y�k�ml�l��

MADDE 443- S�zle�menin sona ermesi durumunda, taraflardan her biri, di�erinden veya ��nc� bir ki�iden di�erinin hesab�na, hizmetle ili�kili olarak alm�� oldu�u �eyleri geri vermekle y�k�ml�d�r.

��i, �zellikle motorlu ta��tlar� ve trafik izin belgelerini, alacaklar�ndan fazla oldu�u �l��de �cret ve masraf avanslar�n� geri vermekle y�k�ml�d�r.

Taraflar�n hapis haklar� sakl�d�r.

VII. Rekabet yasa��

1. Ko�ullar�

MADDE 444- Fiil ehliyetine sahip olan i��i, i�verene kar��, s�zle�menin sona ermesinden sonra herhangi bir bi�imde onunla rekabet etmekten, �zellikle kendi hesab�na rakip bir i�letme a�maktan, ba�ka bir rakip i�letmede �al��maktan veya bunlar�n d��nda, rakip i�letmeyle ba�ka t�rden bir menfaat ili�kisine giri�mekten ka��nmay� yaz�l� olarak �stlenebilir.

Rekabet yasa�� kayd�, ancak hizmet ili�kisi i��iye m��teri �evresi veya �retim s�rlar� ya da i�verenin yapt�� i�ler hakk�nda bilgi edinme imk�n� sa�l�yorsa ve ayn� zamanda bu bilgilerin kullan�lmas�, i�verenin �nemli bir zarar�na sebep olacak nitelikteyse ge�erlidir.

2. S�n�rland�r�lmas�

MADDE 445- Rekabet yasa��, i��inin ekonomik gelece�ini hakkaniyete ayk�r� olarak tehlikeye d��recek bi�imde yer, zaman ve i�lerin t�r� bak�m�ndan uygun olmayan s�n�rlamalar i�eremez ve s�resi, �zel durum ve ko�ullar d��nda iki y�l� a�amaz.

H�kim, a��r� nitelikteki rekabet yasa��n�, b�t�n durum ve ko�ullar� serbest�e de�erlendirmek ve i�verenin �stlenmi� olabilece�i kar�� edimi de hakkaniyete uygun bi�imde g�z �n�nde tutmak suretiyle, kapsam� veya s�resi bak�m�ndan s�n�rlayabilir.

3. Ayk�r� davran��lar�n sonu�lar�

MADDE 446- Rekabet yasa��na ayk�r� davranan i��i, bunun sonucu olarak i�verenin u�rad�� b�t�n zararlar� gidermekle y�k�ml�d�r.

Yasa�a ayk�r� davran�� bir ceza ko�uluna ba�lanm��sa ve s�zle�mede aksine bir h�k�m de yoksa, i��i �ng�r�len miktar� �deyerek rekabet yasa��na ili�kin borcundan kurtulabilir; ancak, i��i bu miktar� a�an zarar� gidermek zorundad�r.

��veren, ceza ko�ulu ve do�abilecek ek zararlar�n�n �denmesi d��nda, s�zle�mede yaz�l� olarak a��k�a sakl� tutmas� ko�uluyla, kendisinin ihlal veya tehdit edilen menfaatlerinin �nemi ile i��inin davran�� hakl� g�steriyorsa, yasa�a ayk�r� davran��a son verilmesini de isteyebilir.

4. Sona ermesi

MADDE 447- Rekabet yasa��, i�verenin bu yasa��n s�rd�r�lmesinde ger�ek bir yarar�n�n olmad�� belirlenmi�se sona erer.

S�zle�me, hakl� bir sebep olmaks�z�n i�veren taraf�ndan veya i�verene y�klenebilen bir nedenle i��i taraf�ndan feshedilirse, rekabet yasa�� sona erer.

�K�NC� AYIRIM

Pazarlamac�l�k S�zle�mesi

A. Tan�m� ve kurulmas�

I. Tan�m�

MADDE 448- Pazarlamac�l�k s�zle�mesi, pazarlamac�n�n s�rekli olarak, bir ticari i�letme sahibi i�veren hesab�na ve i�letmesinin d��nda, her t�rl� i�lemin yap�lmas�na arac�l�k etmeyi veya yaz�l� anla�ma varsa, bu anla�mada belirtilen i�lemleri yapmay�, i�letme sahibi i�verenin de buna kar��l�k �cret �demeyi �stlendi�i s�zle�medir.

II. Kurulmas�

MADDE 449- Pazarlamac�l�k s�zle�mesi, s�zle�menin s�resini, sona ermesini, pazarlamac�n�n yetkilerini, �cret ve masraflar�n nas�l �denece�ini, taraflardan birinin yerle�im yeri yabanc� �lkede ise uygulanacak hukukun ve yetkili mahkemenin hangisi oldu�unu i�erir.

Yukar�daki f�kra uyar�nca s�zle�mede yer almas� �ng�r�len hususlar taraflarca belirlenmemi�se, kanun h�k�mleri ve al��lm�� hizmet ko�ullar� uygulan�r.

B. Pazarlamac�n�n y�k�ml�l�k ve yetkileri

I. Y�k�ml�l�kleri

MADDE 450- Pazarlamac�, talimata uymamas�n� zorunlu k�lan hakl� bir sebep olmad�k�a, kendisine verilen talimata uygun olarak m��terileri ziyaret etmekle y�k�ml�d�r; i�verenin izni olmad�k�a, kendisi veya ��nc� ki�iler hesab�na i�lem yapamaz, arac�l�k edemez.

Pazarlamac�, i�lem yapmaya yetkiliyse, talimatta �ng�r�len fiyatlara ve di�er i�lem ko�ullar�na uymak zorundad�r; i�veren raz� olmad�k�a, bunlarda de�i�iklik yapamaz.

Pazarlamac�, pazarlama faaliyetleri ile ilgili olarak d�zenli bi�imde ayr�nt�l� bilgi vermek, ald�� sipari�leri i�verene derh�l ula�t�rmak ve m��teri �evresini ilgilendiren �nemli olaylar� bildirmekle y�k�ml�d�r.

II. Garanti

MADDE 451- Pazarlamac�n�n, m��terilerin �dememelerinden veya di�er y�k�ml�l�klerini ifa etmemelerinden sorumlu olaca��na ya da alaca��n tahsili i�in yap�lacak masraflar� tamamen veya k�smen kar��layaca��na ili�kin anla�malar, kesin olarak h�k�ms�zd�r.

Pazarlamac�, kendi m��teri �evresiyle i�lem yap�yorsa, m��terilerin bor�lar�n� ifa etmemesi durumunda, i�verenin her bir i�lemde u�rayaca�� zarar�n d�rtte birini ge�memek �zere kar��lamay�, uygun bir ek komisyon kararla�t�r�lmas� ko�uluyla yaz�l� olarak �stlenebilir.

Sigorta s�zle�melerinde arac�l�k yapan pazarlamac�lar, bir primin tamam�n�n veya bir k�sm�n�n �denmemesi sebebiyle, bunun tahsili i�in dava veya icra takibi yoluna ba�vurulmas� durumunda, bu ama�la yap�lacak masraflar�n en �ok yar�s�n� kar��layacaklar�n�, yaz�l� olarak �stlenebilirler.

III. Yetkileri

MADDE 452- Aksine yaz�l� anla�ma olmad�k�a pazarlamac�, sadece i�lemlere arac�l�k etmeye yetkilidir.

Pazarlamac�, i�lem yapmaya yetkili k�l�nm��sa yetkisi, bu i�lerin icras� i�in gereken b�t�n ola�an hukuki i�lem ve fiilleri kapsar; �zel yetki verilmedik�e m��terilerden tahsilat yapamaz ve �deme g�nlerini de�i�tiremez.

C. ��verenin �zel y�k�ml�l�kleri

I. Faaliyet alan�

MADDE 453- Pazarlamac�ya belirli bir pazarlama alan�nda veya belirli bir m��teri �evresinde faaliyette bulunma yetkisi verilmi� ve aksine yaz�l� anla�ma da yap�lmam��sa i�veren, ba�kalar�na ayn� alan veya �evrede faaliyette bulunma yetkisi veremez; ancak, kendisi ��nc� ki�ilerle i�lem yapabilir.

S�zle�menin pazarlama alan� veya m��teri �evresine ili�kin h�km�n�n de�i�tirilmesini gerektiren bir sebep varsa i�veren, s�z konusu h�km�, s�zle�mede fesih bildirim s�resi �ng�r�lm�� olsa bile, bu s�reye uymadan tek tarafl� olarak de�i�tirebilir; ancak, bu durumda pazarlamac�n�n tazminat ve hizmet s�zle�mesini hakl� sebeple sona erdirme hakk� sakl�d�r.

II. �cret

1. Genel olarak

MADDE 454- ��veren, pazarlamac�ya sadece belirli bir miktardan veya bu miktarla birlikte komisyondan olu�an bir �cret �demekle y�k�ml�d�r.

�cretin tamam�n�n veya �nemli k�sm�n�n komisyondan olu�aca��na ili�kin yaz�l� anla�ma, kararla�t�r�lan komisyonun, pazarlamac�n�n faaliyetinin uygun kar��l��n� olu�turmas� ko�uluyla ge�erlidir.

Deneme s�resi i�in �denecek �cret, serbest�e kararla�t�r�labilir. Ancak, deneme s�resi iki ay� ge�emez.

2. Komisyon

MADDE 455- Pazarlamac�, belirli bir pazarlama alan� veya belirli bir m��teri �evresinde faaliyette bulunma yetkisi sadece kendisine verilmi�se, kendisinin veya i�verenin bu alan veya �evrede yapt�� b�t�n i�lerde kararla�t�r�lm�� ya da al��lm�� olan komisyonun �denmesini isteyebilir.

Belirli bir pazarlama alan� veya belirli m��teri �evresinde faaliyette bulunma yetkisi pazarlamac�yla birlikte ba�kalar�na da verilmi�se pazarlamac�ya, sadece kendisinin arac�l�k etti�i veya bizzat yapt�� i�ler i�in komisyon �denir.

Komisyonun muaccel olmas� an�nda, yap�lan i�in de�eri hen�z kesin olarak belirlenemiyorsa komisyon, �nce al��lm�� olan en az de�eri �zerinden, geri kalan� ise, en ge� i�in yerine getirilmesinde �denir.

3. Pazarlama faaliyetinin engellenmesi

MADDE 456- Pazarlamac�n�n pazarlama i�lerini y�r�tmesi, kendi kusuru olmaks�z�n imk�ns�z h�le gelir ve s�zle�me veya kanun gere�i bu h�lde bile kendisine �cret �denmesi gerekirse �cret, sabit �crete ve komisyonun kayb� sebebiyle �denebilecek uygun tazminata g�re belirlenir. Ancak komisyon, �cretin be�te birinden az ise, komisyon kayb� sebebiyle tazminat �denmeyece�i yaz�l� olarak kararla�t�r�labilir.

Pazarlamac�, pazarlama i�lerini kendi kusuru olmaks�z�n y�r�tme imk�n�n� bulamamas�na kar��n �cretinin tamam�n� alm��sa, i�verenin istemi �zerine, kendisinin yapabilece�i ve kendisinden beklenebilecek i�leri onun i�letmesinde yapmakla y�k�ml�d�r.

III. Harcamalar

MADDE 457- Pazarlamac�, ayn� zamanda birden fazla i�veren hesab�na faaliyette bulunuyorsa, aksi yaz�l� �ekilde kararla�t�r�lmad�k�a, her i�veren, pazarlamac�n�n harcamalar�na e�it olarak kat�lmakla y�k�ml�d�r.

Harcamalar�n tamamen veya k�smen sabit �crete veya komisyona d�hil edilmesine ili�kin anla�malar kesin olarak h�k�ms�zd�r.

IV. Hapis hakk�

MADDE 458- Pazarlamac�l�k ili�kisinden do�an muaccel alacaklar ile i�verenin �deme g��s�zl��ne d��mesi durumunda, hen�z muaccel olmayan alacaklar�n g�vence alt�na al�nmas� i�in pazarlamac�, ta��n�rlar, k�ymetli evrak ve tahsil yetkisine dayanarak m��terilerden alm�� oldu�u paralar �zerinde hapis hakk�na sahiptir.

Pazarlamac�, ara� ve ta��ma belgelerini, fiyat tarifelerini, m��terilerle ilgili kay�tlar ile di�er belgeleri al�koyamaz.

D. Sona ermesi

I. �zel fesih s�resi

MADDE 459- Komisyon, sabit �cretin en az be�te birini olu�turuyor ve �nemli mevsimlik dalgalanmalardan etkileniyorsa i�veren, bir �nceki mevsimin sona ermesinden beri kendisiyle �al��maya devam eden pazarlamac�n�n s�zle�mesini, yeni mevsim s�ras�nda iki ayl�k fesih s�resine uyarak feshedebilir.

Ayn� ko�ullar alt�nda pazarlamac� da, kendisini bir �nceki mevsim sonuna kadar �al��t�rm�� ve bundan sonra da �al��t�rmaya devam eden i�verene kar��, bir sonraki mevsimin ba�lamas�na kadar olan d�nemde, iki ayl�k fesih s�resine uyarak s�zle�meyi feshedebilir.

II. �zel sonu�lar

MADDE 460- S�zle�menin sona ermesi h�linde, pazarlamac�n�n bizzat yapt�� veya yap�lmas�na arac�l�k etti�i b�t�n i�lemler ile kabul ve yerine getirme zaman�na bak�lmaks�z�n, s�zle�menin sona ermesine kadar i�verene iletilen b�t�n sipari�ler i�in komisyon �denir.

S�zle�menin sona ermesi h�linde pazarlamac�, pazarlamac�l�k faaliyetinde bulunmas� i�in kendisine verilen �rnek ve modelleri, fiyat tarifelerini, m��terilerle ilgili kay�tlar� ve di�er belgeleri i�verene geri vermekle y�k�ml�d�r. Ancak, pazarlamac�n�n hapis hakk� sakl�d�r.

��NC� AYIRIM

Evde Hizmet S�zle�mesi

A.Tan�m� ve �al��ma ko�ullar�

I. Tan�m�

MADDE 461- Evde hizmet s�zle�mesi, i�verenin verdi�i i�i, i��inin kendi evinde veya belirleyece�i ba�ka bir yerde, bizzat veya aile bireyleriyle birlikte bir �cret kar��l��nda g�rmeyi �stlendi�i s�zle�medir.

II. �al��ma ko�ullar�n�n bildirilmesi

MADDE 462- ��veren, i��iye her yeni i� veri�inde genel �al��ma ko�ullar� d��nda kalan ve o i�e �zg� �zellikleri bildirir; gerekiyorsa i��i taraf�ndan sa�lanacak malzemeyi, bu malzemenin sa�lanmas� i�in kendisine ne miktarda �demede bulunaca��n� ve i� i�in �deyece�i �creti de i��iye yaz�l� olarak bildirir.

��in verilmesinden �nce malzeme i�in �denecek bedel ve i� i�in �denecek �cret yaz�yla bildirilmemi�se, bu i�lerde uygulanan al��lm�� bedel ve �cret �denir.

III. ��inin �zel bor�lar�

1. ��in yap�lmas�

MADDE 463- ��i, i�e zaman�nda ba�lamak, i�i kararla�t�r�lan zamanda bitirmek ve �al��man�n sonucunu i�verene teslim etmekle y�k�ml�d�r.

��, i��inin kusuruyla ay�pl� olarak g�r�lm��se i��i, giderilmesi m�mk�n olan ay�plar�, masraf� kendisine ait olmak �zere gidermek zorundad�r.

2. Malzeme ve i� ara�lar�

MADDE 464�- Malzeme ve i� ara�lar� i�veren taraf�ndan sa�lanm��sa, i��i bunlar� gereken �zeni g�stererek kullanmak, bundan dolay� hesap vermek, ayr�ca kalan malzeme ile i� ara�lar�n� da i�verene teslim etmekle y�k�ml�d�r.

��i i�i g�r�rken, kendisine teslim edilen malzemenin veya i� ara�lar�n�n bozuk oldu�unu belirlerse, durumu hemen i�verene bildirir ve i�e devam etmeden �nce, onun talimat�n� bekler.

��i, kendisine teslim edilen malzeme veya i� ara�lar�n� kendi kusuruyla kullan�lmaz h�le getirirse, i�verene kar�� onun kullan�lmaz h�le geldi�i g�ndeki rayi� bedeli kadar sorumludur.

IV. ��verenin �zel bor�lar�

1. �r�n�n kabul�

MADDE 465- ��veren, i��inin �reterek teslim etti�i �r�n� inceler; varsa buldu�u ay�plar� teslimden ba�layarak bir hafta i�inde i��iye bildirir. S�resinde bildirim yap�lmam��sa, �r�n mevcut durumuyla kabul edilmi� say�l�r.

2. �cret

a. �denmesi

MADDE 466- Yap�lan i�in �creti, i��i, i�veren taraf�ndan aral�ks�z olarak �al��t�r�ld�� takdirde, onbe� g�nde bir veya i��inin r�zas�yla ayda bir; aral�kl� olarak �al��t�r�ld�� takdirde, �r�n�n her tesliminde �denir.

Her �cret �denmesinde i��iye, bir hesap �zeti verilir. Hesap �zetinde, varsa kesintilerin miktar� ve sebebi de g�sterilir.

b. �al��man�n engellenmesi h�linde

MADDE 467- ��iyi aral�ks�z bi�imde �al��t�ran i�veren, �r�n� kabulde temerr�de d��t�� veya i��inin ki�ili�inden kaynaklanan sebeplerle ve kusuru olmaks�z�n �al��ma engellendi�i takdirde, hizmet ediminin engellenmesi durumundaki �cret �denmesine ili�kin h�k�mler gere�ince, ona �cretini �demekle y�k�ml�d�r. Di�er durumlarda i�veren, bu h�k�mlere g�re �cret �demekle y�k�ml� de�ildir.

V. Sona ermesi

MADDE 468- ��iye deneme amac�yla bir i� verilmi�se, aksi kararla�t�r�lmad�k�a, s�zle�me deneme s�resi i�in kurulmu� say�l�r.

��i, i�veren taraf�ndan aral�ks�z olarak �al��t�r�ld�� takdirde, aksi kararla�t�r�lmad�k�a, s�zle�me belirsiz s�reyle yap�lm�� say�l�r; di�er durumlarda s�zle�menin belirli s�reyle yap�ld�� kabul edilir.

B. Genel h�k�mlerin uygulanmas�

MADDE 469- Pazarlamac�l�k s�zle�mesine ve evde hizmet s�zle�mesine ili�kin h�k�m bulunmayan h�llerde, hizmet s�zle�mesinin genel h�k�mleri uygulan�r.

YED�NC� B�L�M

Eser S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 470- Eser s�zle�mesi, y�klenicinin bir eser meydana getirmeyi, i�sahibinin de bunun kar��l��nda bir bedel �demeyi �stlendi�i s�zle�medir.

B. H�k�mleri

I. Y�klenicinin bor�lar�

1. Genel olarak

MADDE 471- Y�klenici, �stlendi�i edimleri i�sahibinin hakl� menfaatlerini g�zeterek, sadakat ve �zenle ifa etmek zorundad�r.

Y�klenicinin �zen borcundan do�an sorumlulu�unun belirlenmesinde, benzer alandaki i�leri �stlenen basiretli bir y�klenicinin g�stermesi gereken meslek� ve teknik kurallara uygun davran�� esas al�n�r.

Y�klenici, meydana getirilecek eseri do�rudan do�ruya kendisi yapmak veya kendi y�netimi alt�nda yapt�rmakla y�k�ml�d�r. Ancak, eserin meydana getirilmesinde y�klenicinin ki�isel �zellikleri �nem ta��m�yorsa, i�i ba�kas�na da yapt�rabilir.

Aksine �det veya anla�ma olmad�k�a y�klenici, eserin meydana getirilmesi i�in kullan�lacak olan ara� ve gere�leri kendisi sa�lamak zorundad�r.

2. Malzeme bak�m�ndan

MADDE 472- Malzeme y�klenici taraf�ndan sa�lanm��sa y�klenici, bu malzemenin ay�pl� olmas� y�z�nden i�sahibine kar��, sat�c� gibi sorumludur.

Malzeme i�sahibi taraf�ndan sa�lanm��sa y�klenici, onlar� gereken �zeni g�stererek kullanmakla ve bundan dolay� hesap ve artan� geri vermekle y�k�ml�d�r.

Eser meydana getirilirken, i�sahibinin sa�lad�� malzemenin veya eserin yap�lmas� i�in g�sterdi�i yerin ay�pl� oldu�u anla��l�r veya eserin gere�i gibi ya da zaman�nda meydana getirilmesini tehlikeye d��recek ba�ka bir durum ortaya ��karsa, y�klenici bu durumu hemen i�sahibine bildirmek zorundad�r; bildirmezse bundan do�acak sonu�lardan sorumlu olur.

3. ��e ba�lama ve y�r�tme

MADDE 473- Y�klenicinin i�e zaman�nda ba�lamamas� veya s�zle�me h�k�mlerine ayk�r� olarak i�i geciktirmesi ya da i�sahibine y�klenemeyecek bir sebeple ortaya ��kan gecikme y�z�nden b�t�n tahminlere g�re y�klenicinin i�i kararla�t�r�lan zamanda bitiremeyece�i a��k�a anla��l�rsa, i�sahibi teslim i�in belirlenen g�n� beklemek zorunda olmaks�z�n s�zle�meden d�nebilir.

Meydana getirilmesi s�ras�nda, eserin y�klenicinin kusuru y�z�nden ay�pl� veya s�zle�meye ayk�r� olarak meydana getirilece�i a��k�a g�r�l�yorsa, i�sahibi bunu �nlemek �zere verece�i veya verdirece�i uygun bir s�re i�inde y�kleniciye, ay�b�n veya ayk�r�l��n giderilmesi; aksi takdirde hasar ve masraflar� kendisine ait olmak �zere, onar�m�n veya i�e devam�n bir ��nc� ki�iye verilece�i konusunda ihtarda bulunabilir.

4. Ay�p sebebiyle sorumluluk

a. Ay�b�n belirlenmesi

MADDE 474- ��sahibi, eserin tesliminden sonra, i�lerin ola�an ak��na g�re imk�n bulur bulmaz eseri g�zden ge�irmek ve ay�plar� varsa, bunu uygun bir s�re i�inde y�kleniciye bildirmek zorundad�r.

Taraflardan her biri, giderini kar��layarak, eserin bilirki�i taraf�ndan g�zden ge�irilmesini ve sonucun bir raporla belirlenmesini isteyebilir.

b. ��sahibinin se�imlik haklar�

MADDE 475- Eserdeki ay�p sebebiyle y�klenicinin sorumlu oldu�u h�llerde i�sahibi, a�a��daki se�imlik haklardan birini kullanabilir:

1. Eser i�sahibinin kullanamayaca�� veya hakkaniyet gere�i kabule zorlanamayaca�� l��de ay�pl� ya da s�zle�me h�k�mlerine ayn� �l��de ayk�r� olursa s�zle�meden d�nme.

2. Eseri al�koyup ay�p oran�nda bedelden indirim isteme.

3. A��r� bir masraf� gerektirmedi�i takdirde, b�t�n masraflar� y�kleniciye ait olmak �zere, eserin �cretsiz onar�lmas�n� isteme.

��sahibinin genel h�k�mlere g�re tazminat isteme hakk� sakl�d�r.

Eser, i�sahibinin ta��nmaz� �zerinde yap�lm�� olup, s�k�l�p kald�r�lmas� a��r� zarar do�uracaksa i�sahibi, s�zle�meden d�nme hakk�n� kullanamaz.

c. ��sahibinin sorumlulu�u

MADDE 476- Eserin ay�pl� olmas�, y�klenicinin a��k�a yapt�� ihtara kar��n, i�sahibinin verdi�i talimattan do�mu� bulunur veya herhangi bir sebeple i�sahibine y�klenebilecek olursa i�sahibi, eserin ay�pl� olmas�ndan do�an haklar�n� kullanamaz.

d. Eserin kabul�

MADDE 477- Eserin a��k�a veya �rt�l� olarak kabul�nden sonra, y�klenici her t�rl� sorumluluktan kurtulur; ancak, onun taraf�ndan kasten gizlenen ve usul�ne g�re g�zden ge�irme s�ras�nda fark edilemeyecek olan ay�plar i�in sorumlulu�u devam eder.

��sahibi, g�zden ge�irmeyi ve bildirimde bulunmay� ihmal ederse, eseri kabul etmi� say�l�r.

Eserdeki ay�p sonradan ortaya ��karsa i�sahibi, gecikmeksizin durumu y�kleniciye bildirmek zorundad�r; bildirmezse eseri kabul etmi� say�l�r.

e. Zamana��m�

MADDE 478- Y�klenici ay�pl� bir eser meydana getirmi�se, bu sebeple a��lacak davalar, teslim tarihinden ba�layarak, ta��nmaz yap�lar d��ndaki eserlerde iki y�l�n; ta��nmaz yap�larda ise be� y�l�n ve y�klenicinin a��r kusuru varsa, ay�pl� eserin niteli�ine bak�lmaks�z�n yirmi y�l�n ge�mesiyle zamana��m�na u�rar.

II. ��sahibinin bor�lar�

1. Bedelin muacceliyeti

MADDE 479- ��sahibinin bedel �deme borcu, eserin teslimi an�nda muaccel olur.

Eserin par�a par�a teslim edilmesi kararla�t�r�lm�� ve bedel par�alara g�re belirlenmi�se, her par�an�n bedeli onun teslimi an�nda muaccel olur.

2. Bedel

a. G�t�r� bedel

MADDE 480- Bedel g�t�r� olarak belirlenmi�se y�klenici, eseri o bedelle meydana getirmekle y�k�ml�d�r. Eser, �ng�r�lenden fazla emek ve masraf� gerektirmi� olsa bile y�klenici, belirlenen bedelin art�r�lmas�n� isteyemez.

Ancak, ba�lang��ta �ng�r�lemeyen veya �ng�r�lebilip de taraflarca g�z �n�nde tutulmayan durumlar, taraflarca belirlenen g�t�r� bedel ile eserin yap�lmas�na engel olur veya son derece g��le�tirirse y�klenici, h�kimden s�zle�menin yeni ko�ullara uyarlanmas�n� isteme, bu m�mk�n olmad�� veya kar�� taraftan beklenemedi�i takdirde s�zle�meden d�nme hakk�na sahiptir. D�r�stl�k kurallar�n�n gerektirdi�i durumlarda y�klenici, ancak fesih hakk�n� kullanabilir.

Eser, �ng�r�lenden az emek ve masraf� gerektirmi� olsa bile i�sahibi, belirlenen bedelin tamam�n� �demekle y�k�ml�d�r.

b. De�ere g�re bedel

MADDE 481- Eserin bedeli �nceden belirlenmemi� veya yakla��k olarak belirlenmi�se bedel, yap�ld�� yer ve zamanda eserin de�erine ve y�klenicinin giderine bak�larak belirlenir.

C. S�zle�menin sona ermesi

I.Yakla��k bedelin a��lmas�

MADDE 482- Ba�lang��ta yakla��k olarak belirlenen bedelin, i�sahibinin kusuru olmaks�z�n a��r� �l��de a��laca�� anla��l�rsa i�sahibi, eser hen�z tamamlanmadan veya tamamland�ktan sonra s�zle�meden d�nebilir.

Eser, i�sahibinin arsas� �zerine yap�l�yorsa i�sahibi, bedelden uygun bir miktar�n indirilmesini isteyebilece�i gibi, eser hen�z tamamlanmam��sa, y�kleniciyi i�e devamdan al�koyarak, tamamlanan k�s�m i�in hakkaniyete uygun bir bedel �demek suretiyle s�zle�meyi feshedebilir.

II. Eserin yok olmas�

MADDE 483- Eser teslimden �nce beklenmedik olay sonucu yok olursa i�sahibi, eseri teslim almada temerr�de d��medik�e y�klenici, yapt�� i�in �cretini ve giderlerinin �denmesini isteyemez. Bu durumda malzemeye gelen hasar, onu sa�layana ait olur.

Eserin i�sahibince verilen malzeme veya g�sterilen arsan�n ay�b� veya i�sahibinin talimat�na uygun yap�lmas� y�z�nden yok olmas� durumunda y�klenici, do�abilecek olumsuz sonu�lar� zaman�nda bildirmi�se, yapt�� i�in de�erini ve bu de�ere girmeyen giderlerinin �denmesini isteyebilir. ��sahibinin kusuru varsa, y�klenicinin ayr�ca zarar�n�n giderilmesini de isteme hakk� vard�r.

III. Tazminat kar��l�� fesih

MADDE 484- ��sahibi, eserin tamamlanmas�ndan �nce yap�lm�� olan k�sm�n kar��l��n� �demek ve y�klenicinin b�t�n zararlar�n� gidermek ko�uluyla s�zle�meyi feshedebilir.

IV. ��sahibi y�z�nden ifan�n imk�ns�zla�mas�

MADDE 485- Eserin tamamlanmas�, i�sahibi ile ilgili beklenmedik olay dolay�s�yla imk�ns�zla��rsa y�klenici, yapt�� i�in de�erini ve bu de�ere girmeyen giderlerini isteyebilir.

�fa imk�ns�zl��n�n ortaya ��kmas�nda i�sahibi kusurluysa, y�klenicinin ayr�ca tazminat isteme hakk� vard�r.

V. Y�klenicinin �l�m� veya yetene�ini kaybetmesi

MADDE 486- Y�klenicinin ki�isel �zellikleri g�z �n�nde tutularak yap�lm�� olan s�zle�me, onun �l�m� veya kusuru olmaks�z�n eseri tamamlama yetene�ini kaybetmesi durumunda kendili�inden sona erer. Bu durumda i�sahibi, eserin tamamlanan k�sm�ndan yararlanabilecek ise, onu kabul etmek ve kar��l��n� vermekle y�k�ml�d�r.

SEK�Z�NC� B�L�M

Yay�m S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 487- Yay�m s�zle�mesi, bir fikir ve sanat eseri sahibinin veya halefinin, o eseri yay�mlanmak �zere yay�mc�ya b�rakmay�, yay�mc�n�n da onu �o�altarak yay�mlamay� �stlendi�i s�zle�medir.

B. �ekli

MADDE 488- Yay�m s�zle�mesinin ge�erlili�i, yaz�l� �ekilde yap�lm�� olmas�na ba�l�d�r.

C. H�k�mleri

I. Yay�mlatma hakk�n�n ge�i�i ve sorumluluk

MADDE 489- Yay�m s�zle�mesiyle eser sahibinin haklar�, s�zle�menin ifas�n�n gerektirdi�i �l��de ve s�reyle yay�mc�ya ge�er.

Yay�mlatan, yay�mc�ya kar��, s�zle�menin kuruldu�u anda eseri yay�mlatma hakk�n�n bulunmamas�ndan sorumlu oldu�u gibi, eser korunmakta ise, telif hakk�n�n olmamas�ndan da sorumludur.

Eserin tamam� veya bir b�l�m� yay�mlanmak �zere ba�ka bir yay�mc�ya b�rak�lm�� ya da yay�mlatan�n bilgisi alt�nda yay�mlanm�� ise yay�mlatan, yay�m s�zle�mesinin yap�lmas�ndan �nce, bunu kar�� tarafa bildirmek zorundad�r.

II. Yay�mlatan�n tasarruf hakk�

MADDE 490- Yay�mlatan, s�zle�mede kararla�t�r�lan s�re sona ermedik�e veya s�re belirlenmemi�se kararla�t�r�lan bask� adedinin t�kenmesi i�in al��lm�� s�re ge�medik�e, eserin tamam� veya bir b�l�m� �zerinde, yay�mc�n�n zarar�na olacak bi�imde tasarrufta bulunamaz.

S�reli yay�nlarda yer alan k�sa yaz�lar, yay�mlatan taraf�ndan her zaman, ba�ka yerde de yay�mlat�labilir.

Yay�mlatan, toplama bir eserin kendisine ait b�l�mlerini veya dergilerde ��kan uzun yaz�lar�n�, yay�m�n bitmesinden ba�layarak �� ay ge�medik�e yeniden yay�mlatamaz.

III. Bas�m say�s� ve bask� adedinin belirlenmesi

MADDE 491- S�zle�mede bas�m say�s� belirtilmemi�se, yay�mc�n�n ancak bir bas�m yapma hakk� vard�r.

Taraflar, s�zle�menin s�resini veya bask� adedini kararla�t�rmak zorundad�rlar.

S�zle�mede yay�mc�ya belirli birka� bas�m veya b�t�n yeni bas�mlar� yapma yetkisi verildi�i h�llerde, yay�mc� eserin bask� adedi t�kenmi� iken yeni bir bas�m yapmay� ihmal ederse, yay�mlatan yeni bas�m i�in yay�mc�ya uygun bir s�re verir. Yay�mc�, verilen s�re i�inde bas�m� ger�ekle�tirmezse; yay�mlatan s�zle�meden cayabilir.

IV. �o�altma ve da��t�m

MADDE 492- Yay�mc�, eseri hi�bir k�saltma, ekleme ve de�i�iklik yapmaks�z�n uygun bi�imde �o�altmakla y�k�ml�d�r; ayr�ca, sat��n art�r�lmas� i�in gerekli tan�t�m ve da��t�m� yapmak ve bu konuda her t�rl� �nlemi almak zorundad�r.

Sat�� fiyat�n�, eserin sat�lmas�n� g��le�tirmemek ko�uluyla yay�mc� belirler.

V. D�zeltme ve iyile�tirme

MADDE 493- Yay�mc�n�n menfaatlerini zedelememek ve onun sorumlulu�unu art�rmamak ko�uluyla, eser sahibi eserde d�zeltme ve iyile�tirme, halefleri ise ancak g�ncelle�tirme yapabilir. Bu d�zeltme ve iyile�tirme gerektirdi�i h�lde s�zle�mede �ng�r�lmemi� giderler, yay�mlatan taraf�ndan kar��lan�r.

Yay�mc�, eser sahibine eserini iyile�tirme, haleflerine de g�ncelle�tirme imk�n� vermeden yeni bir bas�m yapamaz ve onu �o�altamaz.

VI. Birarada bas�m ve ayr� ayr� yay�m

MADDE 494- Bir eser sahibinin birden �ok eserini ayr� ayr� yay�mlama hakk�, yay�mc�ya bunlar�n bir arada bas�lmas� yetkisini vermez.

Ayn� �ekilde, eser sahibinin b�t�n eserlerini veya bunlardan yaln�z bir t�r�n� birarada yay�mlama hakk�, yay�mc�ya bunlar i�inden her birinin ayr� ayr� bas�p yayma hakk�n� vermez.

VII. �eviri hakk�

MADDE 495- �eviri hakk�n�n yay�mc�ya ge�ebilmesi, bunun s�zle�mede a��k�a belirtilmi� olmas�na ba�l�d�r.

VIII. Bedel isteme hakk�

1. Bedelin belirlenmesi

MADDE 496- S�zle�mede aksi kararla�t�r�lm�� olmad�k�a yay�mlatan, bedel �denmesini isteyebilir.

Bedel �denmesi gereken h�llerde �denecek miktar belli de�ilse bedel, h�kim taraf�ndan belirlenir.

Yay�mc�n�n birden fazla bas�m yapma hakk� varsa, ilk bas�m i�in kararla�t�r�lan bedel ve di�er ko�ullar�n, sonraki bas�mlar i�in de uygulanaca�� kabul edilmi� say�l�r.

2. Bedelin �denme zaman�, sat�� hesaplar� ve bedelsiz alma hakk�

MADDE 497- Bedel, eser b�t�n olarak yay�mlanacaksa tamam�n�n; cilt, fasik�l, forma gibi b�l�mler h�linde yay�mlanacaksa, her b�l�m�n bas�m�ndan ve sat��a haz�r duruma getirilmesinden sonra �denir.

Taraflar, bedeli sat�� miktar�na ba�lam��larsa yay�mc�, sat�� hesaplar�n� tutmak, ��karmak ve team�le uygun ispat edici belgeleri haz�rlamakla y�k�ml�d�r.

Aksi kararla�t�r�lmad�k�a yay�mlatan�n, eserden, team�l uyar�nca verilmesi gereken miktarda bedelsiz alma hakk� vard�r.

D. Sona ermesi

I. Eserin yok olmas�

MADDE 498- Eser, yay�mc�ya teslimden sonra beklenmedik h�l sonucu yok olsa bile, yay�mc� bedeli �demekle y�k�ml�d�r.

Eserin ba�ka bir �rne�i kendisinde varsa, eser sahibinin bu �rne�i yay�mc�ya vermesi gerekir; ba�ka bir �rne�i bulunmamakla birlikte, az bir �abayla yeniden meydana getirilebilecekse eser sahibi, eseri meydana getirerek teslim etmekle y�k�ml�d�r. Eser sahibi her iki durumda da uygun bir kar��l�k isteyebilir.

II. Bas�lan�n yok olmas�

MADDE 499- Eserin tamamlanm�� olan bask� adedinin tamam� veya bir b�l�m�, sat��a sunulmadan �nce beklenmedik h�l sonucu yok olursa yay�mc�, yay�mlatana ayr�ca bir bedel �demeksizin yok olan miktar�, gideri kendisine ait olmak �zere yeniden basabilir.

Yay�mc�, a��r� masraf gerektirmeksizin yok olanlar�n yerine yenilerini koyabilecek ise, bunu yapmakla y�k�ml�d�r.

III. Ki�isel sebeplerle sona ermesi

MADDE 500- Eser sahibi eseri tamamlamadan �nce �l�r veya tamamlama yetene�ini yitirir ya da eseri tamamlamas� kendi kusuru olmaks�z�n imk�ns�z duruma gelirse, s�zle�me kendili�inden sona erer. Ancak, s�zle�menin tamam� veya bir b�l�m�n�n yerine getirilmesi m�mk�n ve hakkaniyete uygun bulunursa h�kim, s�zle�me ili�kisinin devam etmesine ve bunun i�in gereken de�i�ikliklerin yap�lmas�na karar verebilir.

Yay�mc� iflas ederse yay�mlatan, eseri ba�ka bir yay�mc�ya verebilir; ancak, iflas an�nda hen�z muaccel olmam�� borcun yerine getirilece�i konusunda g�vence g�sterilmi�se, yay�mlatan eseri ba�ka bir yay�mc�ya veremez.

E. Sipari� �zerine yay�m s�zle�mesi

MADDE 501- Bir veya birka� ki�i, yay�mc�n�n belirledi�i plana g�re bir eser meydana getirmeyi �stlenirlerse, sadece s�zle�meyle kararla�t�r�lan �crete hak kazan�rlar.

Bu durumda, s�zle�me konusu mali haklar yay�mc�ya ait olur.

DOKUZUNCU B�L�M

Vek�let �li�kileri

B�R�NC� AYIRIM

Vek�let S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 502- Vek�let s�zle�mesi, vekilin vek�let verenin bir i�ini g�rmeyi veya i�lemini yapmay� �stlendi�i s�zle�medir.

Vek�lete ili�kin h�k�mler, niteliklerine uygun d��t�kleri �l��de, bu Kanunda d�zenlenmemi� olan i�g�rme s�zle�melerine de uygulan�r.

S�zle�me veya team�l varsa vekil, �crete hak kazan�r.

B. Kurulmas�

MADDE 503- Kendisine bir i�in g�r�lmesi �nerilen ki�i, bu i�i g�rme konusunda resm� s�fata sahipse veya i�in yap�lmas� mesle�inin gere�i ise ya da bu gibi i�leri kabul edece�ini duyurmu�sa, bu �neri onun taraf�ndan hemen reddedilmedik�e, vek�let s�zle�mesi kurulmu� say�l�r.

C. H�k�mleri

I. Vek�letin kapsam�

MADDE 504- Vek�letin kapsam�, s�zle�mede a��k�a g�sterilmemi�se, g�r�lecek i�in niteli�ine g�re belirlenir.

Vek�let, �zellikle vekilin �stlendi�i i�in g�r�lmesi i�in gerekli hukuki i�lemlerin yap�lmas� yetkisini de kapsar.

Vekil, �zel olarak yetkili k�l�nmad�k�a dava a�amaz, sulh olamaz, hakeme ba�vuramaz, iflas, iflas�n ertelenmesi ve konkordato talep edemez, kambiyo taahh�d�nde bulunamaz, ba��lama yapamaz, kefil olamaz, ta��nmaz� devredemez ve bir hak ile s�n�rland�ramaz.

II. Vekilin bor�lar�

1. Talimata uygun ifa

MADDE 505- Vekil, vek�let verenin a��k talimat�na uymakla y�k�ml�d�r. Ancak, vek�let verenden izin alma imk�n� bulunmad��nda, durumu bilseydi onun da izin verece�i a��k olan h�llerde, vekil talimattan ayr�labilir.

Bunun d��ndaki durumlarda vekil, talimattan ayr�l�rsa, bundan do�an zarar� kar��lamad�k�a i�i g�rm�� olsa bile, vek�let borcunu ifa etmi� olmaz.

2. �ahsen ifa, sadakat ve �zen g�sterme

a. Genel olarak

MADDE 506- Vekil, vek�let borcunu bizzat ifa etmekle y�k�ml�d�r. Ancak vekile yetki verildi�i veya durumun zorunlu ya da team�l�n m�mk�n k�ld�� h�llerde vekil, i�i ba�kas�na yapt�rabilir.

Vekil �stlendi�i i� ve hizmetleri, vek�let verenin hakl� menfaatlerini g�zeterek, sadakat ve �zenle y�r�tmekle y�k�ml�d�r.

Vekilin �zen borcundan do�an sorumlulu�unun belirlenmesinde, benzer alanda i� ve hizmetleri �stlenen basiretli bir vekilin g�stermesi gereken davran�� esas al�n�r.

b. ��in ��nc� ki�iye g�rd�r�lmesi h�linde

MADDE 507- Vekil, yetkisi d��na ��karak i�i ba�kas�na g�rd�rd��nde, onun fiilinden kendisi yapm�� gibi sorumludur.

Vekil ba�kas�na vek�let vermeye yetkili ise, sadece se�mede ve talimat vermede gerekli �zeni g�stermekle y�k�ml�d�r.

Vek�let veren, her iki durumda da vekilin kendi yerine koydu�u ki�iye kar�� sahip oldu�u haklar�, do�rudan do�ruya o ki�iye kar�� ileri s�rebilir.

3. Hesap verme

MADDE 508- Vekil, vek�let verenin istemi �zerine y�r�tt�� i�in hesab�n� vermek ve vek�letle ili�kili olarak ald�klar�n� vek�let verene vermekle y�k�ml�d�r.

Vekil, vek�let verene tesliminde gecikti�i paran�n faizini de �demekle y�k�ml�d�r.

4. Edinilen haklar�n vek�let verene ge�i�i

MADDE 509- Vekilin, kendi ad�na ve vek�let veren hesab�na g�rd�� i�lerden do�an ��nc� ki�ilerdeki alaca��, vek�let verenin vekile kar�� b�t�n bor�lar�n� ifa etti�i anda, kendili�inden vek�let verene ge�er.

Vekilin iflas� h�linde vek�let veren, bu alaca��n kendisine ge�mi� oldu�unu iflas masas�na kar�� da ileri s�rebilir.

Vek�let veren, vekilin kendi ad�na ve vek�let veren hesab�na edinmi� oldu�u ta��n�r e�yan�n iflas masas�ndan ayr�larak kendisine verilmesini isteyebilir. Vekilin sahip oldu�u hapis hakk�ndan iflas masas� da yararlan�r.

III. Vek�let verenin bor�lar�

MADDE 510- Vek�let veren, vek�letin gere�i gibi ifas� i�in vekilin yapt�� giderleri ve verdi�i avanslar� faiziyle birlikte �demek ve y�klendi�i bor�lardan onu kurtarmakla y�k�ml�d�r.

Vekil, vek�letin ifas� sebebiyle u�rad�� zarar�n giderilmesini vek�let verenden isteyebilir. Ancak vek�let veren, kusuru bulunmad��n� ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabilir.

IV. Birlikte vek�let verenlerin ve birlikte vekillerin sorumlulu�u

MADDE 511- Bir ki�iye birlikte vek�let verenler, vekile kar�� m�teselsil olarak sorumludurlar.

Vek�leti birlikte �stlenenler, vek�letin ifas�ndan m�teselsil olarak sorumludurlar ve yetkilerini ba�kalar�na devir haklar� olmad�k�a, vek�let vereni, ancak birlikte yapt�klar� fiil ve i�lemleriyle bor� alt�na sokabilirler.

D. Sona ermesi

I. Sebepleri

1. Tek tarafl� sona erdirme

MADDE 512- Vek�let veren ve vekil, her zaman s�zle�meyi tek tarafl� olarak sona erdirebilir. Ancak, uygun olmayan zamanda s�zle�meyi sona erdiren taraf, di�erinin bundan do�an zarar�n� gidermekle y�k�ml�d�r.

2. �l�m, ehliyetin kaybedilmesi ve iflas

MADDE 513- S�zle�meden veya i�in niteli�inden aksi anla��lmad�k�a s�zle�me, vekilin veya vek�let verenin �l�m�, ehliyetini kaybetmesi ya da iflas� ile kendili�inden sona ermi� olur. Bu h�k�m, taraflardan birinin t�zel ki�i olmas� durumunda, bu t�zel ki�ili�in sona ermesinde de uygulan�r.

Vek�letin sona ermesi vek�let verenin menfaatlerini tehlikeye d��r�yorsa, vek�let veren veya miras��s� ya da temsilcisi, i�leri kendi ba��na g�rebilecek duruma gelinceye kadar, vekil veya miras��s� ya da temsilcisi, vek�leti ifaya devam etmekle y�k�ml�d�r.

II. H�k�mleri

MADDE 514- Vekilin s�zle�menin sona erdi�ini ��renmeden �nce yapt�� i�lerden, vek�let veren ya da miras��lar� s�zle�me devam ediyormu� gibi sorumludur.

�K�NC� AYIRIM

Kredi Mektubu ve Kredi Emri

A. Kredi mektubu

MADDE 515- Kredi mektubu, mektup g�nderenin g�nderilene bir �st s�n�r belirleyerek veya belirlemeksizin, kredi mektubundan yararlanacak belirli ki�iye istemde bulunaca�� miktarda para ve benzeri �eyleri verme konusundaki vek�letini i�eren belgedir. Kredi mektubu, vek�let s�zle�mesi ve havale h�k�mlerine tabidir.

�st s�n�r belirlenmeksizin verilmi� olan kredi mektubunda mektuptan yararlanacak ki�i, bu mektupla ilgili olanlar aras�ndaki ili�kiye a��k�a uygun olmayan fazla bir istemde bulunursa mektup g�nderilen, durumu g�nderene bildirmek ve cevap al�ncaya kadar �demeyi ertelemek zorundad�r.

Kredi mektubuyla verilen vek�let, ancak g�nderilen taraf�ndan belirli bir miktar i�in kabul edildi�i takdirde ge�erli olur.

B. Kredi emri

I. Tan�m� ve �ekli

MADDE 516- Bir kimse kendi ad�na ve hesab�na kredi emri verenin sorumlulu�u alt�nda bir ��nc� ki�iye kredi a�mak veya krediyi yenilemek i�in emir alm�� ve kabul etmi�se, kredi emri verilen vek�letini a�mad�k�a emri veren, kredi borcundan kefil gibi sorumlu olur. Ancak, kredi emri yaz�l� olmad�k�a emri veren sorumlu olmaz.

II. Kredi emrinden yararlanan�n ehliyetsizli�i

MADDE 517- Kredi emrini veren, kredi emrinden yararlanan�n ehliyetsizli�ini ileri s�rerek kredi emri verilene kar�� sorumluluktan kurtulamaz.

III. Kredi emri verilenin �nel vermesi

MADDE 518- Kredi emri verilen, kredi emrinden yararlanana kendili�inden �nel verir veya kendisine talimat verildi�i h�lde kredi emrinden yararlanana ba�vurmay� ihmal ederse, kredi emri veren sorumluluktan kurtulur.

IV. Taraflar aras�ndaki ili�ki

MADDE 519- Kredi emri veren ile kredi emrinden yararlanan aras�ndaki ili�kiye, kefil ile as�l bor�lu aras�ndaki ili�kiyi d�zenleyen h�k�mler uygulan�r.

��NC� AYIRIM

Simsarl�k S�zle�mesi

A. Tan�m� ve �ekli

MADDE 520- Simsarl�k s�zle�mesi, simsar�n taraflar aras�nda bir s�zle�me kurulmas� imk�n�n�n haz�rlanmas�n� veya kurulmas�na arac�l�k etmeyi �stlendi�i ve bu s�zle�menin kurulmas� h�linde �crete hak kazand�� s�zle�medir.

Simsarl�k s�zle�mesine, kural olarak vek�lete ili�kin h�k�mler uygulan�r.

Ta��nmazlar konusundaki simsarl�k s�zle�mesi, yaz�l� �ekilde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz.

B. �cret

I. Hak etme zaman�

MADDE 521- Simsar, ancak yapt�� faaliyet sonucunda s�zle�me kurulursa �crete hak kazan�r.

Simsar�n faaliyeti sonucunda kurulan s�zle�me geciktirici ko�ula ba�lanm��sa �cret, ko�ulun ger�ekle�mesi h�linde �denir.

Simsarl�k s�zle�mesinde simsar�n yapaca�� giderlerin kendisine �denece�i kararla�t�r�lm��sa, simsar�n faaliyeti s�zle�menin kurulmas�yla sonu�lanmam�� olsa bile giderleri �denir.

II. �cretin belirlenmesi

MADDE 522- �cret, belirlenmemi�se tarifeye, tarife yoksa team�le g�re �denir.

III. Simsar�n haklar�n� kaybetmesi

MADDE 523- Simsar, �stlendi�i borcuna ayk�r� davranarak di�er taraf�n menfaatine hareket eder veya d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olarak di�er taraftan �cret s�z� al�rsa, �crete ve yapt�� giderlere ili�kin haklar�n� kaybeder.

IV. Evlenme simsarl��

MADDE 524- Evlenme simsarl��ndan do�an �cret hakk�nda dava a��lamaz ve takip yap�lamaz.

V. �cretten indirim

MADDE 525- S�zle�mede a��r� bir �cret kararla�t�r�lm��sa, bor�lunun istemi �zerine, bu �cret h�kim taraf�ndan hakkaniyete uygun olarak indirilebilir.

ONUNCU B�L�M

Vek�letsiz ��g�rme

A. ��g�renin hak ve bor�lar�

I. ��in g�r�lmesi

MADDE 526- Vek�leti olmaks�z�n ba�kas�n�n hesab�na i�g�ren, o i�i sahibinin menfaatine ve varsay�lan iradesine uygun olarak g�rmekle y�k�ml�d�r.

II. Sorumluluk

MADDE 527- Vek�letsiz i�g�ren, her t�rl� ihmalinden sorumludur. Ancak, i�g�ren bu i�i, i�sahibinin kar��la�t�� zarar� veya zarar tehlikesini gidermek �zere yapm��sa, sorumlulu�u daha hafif olarak de�erlendirilir.

��g�ren, i�sahibinin a��k�a veya �rt�l� olarak yasaklam�� olmas�na kar��n bu i�i yapm��sa ve i�sahibinin yasaklamas� da hukuka veya ahlaka ayk�r� de�ilse, beklenmedik h�lden de sorumlu olur. Ancak, i�g�ren o i�i yapmam�� olsayd� bile, bu zarar�n beklenmedik h�l sonucunda ger�ekle�ece�ini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.

III. ��g�renin ehliyetsizli�i

MADDE 528- ��g�ren, s�zle�me ehliyetinden yoksunsa, yapt�� i�lemden ancak zenginle�ti�i �l��de veya iyiniyetli olmaks�z�n elinden ��kard�� zenginle�me miktar�yla sorumlu olur.

Haks�z fiillerden do�an daha kapsaml� sorumluluk sakl�d�r.

B. ��sahibinin hak ve bor�lar�

I. ��in i�sahibinin menfaatine yap�lmas� h�linde

MADDE 529- ��sahibi, i�in kendi menfaatine yap�lmas� h�linde, i�g�renin, durumun gere�ine g�re zorunlu ve yararl� bulunan b�t�n masraflar� faiziyle �demek ve g�rd�� i� dolay�s�yla �stlendi�i edimleri ifa etmek ve h�kimin takdir edece�i zarar� gidermekle y�k�ml�d�r. Bu h�k�m, umulan sonu� ger�ekle�memi� olsa bile, i�i yaparken gereken �zeni g�stermi� olan i�g�ren hakk�nda da uygulan�r.

��g�ren, yapm�� oldu�u giderleri alamad�� takdirde, sebepsiz zenginle�me h�k�mlerine g�re ay�r�p alma hakk�na sahiptir.

II. ��in i�g�renin menfaatine yap�lmas� h�linde

MADDE 530- ��sahibi, kendi menfaatine yap�lmam�� olsa bile, i�g�rmeden do�an faydalar� edinme hakk�na sahiptir; ancak zenginle�ti�i �l��de, i�g�renin masraflar�n� �demek ve giri�ti�i bor�lardan onu kurtarmakla y�k�ml�d�r.

III. ��in i�sahibi taraf�ndan uygun bulunmas� h�linde

MADDE 531- ��sahibi yap�lan i�i uygun bulmu�sa, vek�let h�k�mleri uygulan�r.

ONB�R�NC� B�L�M

Komisyon S�zle�mesi

A. Al�m veya sat�m komisyonculu�u

I.Tan�m�

MADDE 532- Al�m veya sat�m komisyonculu�u, komisyoncunun �cret kar��l��nda, kendi ad�na ve vek�let verenin hesab�na k�ymetli evrak ve ta��n�rlar�n al�m veya sat�m�n� �stlendi�i s�zle�medir.

Bu b�l�mdeki h�k�mler sakl� kalmak �zere, komisyon s�zle�melerine vek�let h�k�mleri uygulan�r.

II. Komisyoncunun bor�lar�

1. Bildirme ve sigortalama borcu

MADDE 533- Komisyoncu, yapt�� i� hakk�nda vek�let vereni bilgilendirmek ve �zellikle talimat�n�n yerine getirildi�ini kendisine hemen bildirmekle y�k�ml�d�r.

Vek�let verenin talimat� olmad�k�a komisyoncu, s�zle�menin konusunu olu�turan �eyleri sigorta ettirmekle y�k�ml� de�ildir.

2. �zen borcu

MADDE 534- Sat�lmak �zere kendisine g�nderilen e�ya a��k�a ay�pl� ise komisyoncu, vek�let verenin ta��y�c�ya kar�� haklar�n�n korunmas� i�in gerekeni yapmak, zarar� tespit ettirmek, olabildi�ince e�yay� koruma alt�na almak ve durumdan vek�let vereni hemen bilgilendirmekle y�k�ml�d�r; aksi takdirde, her t�rl� ihmalinden do�an zarardan sorumlu olur.

Sat�lmak �zere g�nderilen e�ya k�sa s�rede bozulabilecek nitelikte ise komisyoncu, vek�let vereni hemen bilgilendirmek ko�uluyla e�yay� satmakla y�k�ml�d�r.

3. Vek�let verenin belirledi�i bedel

MADDE 535- Vek�let verenin belirledi�i bedelin alt�nda mal satan komisyoncu, mal� satmasayd� vek�let verenin daha fazla zarar g�rece�ini ve durumun yeniden talimat almaya elveri�li bulunmad��n� ispat etmedik�e, belirlenen bedel ile sat�� bedeli aras�ndaki fark� gidermekle y�k�ml�d�r. Bunun d��nda komisyoncu, kusuru varsa, talimat�na ayk�r� davranmas�ndan dolay� vek�let verenin u�rad�� di�er zararlardan da sorumludur.

Vek�let verenin belirledi�i bedelin alt�nda mal alan veya �st�nde satan komisyoncu, bu i�lemlerden do�an fark� al�koyamaz.

4. Veresiye satma ve teslim almadan �deme

MADDE 536- Komisyoncu, vek�let verenin izni olmaks�z�n mal� veresiye satar veya mal� teslim almadan bedelini �derse, bundan do�an zarara katlanmak zorundad�r. Ancak, vek�let veren yasaklamad�k�a, mal� sat�� yerindeki ticari team�le g�re veresiye de satabilir.

5. Komisyoncunun garantisi

MADDE 537- Yetkisi olmaks�z�n veresiye mal satmas� d��nda, komisyoncu i�lemde bulundu�u bor�lular�n �dememelerinden ve di�er bor�lar�n� ifa etmemelerinden sorumlu olmaz. Ancak, komisyoncu a��k�a garanti vermi�se veya bulundu�u yerdeki ticari team�l gerektiriyorsa sorumlu olur.

Garanti veren komisyoncunun bundan dolay� ayr�ca �cret isteme hakk� vard�r.

III. Komisyoncunun haklar�

1. �dedi�i paralar ve yapt�� giderler

MADDE 538- Komisyoncu, vek�let verenin yarar� i�in yapt�� b�t�n giderleri ve �dedi�i paralar� faiziyle birlikte isteyebilir.

Komisyoncu, ardiye ve ta��ma bedellerini vek�let verenin hesab�na ge�irebilirse de, kendi �al��anlar�n�n �cretlerini ge�iremez.

2. Komisyon �creti

a. �steme hakk�

MADDE 539- Komisyoncu, �cretinin �denmesini kendisine verilen i�i yap�nca isteyebilece�i gibi, i�in yap�lmamas� vek�let verene y�kletilebilen bir sebepten kaynaklanmas� h�linde de isteyebilir.

Komisyoncu, ba�ka sebeplerle i�in yap�lamamas� durumunda, ancak eme�inin yerel �dete g�re belirlenecek kar��l��n� isteyebilir.

b. Kaybedilmesi

MADDE 540- Komisyoncu, vek�let verene kar�� d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� davran�r, �zellikle ona sat�n ald��ndan fazla veya satt��ndan eksik bir bedel bildirirse, �cret alma hakk�n� kaybeder.

Bedelin ger�ekle�en bedelden farkl� g�sterilmesi durumunda vek�let veren, komisyoncuyu ger�ekle�en bedel �zerinden sat�lan�n al�c�s� veya sat�c�s� sayma hakk�na sahiptir.

3. Hapis hakk�

MADDE 541- Komisyoncunun, satt�� mal�n bedeli ve sat�n ald�� mal �zerinde hapis hakk� vard�r.

4. Mal�n a��k art�rmayla sat�lmas�

MADDE 542- Komisyoncuya verilen mal�n sat�lamamas� veya sat�� emrinden cay�lmas� durumunda vek�let veren, mal� geri almakta ya da o malla ilgili ba�ka i�lem yapmakta a��r� �l��de gecikirse komisyoncu, mal� bulundu�u yer mahkemesinden karar alarak a��k art�rmayla satt�rabilir. Ancak, mal borsada kay�tl�ysa veya piyasa fiyat� varsa ya da yap�lacak masrafa oranla de�eri azsa, h�kim sat��n ba�ka bir yolla yap�lmas�na da karar verebilir.

Mal�n bulundu�u yerde vek�let veren ya da temsilcisi haz�r bulunmazsa, sat�� karar� vek�let veren dinlenmeksizin de verilebilir.

Mal�n h�zla de�er kaybetmesi h�li d��nda, art�rman�n yer ve zaman�n�n mahkemece vek�let verene bildirilmesi zorunludur.

5. Komisyoncunun kendisiyle i�lem yapmas�

a. Bedel ve �cret

MADDE 543- Borsada kay�tl� veya piyasa fiyat� bulunan kambiyo senetleri veya di�er k�ymetli evrak� ya da ticari mallar� satmaya veya sat�n almaya yetkili k�l�nan komisyoncu, vek�let veren taraf�ndan aksine talimat verilmemi�se, sat�n alaca�� mal yerine kendi mallar�n� satabilir veya sataca�� mal� kendisi i�in sat�n alabilir. Bu h�llerde, komisyoncunun kendisiyle i�lem yapt�� andaki de�erler esas al�n�r; komisyoncunun, komisyon i�lerinde al��lm�� olan �cret ve giderlerini, bu h�llerde bile isteme hakk� vard�r.

Komisyoncu, bu t�r bir i�lemin yap�ld��n� ayn� g�n vek�let verene bildirmek zorundad�r.

Di�er h�llerde sat�� h�k�mleri uygulan�r.

b. ��lemi kendisiyle yapm�� say�lma

MADDE 544- Komisyoncu, kendisinin do�rudan do�ruya al�c� veya sat�c� olabildi�i durumlarda, s�zle�menin di�er taraf�n� g�stermeksizin vek�letin yerine getirildi�ini vek�let verene bildirirse, i�lemi kendisiyle yapm�� say�l�r.

c. ��lemi kendisiyle yapma hakk�n�n d��mesi

MADDE 545- Vek�let verenin vek�leti geri ald�� haberi komisyoncuya ula�t�� anda, komisyoncunun i�lemi kendisiyle yapma hakk� d��er. Ancak, bu haber kendisine ula�madan �nce komisyoncu, i�lemin yap�ld�� bildirimini g�ndermi�se, bu h�k�m uygulanmaz.

B. Di�er komisyon i�leri

MADDE 546- Malzemesi i�sahibi taraf�ndan verilmek �zere imal edilecek ta��n�rlar hakk�ndaki komisyon i�leri, e�ya misl� �eylerden olmasa da, al�m ve sat�m komisyonculu�u h�km�ndedir.

Al�m ve sat�m komisyonculu�u say�lmayan i�leri, �cret kar��l��nda kendi ad�na ve vek�let verenin hesab�na �stlenen al�m ve sat�m komisyoncusu ile komisyon i�lerini kendisine meslek edinmeyip arada bir �stlenen tacir hakk�nda da bu b�l�m h�k�mleri uygulan�r.

Ta��ma i�leri komisyonculu�u hakk�ndaki �zel h�k�mler sakl�d�r.

ON�K�NC� B�L�M

Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Di�er Tacir Yard�mc�lar�

A. Ticari temsilci

I. Tan�m� ve yetki verilmesi

MADDE 547- Ticari temsilci, i�letme sahibinin, ticari i�letmeyi y�netmek ve i�letmeye ili�kin i�lemlerde ticaret unvan� alt�nda, ticari temsil yetkisi ile kendisini temsil etmek �zere, a��k�a ya da �rt�l� olarak yetki verdi�i ki�idir.

��letme sahibi, ticari temsilcilik yetkisi verildi�ini ticaret siciline tescil ettirmek zorundad�r; ancak ticari i�letme sahibinin ticari temsilcinin fiillerinden sorumlulu�u, tescilin yap�lm�� olmas�na ba�l� de�ildir.

II. Temsil yetkisinin kapsam�

MADDE 548- Ticari temsilci, iyiniyetli ��nc� ki�ilere kar��, i�letme sahibi ad�na kambiyo taahh�d�nde bulunmaya ve onun ad�na i�letmenin amac�na giren her t�rl� i�lemleri yapmaya yetkili say�l�r.

Ticari temsilci, a��k�a yetkili k�l�nmad�k�a, ta��nmazlar� devredemez veya bir hak ile s�n�rland�ramaz.

III. Temsil yetkisinin s�n�rland�r�lmas�

MADDE 549- Temsil yetkisi, bir �ubenin i�leriyle s�n�rland�r�labilir.

Temsil yetkisi, birden �ok ki�inin birlikte imza atmalar� ko�uluyla da s�n�rland�r�labilir. Bu durumda, di�erlerinin kat�l�m� olmaks�z�n temsilcilerden birinin imza atm�� olmas�, i�letme sahibini ba�lamaz.

Temsil yetkisine ili�kin yukar�daki s�n�rlamalar, ticaret siciline tescil edilmedik�e, iyiniyetli ��nc� ki�ilere kar�� h�k�m do�urmaz.

Temsil yetkisine ili�kin di�er s�n�rlamalar, tescil edilmi� olsalar bile, iyiniyetli ��nc� ki�ilere kar�� ileri s�r�lemez.

IV. Temsil yetkisinin sona ermesi

MADDE 550- Temsil yetkisinin verildi�i ticaret siciline tescil edilmemi� olsa bile, sona erdi�i tescil edilir.

Temsil yetkisinin sona erdi�i ticaret siciline tescil ve ilan edilmedi�i s�rece, bu yetki iyiniyetli ��nc� ki�iler i�in ge�erlili�ini korur.

B. Ticari vekil

MADDE 551- Ticari vekil, bir ticari i�letme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, i�letmesini y�netmek veya i�letmesinin baz� i�lerini y�r�tmek i�in yetkilendirdi�i ki�idir.

Bu yetki, i�letmenin al��lm�� b�t�n i�lemlerini kapsar. Ancak, ticari vekil a��k�a yetkili k�l�nmad�k�a, �d�n� olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahh�d�nde bulunamaz, dava a�amaz ve a��lm�� davay� takip edemez.

C. Di�er tacir yard�mc�lar�

MADDE 552- Toptan, yar� toptan veya perakende sat��larla u�ra�an ticari i�letmelerin g�revli veya hizmetlileri, o ticari i�letme i�inde, m��terilerin kolayl�kla g�rebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir bi�imde, yaz�yla aksine duyuru yap�lm�� olmad�k�a, a�a��daki i�lemler i�in yetkilidirler:

1. Ticari i�letmenin al��lm�� b�t�n sat�� i�lemlerini yapmak.

2. Yetkili olduklar� i�lemler hakk�nda faturalar� imzalamak.

3. Ticari i�letmenin al��lm�� i�lemlerinden do�an bor�lar�n ifa edilmesine veya bunlar�n hi� ya da gere�i gibi ifa edilmemesine ili�kin ihtar veya di�er a��klamalar� i�letme sahibi ad�na yapmak; bu nitelikteki ihtar veya di�er a��klamalar�, �zellikle al��lm�� i�lem dolay�s�yla teslim edilmi� mallara ili�kin ay�p bildirimlerini ticari i�letme ad�na kabul etmek.

Toptan, yar� toptan veya perakende sat��larla u�ra�an ticari i�letmelerin g�revli veya hizmetlileri, kendilerine yaz�yla yetki verilmi� olmad�k�a, i�letme d��nda ve kasa g�revlileri atanm��sa, i�letme i�inde sat�� bedellerini isteyip alamazlar. Bu ki�iler, sat�� bedellerini almaya yetkili bulunduklar� h�llerde, faturalar� kapatmaya veya makbuz vermeye de yetkilidirler.

D. Rekabet yasa��

MADDE 553- Bir i�letmenin b�t�n i�lerini y�neten veya i�letme sahibinin hizmetinde bulunan ticari temsilciler, ticari vekiller veya di�er tacir yard�mc�lar�, i�letme sahibinin izni olmaks�z�n, do�rudan do�ruya veya dolayl� olarak, kendilerinin ya da bir ��nc� ki�inin hesab�na i�letmenin yapt�� t�rden bir i� yapamayacaklar� gibi, kendi hesaplar�na bu t�r i�lemleri ��nc� ki�ilere de yapt�ramazlar.

Buna ayk�r� davran�rlarsa i�letme sahibi, aralar�ndaki hukuki ili�kiden do�an haklar� sakl� kalmak kayd�yla, u�rad�� zarar�n giderilmesini isteyebilece�i gibi, bunun yerine, ticari temsilcinin, ticari vekilin veya di�er tacir yard�mc�s�n�n kendi hesab�na yapt�� veya ��nc� ki�ilere yapt�rd�� i�lerin kendi hesab�na yap�lm�� say�lmas�n� ve bu i�ler dolay�s�yla ald�klar� �cretin verilmesini veya ayn� i�lerden do�an alaca��n devredilmesini isteyebilir.

E. Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve di�er tacir yard�mc�lar�n�n yetkilerinin sona ermesi

MADDE 554- ��letme sahibi, ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve di�er tacir yard�mc�lar�n�n yetkilerini, aralar�ndaki hizmet, vek�let, ortakl�k ve benzeri s�zle�melerden do�an haklar� sakl� kalmak ko�uluyla, her zaman geri alabilir.

��letme sahibinin fiil ehliyetini kaybetmesi veya �l�m�, ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve di�er tacir yard�mc�lar�n�n yetkisini sona erdirmez.

ON��NC� B�L�M

Havale

A. Tan�m�

MADDE 555- Havale, havale edenin, kendi hesab�na, para, k�ymetli evrak ya da di�er bir misl� e�yay� havale al�c�s�na vermek �zere havale �deyicisini; bunlar� kendi ad�na kabul etmek �zere havale al�c�s�n� yetkili k�ld�� bir hukuki i�lemdir.

B. H�k�mleri

I. Havale eden ile havale al�c�s� aras�ndaki ili�ki

MADDE 556- Havale, havale edenin havale al�c�s�na olan borcunun ifas� amac�yla yap�l�yorsa, bu bor� ancak havale �deyicisinin borcu ifa etmesiyle sona erer.

Havaleyi kabul etmi� olan havale al�c�s�, havale �deyicisine ba�vurarak havalede belirlenen s�re i�inde alaca��n� elde edememi�se, bu alaca��, havale edene kar�� yeniden ileri s�rebilir.

Alacakl� olan havale al�c�s�, havaleyi kabul etmek istemezse, durumu bor�lu olan havale edene gecikmeksizin bildirmek zorundad�r; bildirmezse bundan do�an zarar� gidermekle y�k�ml� olur.

II. Havale �deyicisinin borcu

MADDE 557- Havale �deyicisi, �ekince belirtmeksizin havaleyi kabul etti�ini havale al�c�s�na bildirirse, ifa ile y�k�ml� olur ve ona kar��, ancak aralar�ndaki ili�kiden veya havalenin i�eri�inden do�an savunmalar� ileri s�rebilir; havale eden ile kendi aras�ndaki ili�kiden do�an savunmalar� ileri s�remez.

Havale �deyicisi, havale edene bor�lu ise, borcu havale al�c�s�na ifa etmesi, havale edene yapaca�� ifaya oranla daha fazla y�k getirmiyorsa, borcu havale al�c�s�na ifa etmekle y�k�ml�d�r. Bu durumda, havale eden ile aralar�nda aksi kararla�t�r�lmam��sa havale �deyicisinin, ifadan �nce havaleyi kabul etti�ini havale al�c�s�na a��klamas�na gerek yoktur.

III. �fa edilmeme h�linde bildirim

MADDE 558- Havale �deyicisi, havale al�c�s�n�n istemesine kar��n ifadan ka��n�r veya havale konusunu ifa etmeyece�ini �nceden a��klarsa havale al�c�s�, durumu gecikmeksizin havale edene bildirmekle y�k�ml�d�r; bildirmezse, bu y�zden havale edenin u�rayaca�� zarardan sorumlu olur.

C. Geri alma

MADDE 559- Havale eden, havale al�c�s�na verdi�i yetkiyi her zaman geri alabilir. Ancak, havale al�c�s�n�n yarar�na, �zellikle onun alaca��n� elde etmesi amac�yla verdi�i yetkiyi geri alamaz.

Havale �deyicisi, havale al�c�s�na havaleyi kabul etti�ini a��klamad�� s�rece havale eden, ona verdi�i yetkiyi geri alabilir.

Havale edenin iflas� h�linde, hen�z kabul edilmemi� olan havale kendili�inden sona erer.

D. K�ymetli evrak konusunda havale

MADDE 560- K�ymetli evraka ba�lanm�� alaca��n, h�mile �denmesi amac�yla yap�lan yaz�l� havaleler hakk�nda, bu b�l�m h�k�mleri uygulan�r. Bu durumda havale �deyicisi kar��s�nda her hamil, havale al�c�s� say�l�r. Buna kar��l�k, havale eden ile havale al�c�s� aras�ndaki ili�kiye �zg� haklar, sadece alaca�� devreden ile devralan aras�nda do�mu� olur.

�ekler ve poli�e benzeri havaleler hakk�ndaki �zel h�k�mler sakl�d�r.

OND�RD�NC� B�L�M

Saklama S�zle�meleri

A. Genel saklama s�zle�mesi

I. Tan�m�

MADDE 561- Saklama s�zle�mesi, saklayan�n, saklatan�n kendisine b�rakt�� bir ta��n�r� g�venli bir yerde koruma alt�na almay� �stlendi�i s�zle�medir.

A��k�a �ng�r�ld�� veya durum ve ko�ullar gerektirdi�i takdirde, saklayan �cret isteyebilir.

II. Saklatan�n bor�lar�

MADDE 562- Saklatan, s�zle�menin ifas�n�n zorunlu k�ld�� b�t�n masraflar� �demekle y�k�ml�d�r.

Saklatan, kendi kusurundan ileri gelmedi�ini ispat etmedik�e, saklayan�n saklamadan do�an zararlar�n� gidermekle y�k�ml�d�r.

III. Saklayan�n bor�lar�

1. Kullan�m yasa��

MADDE 563- Saklayan, saklatan�n izni olmad�k�a saklanan� kullanamaz.

Bu yasa�a ayk�r� davran�rsa, saklatana uygun bir kullan�m bedeli �demekle y�k�ml� oldu�u gibi, kullanmam�� olsayd� bile bu zarar�n do�aca��n� ispat etmedik�e, beklenmedik h�lden do�acak zararlardan da sorumlu olur.

2. Geri verme

a. Genel olarak

MADDE 564- Saklama s�zle�mesinde bir s�re belirlenmi� olsa bile saklayan, saklatan�n her zaman ileri s�rebilece�i istemi �zerine, saklanan� b�t�n �o�almalar�yla birlikte geri vermekle y�k�ml�d�r. Ancak saklatan, saklayan�n belirlenen s�reyi dikkate alarak yapm�� oldu�u masraflar� �demekle y�k�ml�d�r.

b. �zel durumlar

MADDE 565- Saklayan, belirlenmi� olan s�renin sona ermesinden �nce saklanan� geri veremez. Ancak saklayan, �ng�r�lemeyen durumlar dolay�s�yla s�zle�menin devam� saklanan i�in tehlikeli veya kendisi i�in zararl� olursa, belirlenen s�renin sona ermesinden �nce de geri verebilir.

S�re belirlenmemi�se, saklayan saklanan� her zaman geri verebilir.

Birden �ok ki�i bir �eyi saklanmak �zere verirse, s�zle�mede aksine bir h�k�m bulunmad�k�a veya hepsinin r�zas� olmad�k�a, saklayan saklanan� onlardan birine geri vermekle sorumluluktan kurtulamaz.

c. Geri verme yeri

MADDE 566- Saklanan, masraflar� ve hasar� saklatana ait olmak �zere, korunmas� gereken yerde geri verilir.

3. Saklayanlar�n sorumlulu�u

MADDE 567- Bir �eyi birlikte saklamak �zere alanlar, m�teselsilen sorumlu olurlar.

4. ��nc� ki�ilerin iddialar�

MADDE 568- Bir ��nc� ki�i, saklanan �zerinde ayni hak iddias�nda bulunsa bile, saklanan haczedilmedik�e veya saklayana kar�� istihkak davas� a��lmad�k�a saklayan, onu saklatana geri vermekle y�k�ml�d�r.

Haciz konulmas� veya istihkak davas� a��lmas� h�linde saklayan, durumu hemen saklatana bildirmek zorundad�r.

IV. G�venilirki�iye b�rakma

MADDE 569- Birden �ok ki�i, haklar�n� korumak �zere, hukuki durumu �eki�meli veya belirsiz olan �eyi, bir g�venilirki�iye b�rak�rlarsa, bu ki�i, saklatanlar�n tamam�n�n r�zas� veya h�kimin karar� olmad�k�a, onu hi�birine geri veremez.

B. Misl� �eylerin saklanmas�

MADDE 570- Saklayan�n kendisine b�rak�lan paray� aynen geri vermek zorunda olmaks�z�n mislen geri vermesi a��k�a veya �rt�l� olarak kararla�t�r�lm��sa, o paran�n yarar� ve hasar� kendisine ait olur.

Paran�n m�h�rs�z ve a��k olarak b�rak�lm�� olmas�, �rt�l� anla�ma say�l�r.

Saklayan, saklatan taraf�ndan kendisine a��k�a yetki verilmedik�e, saklanan di�er misl� e�ya veya k�ymetli evrak �zerinde tasarrufta bulunamaz.

C. Ardiyeciye b�rakma

I. Senet ��karma

MADDE 571- Saklamak �zere ticari mal kabul etti�ini a��k�a kamuya bildiren ardiyeci, saklat�lan mal� temsil eden senet ��karmaya izin verilmesini, yetkili makamdan isteyebilir.

II. Ardiyecinin saklama borcu

MADDE 572- Ardiyeci, kendisine b�rak�lan mallar� bir komisyoncu gibi �zenle saklamak ve mallarda ayr�ca �nlem al�nmas�n� gerektiren bir de�i�iklik olursa, durumu imk�n �l��s�nde saklatana bildirmekle y�k�ml�d�r.

Ardiyeci, saklatana, mallar�n durumunu incelemesi ve �rnek almas� i�in, al��lm�� i� zamanlar�nda; gerekli koruma �nlemlerini alabilmesi i�in de her zaman izin vermek zorundad�r.

III. B�rak�lan �eylerin kar��mas�

MADDE 573- Ardiyeci a��k�a yetkili k�l�nmad�k�a, ayn� t�r ve nitelikteki misl� �eyleri birbirine kar��t�ramaz.

Yetkiye dayan�larak kar��t�r�lan bu gibi �eyler �zerinde, saklatanlardan her biri, hakk�yla orant�l� bir pay isteyebilir.

Bu durumda ardiyeci, saklatanlar�n birlikte haz�r bulunmas�na gerek olmaks�z�n saklatanlardan her birinin pay�n� ay�rabilir.

IV. Ardiyecinin haklar�

MADDE 574- Ardiyeci, kararla�t�r�lm�� veya al��lm�� olan ardiye �cretini ve saklamadan do�mayan bak�m, ta��ma ve g�mr�k gibi b�t�n giderlerini isteyebilir.

Bu giderler hemen; ardiye �creti ise her �� ayda bir ve her h�lde mallar�n t�m�n�n veya bir b�l�m�n�n geri al�nmas� s�ras�nda �denir.

Ardiyeci, mallara zilyet bulundu�u veya e�yay� temsil eden herhangi bir senet vas�tas�yla onlar �zerinde tasarruf etme yetkisine sahip oldu�u s�rece, alacaklar� i�in bu mallar �zerinde hapis hakk�na sahiptir.

V. Mallar�n geri verilmesi

MADDE 575- Ardiyeci, ticari mallar�, genel saklama s�zle�mesinde oldu�u gibi geri vermekle y�k�ml�d�r. Ancak, saklayan�n s�zle�mede �ng�remeyece�i sebeplerle, s�resinden �nce geri verme yetkisi bulundu�u durumlarda bile ardiyeci, kararla�t�r�lm�� olan s�renin sonuna kadar mallar� korumak zorundad�r.

D. Konaklama yeri, garaj, otopark ve benzeri yerleri i�letenlere b�rakma

I. Konaklama yeri i�letenlerin sorumlulu�u

1. Ko�ullar� ve kapsam�

MADDE 576- Otel, motel, pansiyon, tatil k�y� gibi yerleri i�letenler, konaklayanlar�n getirdikleri e�yan�n yok olmas�, zarara u�ramas� veya �al�nmas�ndan sorumludurlar. Ancak i�letenler, zarar�n bizzat konaklayana veya onu ziyarete gelen ya da beraberinde veya hizmetinde bulunan kimseye y�kletilebilecek kusurdan, m�cbir sebepten ya da e�yan�n niteli�inden do�du�unu ispat etmekle, bu sorumluluktan kurtulurlar.

Bu sorumluluk, i�letenlere veya �al��anlar�na bir kusur y�klenmedik�e, konaklayanlardan her biri i�in, g�nl�k konaklama �cretinin �� kat�n� a�amaz.

2. K�ymetli e�ya

MADDE 577- K�ymetli e�ya veya olduk�a �nemli miktarda para veya k�ymetli evrak, i�letene saklanmas� i�in b�rak�lmam��sa, i�leten ancak kendisinin veya �al��anlar�n�n kusuru h�linde sorumlu olur.

��leten, bunlar� saklamak �zere alm�� veya almaktan ka��nm��sa, e�yan�n tam de�erinden sorumludur.

Konaklayan�n kendi yan�nda saklamas� gereken e�ya ile para ve benzeri �eyler hakk�nda, onun di�er e�yas�na ili�kin sorumluluk kural� uygulan�r.

3. Sorumlulu�un kalkmas�

MADDE 578- Konaklayan zarar�n� ��renir ��renmez i�letene bildirmezse, istem hakk�n� kaybeder.

��leten b�yle bir sorumluluk �stlenmedi�ini veya sorumlulu�u bu Kanunda g�sterilmemi� olan bir ko�ula ba�lad��n�, herhangi bir yolla ilan etse bile, sorumluluktan kurtulamaz.

II. Garaj, otopark ve benzeri yerleri i�letenlerin sorumlulu�u

MADDE 579- Garaj, otopark ve benzeri yerleri i�letenler, kendilerine b�rak�lan veya �al��anlar�nca kabul edilen hayvan, at arabas�, bunlara ait ko�um ve benzeri e�ya ile motorlu ta��t ve eklentilerinin yok olmas�ndan, zarara u�ramas�ndan veya �al�nmas�ndan sorumludurlar. Ancak i�letenler, zarar�n saklatan veya ziyaret�isi ya da beraberinde veya hizmetinde bulunan kimseye y�kletilebilecek kusurdan, m�cbir sebepten ya da e�yan�n niteli�inden do�du�unu ispat etmekle, bu sorumluktan kurtulurlar.

Ancak, garaj, otopark ve benzeri yerleri i�letenlerin sorumlulu�u, kendilerine veya �al��anlar�na bir kusur y�klenmedik�e, saklananlar�n her biri i�in al�nan g�nl�k saklama �cretinin on kat�n� a�amaz.

III. Hapis hakk�

MADDE 580- ��letenler, kendilerine b�rak�lan veya konaklama yerlerine, garaj, otopark ve benzeri yerlere konulan e�ya veya hayvanlar �zerinde, �cretlerini veya saklama giderlerinden do�an alacaklar�n� g�venceye almak i�in hapis hakk�na sahiptirler.

Kiraya verenin hapis hakk�na ili�kin h�k�mler, k�yas yoluyla burada da uygulan�r.

ONBE��NC� B�L�M

Kefalet S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 581- Kefalet s�zle�mesi, kefilin alacakl�ya kar��, bor�lunun borcunu ifa etmemesinin sonu�lar�ndan ki�isel olarak sorumlu olmay� �stlendi�i s�zle�medir.

B. Ko�ullar�

I. As�l bor�

MADDE 582- Kefalet s�zle�mesi, mevcut ve ge�erli bir bor� i�in yap�labilir. Ancak, gelecekte do�acak veya ko�ula ba�l� bir bor� i�in de, bu bor� do�du�unda veya ko�ul ger�ekle�ti�inde h�k�m ifade etmek �zere kefalet s�zle�mesi kurulabilir.

Yan�lma veya ehliyetsizlik sebebiyle bor�lunun sorumlu olmad�� bir bor� i�in ki�isel g�vence veren ki�i, y�k�ml�l�k alt�na girdi�i s�rada, s�zle�meyi sakatlayan eksikli�i biliyorsa, kefaletle ilgili kanun h�k�mlerine g�re sorumlu olur. Ayn� kural, bor�lu y�n�nden zamana��m�na u�ram�� bir borca kefil olan ki�i hakk�nda da uygulan�r.

Kanundan aksi anla��lmad�k�a kefil, bu b�l�mde kendisine tan�nan haklardan �nceden feragat edemez.

II. �ekil

MADDE 583- Kefalet s�zle�mesi, yaz�l� �ekilde yap�lmad�k�a ve kefilin sorumlu olaca�� azam� miktar ile kefalet tarihi belirtilmedik�e ge�erli olmaz. Kefilin, sorumlu oldu�u azam� miktar�, kefalet tarihini ve m�teselsil kefil olmas� durumunda, bu s�fatla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle y�k�ml�l�k alt�na girdi�ini kefalet s�zle�mesinde kendi el yaz�s�yla belirtmesi �artt�r.

Kendi ad�na kefil olma konusunda �zel yetki verilmesi ve di�er tarafa veya bir ��nc� ki�iye kefil olma vaadinde bulunulmas� da ayn� �ekil ko�ullar�na ba�l�d�r. Taraflar, yaz�l� �ekle uyarak kefilin sorumlulu�unu borcun belirli bir miktar�yla s�n�rland�rmay� kararla�t�rabilirler.

Kefalet s�zle�mesinde sonradan yap�lan ve kefilin sorumlulu�unu art�ran de�i�iklikler, kefalet i�in �ng�r�len �ekle uyulmad�k�a h�k�m do�urmaz.

III. E�in r�zas�

MADDE 584- E�lerden biri mahkemece verilmi� bir ayr�l�k karar� olmad�k�a veya yasal olarak ayr� ya�ama hakk� do�mad�k�a, ancak di�erinin yaz�l� r�zas�yla kefil olabilir; bu r�zan�n s�zle�menin kurulmas�ndan �nce ya da en ge� kurulmas� an�nda verilmi� olmas� �artt�r.

Kefalet s�zle�mesinde sonradan yap�lan ve kefilin sorumlu olaca�� miktar�n artmas�na veya adi kefaletin m�teselsil kefalete d�n��mesine ya da kefil yarar�na olan g�vencelerin �nemli �l��de azalmas�na sebep olmayan de�i�iklikler i�in e�in r�zas� gerekmez.

C. ��eri�i

I. T�rlerine g�re

1. Adi kefalet

MADDE 585- Adi kefalette alacakl�, bor�luya ba�vurmad�k�a, kefili takip edemez; ancak, a�a��daki h�llerde do�rudan do�ruya kefile ba�vurabilir:

1. Bor�lu aleyhine yap�lan takibin sonucunda kesin aciz belgesi al�nmas�.

2. Bor�lu aleyhine T�rkiye�de takibat�n imk�ns�z h�le gelmesi veya �nemli �l��de g��le�mesi.

3. Bor�lunun iflas�na karar verilmesi.

4. Bor�luya konkordato mehli verilmi� olmas�.

Alacak, kefaletten �nce veya kefalet s�ras�nda rehinle de g�vence alt�na al�nm��sa, adi kefalette kefil, alaca��n �ncelikle rehin konusundan al�nmas�n� isteyebilir. Ancak, bor�lunun iflas�na veya kendisine konkordato mehli verilmesine karar verilmi�se, bu h�k�m uygulanmaz.

Sadece a��n kapat�lmas� i�in kefil olunmu�sa, bor�lu aleyhine yap�lan takibin kesin aciz belgesi al�nmas�yla sonu�lanmas� veya bor�lu aleyhine T�rkiye�de takibat�n imk�ns�z h�le gelmesi ya da konkordatonun kesinle�mesi durumlar�nda, do�rudan do�ruya kefile ba�vurulabilir. S�zle�mede, bu durumlarda alacakl�n�n, �nce as�l bor�luya ba�vurmak zorunda oldu�u kararla�t�r�labilir.

2. M�teselsil kefalet

MADDE 586- Kefil, m�teselsil kefil s�fat�yla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle y�k�ml�l�k alt�na girmeyi kabul etmi�se alacakl�, bor�luyu takip etmeden veya ta��nmaz rehnini paraya �evirmeden kefili takip edebilir. Ancak, bunun i�in bor�lunun, ifada gecikmesi ve ihtar�n sonu�suz kalmas� veya a��k�a �deme g��s�zl�� i�inde olmas� gerekir.

Alacak, teslime ba�l� ta��n�r rehni veya alacak rehni ile g�venceye al�nm��sa, rehnin paraya �evrilmesinden �nce kefile ba�vurulamaz. Ancak, alaca��n rehnin paraya �evrilmesi yoluyla tamamen kar��lanamayaca��n�n �nceden h�kim taraf�ndan belirlenmesi veya bor�lunun iflas etmesi ya da konkordato mehli verilmesi h�llerinde, rehnin paraya �evrilmesinden �nce de kefile ba�vurulabilir.

3. Birlikte kefalet

MADDE 587- Birden �ok ki�i, ayn� borca birlikte kefil olduklar� takdirde, her biri kendi pay� i�in adi kefil gibi, di�erlerinin pay� i�in de kefile kefil gibi sorumlu olur.

Bor�luyla birlikte veya kendi aralar�nda m�teselsil kefil olarak y�k�ml�l�k alt�na giren kefillerden her biri, borcun tamam�ndan sorumlu olur. Ancak, bir kefil, kendisiyle birlikte daha �nce veya ayn� zamanda m�teselsilen y�k�ml� bulunan ve T�rkiye�de takip edilebilen b�t�n kefillere kar�� takibe giri�ilmi� olmad�k�a, kendi pay�ndan fazlas�n� �demekten ka��nabilir. Bir kefil, bu hakk�, di�er kefillerin kendi paylar�n� �demi� veya ayni g�vence sa�lam�� olmalar� durumunda da kullanabilir. Aksine anla�malar sakl� kalmak kayd�yla, borcu �deyen kefil, kendi paylar�n� daha �nce �dememi� olmalar� �l��s�nde, di�er kefillere kar�� r�cu hakk�na sahiptir. Bu hak, bor�luya r�cudan �nce de kullan�labilir.

Alacakl�, kefilin ayn� alacak i�in ba�ka ki�ilerin de kefil oldu�unu veya olaca��n� varsayarak kefalet etti�ini biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, bu varsay�m�n sonradan ger�ekle�memesi veya kefillerden birinin alacakl� taraf�ndan kefalet borcundan kurtar�lmas� ya da kefaletinin h�k�ms�z oldu�una karar verilmesi durumunda kefil, kefalet borcundan kurtulur.

Birbirlerinden ba��ms�z olarak ayn� bor� i�in kefil olanlardan her biri, kefalet borcunun tamam�ndan sorumlu olur. Ancak, borcu �deyen kefil aksine anla�ma olmad�k�a, di�erlerine toplam kefalet miktar�ndaki pay� oran�nda r�cu hakk�na sahiptir.

4. Kefile kefil ve r�cua kefil

MADDE 588- Alacakl�ya, kefilin borcu i�in g�vence veren kefile kefil, kefil ile birlikte, adi kefil gibi sorumludur.

R�cua kefil, kefilin bor�ludan r�cu alaca�� i�in g�vence veren kefildir.

II. Ortak h�k�mler

1. Kefil ile alacakl� aras�ndaki ili�ki

a. Sorumlulu�un kapsam�

MADDE 589- Kefil, her durumda kefalet s�zle�mesinde belirtilen azam� miktara kadar sorumludur.

Aksi s�zle�mede kararla�t�r�lmam��sa kefil, belirtilen azam� miktarla s�n�rl� olmak �zere, a�a��dakilerden sorumludur:

1. As�l bor� ile bor�lunun kusur veya temerr�d�n�n yasal sonu�lar�.

2. Alacakl�n�n, kefile, onun borcu �deyerek yap�lmalar�n� �nleyebilece�i uygun bir zaman �nce bildirmesi ko�uluyla, bor�luya kar�� y�neltti�i takip ve davalar�n masraflar� ile gerekti�inde rehinlerin kefile tesliminin ve rehin haklar�n�n devrinin sebep oldu�u masraflar.

3. ��lemi� bir y�ll�k ve i�lemekte olan y�la ait akd� faizler ile gerekti�inde tahvil kar��l��nda �d�n� verilen anaparan�n i�lemi� bir y�ll�k ve i�lemekte olan y�la ait faizleri.

S�zle�mede a��k�a kararla�t�r�lmam��sa kefil, bor�lunun sadece kefalet s�zle�mesinin kurulmas�ndan sonraki bor�lar�ndan sorumludur.

Kefilin, as�l bor� ili�kisinin h�k�ms�z h�le gelmesinin sebep oldu�u zarardan ve ceza ko�ulundan sorumlu olaca��na ili�kin anla�malar kesin olarak h�k�ms�zd�r.

b. Kefilin takibi

MADDE 590- Bor�lunun iflas� sebebiyle as�l bor� daha �nce muaccel olsa bile, belirlenen vadeden �nce kefile kar�� takibat yap�lamaz.

B�t�n kefalet t�rlerinde kefil, ayni g�vence kar��l��nda h�kimden, mevcut rehinler paraya �evrilinceye ve bor�lu aleyhine yap�lan takip sonucunda kesin aciz belgesi al�n�ncaya veya konkordato karar�na kadar kendisine kar�� y�neltilen takibin durdurulmas�na karar verilmesini isteyebilir.

As�l borcun muaccel olmas�, alacakl� veya bor�lunun �nceden s�re i�eren bildirimde bulunmas�na ba�l�ysa, kefalet borcu i�in bu s�re, bildirimin kefile yap�ld�� tarihte i�lemeye ba�lar.

Yerle�im yeri yabanc� bir �lkede olan bor�lunun borcunu �demesi, d�viz i�lemleri veya havale ile ilgili yasaklar gibi sebeplerle, o yabanc� �lkenin yasal d�zenlemeleri gere�i imk�ns�z h�le gelmi� veya s�n�rland�r�lm��sa, yerle�im yeri T�rkiye�de olan kefil, takibe bu sebeple itiraz edebilir.

c. Def�iler

MADDE 591- Kefil, as�l bor�luya veya miras��lar�na ait olan ve as�l bor�lunun �deme g��s�zl��nden do�mayan b�t�n def�ileri alacakl�ya kar�� ileri s�rme hakk�na sahip oldu�u gibi, bunlar� ileri s�rmek zorundad�r. Yan�lma veya s�zle�me yapma ehliyetsizli�i ya da zamana��m�na u�ram�� bir bor� sebebiyle bor�lunun y�k�ml� olmad�� bir borca bilerek kefalet h�li bu h�km�n d��ndad�r.

As�l bor�lu kendisine ait olan bir def�iden vazge�mi� olsa bile kefil, yine de bu def�i� alacakl�ya kar�� ileri s�rebilir.

Kefil, as�l bor�luya ait def�ilerin varl��n� bilmeksizin �demede bulunursa, r�cu hakk�na sahip olur. Buna kar��l�k as�l bor�lu, kefilin bu def�ileri bildi�ini veya bilmesi gerekti�ini ispat ederse kefil, bunlar ileri s�r�lm�� olsayd� �demeden kurtulaca�� l��de r�cu hakk�n� kaybeder.

Kumar veya bahisten do�an bir borca kefalette kefil, borcun bu niteli�ini bilmi� olsa bile, as�l bor�lunun sahip oldu�u def�ileri ileri s�rebilir.

d. �zen g�sterme, rehin ve bor� senetlerinin teslimi

MADDE 592- Alacakl�, kefalet s�ras�nda var olan veya daha sonra as�l bor�ludan alaca��n �zel g�vencesi olmak �zere elde etti�i rehin haklar�n�, g�venceyi ve r��han haklar�n� kefilin zarar�na olarak azalt�rsa, zarar�n daha az oldu�u alacakl� taraf�ndan ispat edilmedik�e, kefilin sorumlulu�u da buna uygun d��en bir miktarda azal�r. Kefilin fazladan �dedi�i miktar�n geri verilmesini isteme hakk� sakl�d�r.

�al��anlara kefalet h�linde alacakl�, �al��anlar �zerinde y�k�ml� oldu�u g�zetimi ihmal eder veya kendisinden beklenebilen �zeni g�stermezse ve bor� da bu sebeple do�mu� ya da bu �zeni g�stermesi h�linde ula�amayaca�� l��de artm�� olursa, bu borcu veya borcun artan k�sm�n� kefilden isteyemez.

Alacakl�, borcu �deyen kefile haklar�n� kullanmas�na yarayabilecek bor� senetlerini teslim etmek ve gerekli bilgileri vermekle y�k�ml�d�r. Alacakl�, kefalet s�ras�nda var olan veya as�l bor�lu taraf�ndan alacak i�in sonradan sa�lanan rehinleri ve di�er g�venceleri de kefile teslim etmek veya bunlar�n devri i�in gerekli i�lemleri yapmak zorundad�r. Alacakl�n�n, di�er alacaklar� sebebiyle sahip oldu�u rehin ve hapis haklar�, kefilin haklar�ndan s�raca �nce geldikleri �l��de sakl�d�r.

Alacakl�, hakl� bir sebep olmaks�z�n y�k�ml�l�klerini yerine getirmez, a��r kusuruyla mevcut belgeleri veya rehinleri ya da sorumlu oldu�u di�er g�venceleri elinden ��kar�rsa, kefil borcundan kurtulur. Bu durumda kefil, �dedi�inin geri verilmesini ve varsa ek zarar�n�n giderilmesini isteyebilir.

e. �demenin kabul�n� isteme

MADDE 593- Bor�lunun iflas� sebebiyle olsa bile, bor� muaccel oldu�u takdirde kefil, alacakl�dan yapaca�� demeyi kabul etmesini her zaman isteyebilir. Bir borca birden �ok ki�inin kefil olmas� durumunda alacakl�, kefillerden biri taraf�ndan yap�lacak k�smi �demeyi, bunu �neren kefile d��en paydan az olmamak ko�uluyla, kabul etmek zorundad�r.

Alacakl� hakl� bir sebep olmaks�z�n �demeyi kabul etmekten ka��n�rsa, kefil borcundan kurtulur; birlikte m�teselsil kefalette ise, kefillerin sorumlulu�u kendilerine d��en pay miktar�nca azal�r.

Alacakl�n�n r�zas� varsa kefil, as�l borcu muaccel olmas�ndan �nce de �deyebilir. Ancak, bu durumda kefil, as�l bor�luya kar�� r�cu hakk�n� borcun muaccel olmas�ndan �nce kullanamaz.

f. Bildirim, iflasta ve konkordatoda kay�t

MADDE 594- As�l bor�lu, anaparan�n veya yar�m y�ll�k d�neme ait faizin �denmesinde ya da y�ldan y�la yap�lmas� �ng�r�len anapara �demelerinde alt� ay gecikirse, alacakl�n�n durumu kefile bildirmesi gerekir. �stek h�linde alacakl�, her zaman as�l borcun kapsam� hakk�nda kefile bilgi vermek zorundad�r.

As�l bor�lunun iflas�na karar verilmi� veya bor�lu konkordato istemi�se alacakl�, alaca��n� kaydettirmek ve haklar�n�n korunmas� i�in gerekeni yapmak zorundad�r. Alacakl�n�n, bor�lunun iflas etti�ini veya bor�luya konkordato mehli verildi�ini ��rendi�i anda, durumu kefile bildirmesi gerekir.

Alacakl�, yukar�daki f�kralarda �ng�r�len gereklerden birini yerine getirmezse, bundan dolay� kefilin u�rad�� zarar miktar�nca ona kar�� haklar�n� kaybeder.

2. Kefil ile bor�lu aras�ndaki ili�ki

a. G�vence verilmesini ve bor�tan kurtar�lmas�n� isteme hakk�

MADDE 595- Kefil, a�a��daki durumlarda as�l bor�ludan g�vence verilmesini ve bor� muaccel olmu�sa, bor�tan kurtar�lmas�n� isteyebilir:

1. As�l bor�lu, kefile kar�� stlendi�i y�k�ml�l�klere, �zellikle belli bir s�re i�inde kendisini bor�tan kurtarma vaadine ayk�r� davranm��sa.

2. As�l bor�lu temerr�de d��m��se veya yerle�im yerini di�er bir �lkeye nakletmesi y�z�nden takibat �nemli �l��de g��le�mi�se.

3. As�l bor�lunun mali durumunun k�t�le�mesi, g�vencelerin de�er kaybetmesi veya bor�lunun kusuru sonucunda kefil i�in mevcut tehlike, kefaletin yap�ld�� tarihe g�re �nemli �l��de artm��sa.

b. Kefilin r�cu hakk�

MADDE 596- Kefil, alacakl�ya ifada bulundu�u �l��de, onun haklar�na halef olur. Kefil, bu haklar� as�l bor� muaccel olunca kullanabilir.

Kefil, aksi kararla�t�r�lmam��sa, rehin haklar� ile ayn� alacak i�in sa�lanm�� di�er g�vencelerden sadece kefalet an�nda var olan veya bizzat as�l bor�lu taraf�ndan, sonradan �zellikle bu alacak i�in verilmi� bulunanlara halef olur. Alacakl�ya k�smen ifada bulunan kefil, rehin hakk�n�n sadece bunu kar��layan k�sm�na halef olur. Alacakl�n�n rehin konusu �zerinde geriye kalan alacak hakk�, kefilin rehin hakk�ndan �n s�rada gelir.

Kefil ile as�l bor�lu aras�ndaki hukuki ili�kiden do�an istem ve def�iler sakl�d�r.

Bir alaca��n g�vencesini olu�turan rehin paraya �evrildi�i veya bor� rehin veren malik taraf�ndan �dendi�i takdirde malik, kefile kar�� r�cu hakk�n�, ancak kefil ile kendisi aras�nda b�yle bir anla�ma varsa ya da rehin sonradan bir ��nc� ki�i taraf�ndan verilmi�se kullanabilir.

Kefilin r�cu hakk�na ili�kin zamana��m�, kefilin alacakl�ya ifada bulundu�u anda i�lemeye ba�lar.

Kefil, dava hakk� vermeyen veya yan�lma ya da ehliyetsizlik sebebiyle as�l bor�luyu ba�lamayan bir bor� i�in �demede bulundu�u takdirde, as�l bor�luya kar�� r�cu hakk�na sahip de�ildir. Ancak, kefil zamana��m�na u�ram�� bir as�l bor�tan sorumlu olmay� bor�lunun vekili s�fat�yla �stlenmi�se as�l bor�lu, ona kar�� vek�let s�zle�mesi h�k�mleri uyar�nca sorumlu olur.

c. Kefilin bildirim y�k�

MADDE 597- Borcu tamamen veya k�smen �deyen kefil, durumu bor�luya bildirmek zorundad�r.

Kefil, bu bildirimde bulunmazsa ve �demeyi bilmeyen veya bilmesi gerekmeyen bor�lu da alacakl�ya ifada bulunursa, r�cu hakk�n� kaybeder.

Kefilin, alacakl�ya kar�� sebepsiz zenginle�meden do�an dava hakk� sakl�d�r.

D. Sona ermesi

I. Kanun gere�ince

MADDE 598- Hangi sebeple olursa olsun, as�l bor� sona erince, kefil de borcundan kurtulur.

Bor�lu ve kefil s�fat� ayn� ki�ide birle�mi� olursa, alacakl� i�in kefaletten do�an �zel yararlar sakl� kal�r.

Bir ger�ek ki�i taraf�ndan verilmi� olan her t�rl� kefalet, buna ili�kin s�zle�menin kurulmas�ndan ba�layarak on y�l�n ge�mesiyle kendili�inden ortadan kalkar.

Kefalet, on y�ldan fazla bir s�re i�in verilmi� olsa bile, uzat�lm�� veya yeni bir kefalet verilmi� olmad�k�a kefil, ancak on y�ll�k s�re doluncaya kadar takip edilebilir.

Kefalet s�resi, en erken kefaletin sona ermesinden bir y�l �nce yap�lmak kayd�yla, kefilin kefalet s�zle�mesinin �ekline uygun yaz�l� a��klamas�yla, azam� on y�ll�k yeni bir d�nem i�in uzat�labilir.

II. Kefaletten d�nme

MADDE 599- Gelecekte do�acak bir borca kefalette, bor�lunun borcun do�umundan �nceki mali durumu, kefalet s�zle�mesinin yap�lmas�ndan sonra �nemli �l��de bozulmu�sa veya mali durumunun, kefalet s�ras�nda kefilin iyiniyetle varsayd��ndan �ok daha k�t� oldu�u ortaya ��km��sa, kefil alacakl�ya yaz�l� bir bildirimde bulunarak, bor� do�mad�� s�rece her zaman kefalet s�zle�mesinden d�nebilir.

Kefil, alacakl�n�n kefalete g�venmesi sebebiyle u�rad�� zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.

III. S�reli kefalette

MADDE 600- S�reli kefalette kefil, s�renin sonunda borcundan kurtulur.

IV. S�reli olmayan kefalette

MADDE 601- S�reli olmayan kefalette kefil, as�l bor� muaccel olunca, adi kefalette her zaman ve m�teselsil kefalette ise, kanunun �ng�rd�� h�llerde, alacakl�dan, bir ay i�inde bor�luya kar�� dava ve takip haklar�n� kullanmas�n�, varsa rehnin paraya �evrilmesi yoluyla takibe ge�mesini ve ara vermeden takibe devam etmesini isteyebilir.

Bor�, alacakl�n�n bor�luya yapaca�� bildirim sonucunda muaccel olacaksa kefil, kefalet s�zle�mesinin kuruldu�u tarihten bir y�l sonra alacakl�dan, bu bildirimi yapmas�n� ve bor� bu suretle muaccel olunca, yukar�daki f�kra h�k�mleri uyar�nca takip ve dava haklar�n� kullanmas�n� isteyebilir.

Alacakl�, kefilin bu istemlerini yerine getirmezse, kefil borcundan kurtulur.

V. �al��anlara kefalette

MADDE 602- �al��anlara s�reli olmayan kefalette kefil, her �� y�lda bir, ertesi y�l�n sonunda ge�erli olmak �zere s�zle�meyi feshetti�ini bildirebilir.

E. Uygulama alan�

MADDE 603- Kefaletin �ekline, kefil olma ehliyetine ve e�in r�zas�na ili�kin h�k�mler, ger�ek ki�ilerce, ki�isel g�vence verilmesine ili�kin olarak ba�ka ad alt�nda yap�lan di�er s�zle�melere de uygulan�r.

ONALTINCI B�L�M

Kumar ve Bahis

A. Alaca��n dava ve takip edilememesi

MADDE 604- Kumar ve bahisten do�an alacak hakk�nda dava a��lamaz ve takip yap�lamaz.

Kumar veya bahis i�in bilerek verilen avanslar ve �d�n� paralar ile kumar ve bahis niteli�inde olduklar� takdirde, borsada i�lem g�ren mallar�n, yabanc� paralar�n ve k�ymetli evrak�n fiyat fark� esas� �zerine yap�lan vadeli sat��lar hakk�nda da ayn� h�k�m uygulan�r.

B. Bor� senedi verme ve isteyerek �deme

MADDE 605- Kumar oynayan veya bahse giren ki�i taraf�ndan imzalanm�� adi bor� veya kambiyo senedi ��nc� bir ki�iye devredilmi� olsa bile, hi�bir kimse bunlara dayanarak dava a�amaz ve takip yapamaz. K�ymetli evrak�n iyiniyetli ��nc� ki�ilere sa�lad�� haklar sakl�d�r.

Kumar ve bahis borcu i�in isteyerek yap�lan �demeler geri al�namaz. Ancak, kumar veya bahsin usul�ne g�re y�r�t�lmesi beklenmedik olayla veya di�er taraf�n fiiliyle engellenmi�se ya da di�er taraf kumar veya bahse hile kar��t�rm��sa, isteyerek yap�lan �deme geri al�nabilir.

C. Piyango ve di�er �ans oyunlar�

MADDE 606- D�zenlenmesine kanun veya yetkili makamlarca izin verilmi� olmad�k�a, piyango ve di�er �ans oyunlar�ndan do�an alacaklar hakk�nda dava a��lamaz ve takip yap�lamaz.

�zin verilmemi� olan durumlarda, piyango ve di�er �ans oyunlar� i�in de kumara ili�kin h�k�mler uygulan�r.

Yabanc� �lkelerde kendi kurallar�na uygun olarak d�zenlenen piyango ve di�er �ans oyunlar�, T�rkiye�de yetkili makamlarca bunlara ait biletlerin sat�lmas�na izin verilmi� olmad�k�a, yasal korumadan yararlanamazlar.

ONYED�NC� B�L�M

�m�r Boyu Gelir ve �l�nceye Kadar Bakma S�zle�meleri

B�R�NC� AYIRIM

�m�r Boyu Gelir S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 607- �m�r boyu gelir s�zle�mesi, gelir bor�lusunun gelir alacakl�s�na, i�lerinden birinin veya ��nc� bir ki�inin �mr� boyunca belirli d�nemsel edimlerde bulunmay� �stlendi�i s�zle�medir.

S�zle�me, aksine a��k bir h�k�m yoksa, gelir alacakl�s�n�n �mr� boyunca yap�lm�� say�l�r.

Gelir bor�lusunun veya ��nc� bir ki�inin �mr�yle s�n�rl� olarak ba�lanm�� olan gelir, aksi kararla�t�r�lmam��sa gelir alacakl�s�n�n miras��lar�na ge�er.

B. �ekli

MADDE 608- �m�r boyu gelir s�zle�mesi, yaz�l� �ekilde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz.

C. Gelir alacakl�s�n�n haklar�

I. Hakk�n kullan�lmas�

MADDE 609- S�zle�mede aksi kararla�t�r�lmam��sa �m�r boyu gelir, her alt� ayda bir ve pe�in olarak �denir.

Gelirin s�resi �mr�ne ba�lanm�� olan ki�i, pe�in �deme �ng�r�len d�nemin sona ermesinden �nce �lse bile, o d�neme ait gelirin tamam� gelir bor�lusu taraf�ndan bor�lan�lm�� say�l�r.

Gelir bor�lusu iflas ederse, gelir alacakl�s�, gelir bor�lusunun y�k�ml� oldu�u d�nemsel gelirin elde edilebilmesi i�in ilgili sosyal g�venlik kurumunca �denmesi gereken anaparaya denk d��en bir paray� iflas masas�na kaydettirme hakk�n� elde eder.

II. Devredilebilmesi

MADDE 610- S�zle�meyle aksi kararla�t�r�lmam��sa gelir alacakl�s�, haklar�n� ba�kas�na devredebilir.

�K�NC� AYIRIM

�l�nceye Kadar Bakma S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 611- �l�nceye kadar bakma s�zle�mesi, bak�m bor�lusunun bak�m alacakl�s�n� �l�nceye kadar bak�p g�zetmeyi, bak�m alacakl�s�n�n da bir malvarl��n� veya baz� malvarl�� de�erlerini ona devretme borcunu �stlendi�i s�zle�medir.

Bak�m bor�lusu, bak�m alacakl�s� taraf�ndan miras�� atanm��sa, �l�nceye kadar bakma s�zle�mesine miras s�zle�mesine ili�kin h�k�mler uygulan�r.

B. �ekli

MADDE 612- �l�nceye kadar bakma s�zle�mesi, miras�� atanmas�n� i�ermese bile, miras s�zle�mesi �eklinde yap�lmad�k�a ge�erli olmaz.

S�zle�me, Devlet�e tan�nm�� bir bak�m kurumu taraf�ndan yetkili makamlar�n belirledi�i ko�ullara uyularak yap�lm��sa, ge�erlili�i i�in yaz�l� �ekil yeterlidir.

C. G�vencesi

MADDE 613- Bak�m bor�lusuna bir ta��nmaz�n� devretmi� olan bak�m alacakl�s�, haklar�n� g�vence alt�na almak �zere, bu ta��nmaz �zerinde sat�c� gibi yasal ipotek hakk�na sahiptir.

D. Konusu

MADDE 614- Bak�m alacakl�s�, s�zle�menin kurulmas�yla bak�m bor�lusunun aile toplulu�una kat�lm�� olur. Bak�m bor�lusu, alm�� oldu�u mallar�n de�erine ve bak�m alacakl�s�n�n daha �nce sahip oldu�u sosyal durumuna g�re hakkaniyetin gerektirdi�i edimleri, bak�m alacakl�s�na ifa etmekle y�k�ml�d�r.

Bak�m bor�lusu, bak�m alacakl�s�na �zellikle uygun g�da ve konut sa�lamak, hastal��nda gerekli �zenle bakmak ve onu tedavi ettirmek zorundad�r.

Kabul ettikleri ki�ilere �l�nceye kadar bakma amac�yla kurulmu� olan kurumlar�n bak�m borcunun kapsam� ve ifas�, kendilerince haz�rlanarak yetkili makamlar�n onay�ndan ge�en genel d�zenlemelerle belirlenir. Bu d�zenlemeler, s�zle�menin i�eri�inden say�l�r.

E. �ptali ve tenkisi

MADDE 615- Bak�m alacakl�s�, �l�nceye kadar bakma s�zle�mesi y�z�nden kanuna g�re nafaka y�k�ml�s� oldu�u ki�ilere kar�� y�k�ml�l��n� yerine getirme imk�n�n� kaybediyorsa, bundan yoksun kalanlar s�zle�menin iptalini isteyebilirler.

H�kim, s�zle�menin iptali yerine, bak�m bor�lusunun ifa edece�i edimlerden mahsup edilmek �zere, bak�m alacakl�s�n�n nafaka y�k�ml�s� oldu�u ki�ilere nafaka �demesine karar verebilir.

Miras��lar�n tenkis ve alacakl�lar�n iptal davas� a�ma haklar� sakl�d�r.

F. Sona ermesi

I. �nel verilerek fesih

MADDE 616- Taraflar�n edimleri aras�nda �nemli �l��de orans�zl�k bulunur ve fazla alan taraf kendisine ba��ta bulunulma amac� g�d�ld��n� ispat edemezse di�er taraf, alt� ay �nce bildirimde bulunmak ko�uluyla, s�zle�meyi her zaman feshedebilir. Bu orans�zl��n tespitinde, ilgili sosyal g�venlik kurumunca, bak�m bor�lusuna verilenin de�erine denk d��en anapara de�eri ile ba�lanacak irat aras�ndaki fark esas al�n�r.

S�zle�menin sona erdirilmesi an�na kadar ge�en s�rede ifa edilmi� edimler, anapara ve faiziyle birlikte de�erlendirilerek, denkle�tirme sonucunda alacakl� ��kan tarafa geri verilir.

II. �nel verilmeksizin fesih

MADDE 617- S�zle�meden do�an bor�lara ayk�r� davran�lmas� sebebiyle s�zle�menin devam� �ekilmez h�le gelir veya ba�kaca �nemli sebepler s�zle�menin devam�n� imk�ns�z h�le getirir ya da a��r� �l��de g��le�tirirse, taraflardan her biri s�zle�meyi �nel vermeksizin feshedebilir. S�zle�me bu sebeplerden birine dayan�larak feshedildi�i takdirde kusurlu taraf, ald�� eyi geri verir ve kusursuz tarafa, bu y�zden u�rad�� zarara kar��l�k uygun bir tazminat �demekle y�k�ml� olur.

H�kim, s�zle�menin �nel verilmeksizin feshini yerinde bulabilece�i gibi, taraflardan birinin istemiyle veya kendili�inden, aile toplulu�u i�inde ya�amalar�na son vererek, bak�m alacakl�s�na �m�r boyu gelir ba�layabilir.

III. Bak�m bor�lusunun �l�m�

MADDE 618- Bak�m bor�lusu �l�rse bak�m alacakl�s�, bir y�l i�inde s�zle�menin feshini isteyebilir. Bu durumda bak�m alacakl�s�, bak�m bor�lusunun iflas� h�linde, iflas masas�ndan isteyebilece�i miktara e�it bir paran�n kendisine �denmesini, bak�m bor�lusunun miras��lar�ndan isteyebilir.

G. Devredilemezlik, iflas ve haciz h�linde istem

MADDE 619- Bak�m alacakl�s�, hakk�n� ba�kas�na devredemez.

Bak�m bor�lusunun iflas� h�linde bak�m alacakl�s�, bor�lunun �demekle y�k�ml� oldu�u d�nemsel gelirin elde edilebilmesi i�in ilgili sosyal g�venlik kurumunca �denmesi gereken anapara de�erine e�it bir paray�, iflas masas�na alacak kaydettirme hakk�n� elde eder.

Bak�m alacakl�s�, bu alaca��n� kar��lamak �zere, ��nc� ki�ilerce bor�luya kar�� y�r�t�lmekte olan hacze kat�labilir.

ONSEK�Z�NC� B�L�M

Adi Ortakl�k S�zle�mesi

A. Tan�m�

MADDE 620- Adi ortakl�k s�zle�mesi, iki ya da daha fazla ki�inin emeklerini ve mallar�n� ortak bir amaca eri�mek �zere birle�tirmeyi �stlendikleri s�zle�medir.

Bir ortakl�k, kanunla d�zenlenmi� ortakl�klar�n ay�rt edici niteliklerini ta��m�yorsa, bu b�l�m h�k�mlerine tabi adi ortakl�k say�l�r.

B. Ortaklar aras�ndaki ili�ki

I. Kat�l�m pay�

MADDE 621- Her ortak, para, alacak veya ba�ka bir mal ya da emek olarak, ortakl��a bir kat�l�m pay� koymakla y�k�ml�d�r.

S�zle�mede aksi kararla�t�r�lmam��sa kat�l�m paylar�, ortakl��n amac�n�n gerektirdi�i �nem ve nitelikte ve birbirine e�it olmak zorundad�r.

Bir orta��n kat�l�m pay�, bir �eyin kulland�r�lmas�ndan olu�uyorsa kira s�zle�mesindeki; bir �eyin m�lkiyetinden olu�uyorsa sat�� s�zle�mesindeki hasara, ay�ptan ve zapttan sorumlulu�a ili�kin h�k�mler k�yas yoluyla uygulan�r.

II. Kazan� ve zarar

1. Kazanc�n payla��lmas�

MADDE 622- Ortaklar, niteli�i gere�i ortakl��a ait olan b�t�n kazan�lar� aralar�nda payla�makla y�k�ml�d�rler.

2. Kazan� ve zarara kat�lma

MADDE 623- S�zle�mede aksi kararla�t�r�lmam��sa, her orta��n kazan� ve zarardaki pay�, kat�l�m pay�n�n de�erine ve niteli�ine bak�lmaks�z�n e�ittir.

S�zle�mede ortaklar�n kazan� veya zarara kat�l�m paylar�ndan biri belirlenmi�se bu belirleme, di�erindeki pay� da ifade eder.

Bir orta��n zarara kat�lmaks�z�n yaln�z kazanca kat�laca��na ili�kin anla�ma, ancak kat�lma pay� olarak yaln�zca eme�ini koymu� olan ortak i�in ge�erlidir.

III. Ortakl��n kararlar�

MADDE 624- Ortakl��n kararlar�, b�t�n ortaklar�n oybirli�iyle al�n�r.

S�zle�mede kararlar�n oy �oklu�uyla al�naca�� belirtilmi�se �o�unluk, ortak say�s�na g�re belirlenir.

IV. Ortakl��n y�netimi

MADDE 625- Y�netim, s�zle�me veya kararla yaln�zca bir veya birden �ok orta�a ya da ��nc� bir ki�iye b�rak�lm�� olmad�k�a, b�t�n ortaklar ortakl�� y�netme hakk�na sahiptir.

Ortakl�k, ortaklar�n t�m� veya birka�� taraf�ndan y�netilmekte ise, bunlardan her biri, di�erleri kat�lmaks�z�n i�lem yapabilir; ancak ortakl�� y�netmeye yetkili olan her ortak, tamamlanmas�ndan �nce i�leme itiraz etmek suretiyle, bu i�lemin yap�lmas�n� engelleyebilir.

Ortakl��a genel yetkili bir temsilci atanmas� ve ortakl��n ola�an d�� i�lerinin y�r�t�lmesi i�in, b�t�n ortaklar�n oybirli�i gereklidir. Ancak, gecikmesinde sak�nca olan h�llerde, bu konuda y�netici ortaklardan her biri yetkilidir.

V. Ortaklar aras�ndaki sorumluluk

1. Rekabet yasa��

MADDE 626- Ortaklar, kendilerinin veya ��nc� ki�ilerin menfaatine olarak, ortakl��n amac�n� engelleyici veya zarar verici i�leri yapamazlar.

2. Ortaklar�n yapt�klar� giderler ve i�ler

MADDE 627- Ortaklardan birinin ortakl�k i�leri i�in yapt�� giderlerden veya �stlendi�i bor�lardan dolay� di�er ortaklar, ona kar�� sorumlu olurlar; bu orta��n, y�netim i�leri y�z�nden do�rudan do�ruya u�rad�� zararlar ile ortakl��n y�netiminden kaynaklanan tehlikeler sonucunda do�an zararlar�, di�er ortaklar gidermekle y�k�ml�d�rler.

Ortakl��a avans olarak para veren ortak, verdi�i g�nden ba�lamak �zere faiz isteyebilir.

Y�k�ml� olmad�� h�lde ortakl�k i�leri i�in emek sarfetmi� olan bir ortak, hakkaniyetin gerektirdi�i bir kar��l�k �denmesini isteyebilir.

3. �zen borcu

MADDE 628- Her ortak, ortakl�k i�lerinde kendi i�lerinde oldu�u �l��de �aba ve �zen g�stermekle y�k�ml�d�r.

Her ortak, di�erlerine kar��, kendi kusuruyla verdi�i zararlar�, ba�ka i�lerde ortakl��a sa�lad�� menfaatlerle mahsup ettirme hakk� olmaks�z�n gidermekle y�k�ml�d�r.

Ortakl�k i�lerini �cret kar��l�� y�r�ten ortak, vek�let h�k�mlerine g�re sorumlu olur.

VI. Y�netim yetkisinin kald�r�lmas� ve s�n�rlanmas�

MADDE 629- Ortakl�k s�zle�mesiyle ortaklardan birine verilen y�netim yetkisi, hakl� bir sebep olmaks�z�n, di�er ortaklarca kald�r�lamaz ve s�n�rlanamaz.

Ortakl�k s�zle�mesinde yetkinin kald�r�lamayaca��na ili�kin bir h�k�m bulunsa bile, hakl� bir sebep varsa, di�er ortaklardan her biri y�netim yetkisini kald�rabilir.

Hakl� sebepler, �zellikle y�netici orta��n g�revini a��r� �l��de ihmal etmesi veya iyi y�netim i�in gerekli olan yetene�i kaybetmesi durumlar�nda vard�r.

VII. Y�netici ortaklar ile di�er ortaklar aras�ndaki ili�ki

1. Genel olarak

MADDE 630- Kanunun bu b�l�m�nde veya ortakl�k s�zle�mesinde aksine h�k�m bulunmad�k�a, y�netici ortaklar ile di�er ortaklar aras�ndaki ili�kiler, vek�let s�zle�mesine ili�kin h�k�mlere tabidir.

Ortakl�� y�netme yetkisi bulunmayan bir orta��n, ortakl��n i�lerini g�rmesi veya bu yetkiye sahip orta��n yetkisini a�mas� h�llerinde, vek�letsiz i�g�rmeye ili�kin h�k�mler uygulan�r.

Y�netici ortaklar, y�lda en az bir defa hesap vermek ve kazan� paylar�n� ortaklara �demekle y�k�ml�d�rler. Hesap d�neminin uzat�lmas�na ili�kin anla�ma kesin olarak h�k�ms�zd�r. Ortakl�� y�netenin ortaklardan birisi olmamas� durumunda da ayn� kural uygulan�r.

2. Ortakl�k i�lerini inceleme

MADDE 631- Y�netim yetkisi olmasa bile, her orta��n, ortakl��n i�leyi�i hakk�nda bilgi alma, defter ve kay�tlar�n� inceleme, bunlardan �rnek alma ve mali durumu hakk�nda �zet ��karma hakk� vard�r.

Aksine s�zle�meler kesin olarak h�k�ms�zd�r.

VIII. Ortaklar aras�ndaki ve ortakl�k yap�s�ndaki de�i�iklikler

1. Yeni ortak al�m� ve alt kat�l�m

MADDE 632- Ortakl��a, yeni bir ortak al�nmas�, b�t�n ortaklar�n r�zas�na ba�l�d�r.

Ortaklardan biri tek tarafl� olarak bir ��nc� ki�iyi ortakl�ktaki pay�na ortak eder veya pay�n� ona devrederse, bu ��nc� ki�i ortak s�fat�n� kazanamaz.

2. Ortakl�ktan ��kma ve ��kar�lma

a. Genel olarak

MADDE 633- Bir orta��n fesih bildiriminde bulunmas�, k�s�tlanmas�, iflas�, tasfiyedeki pay�n�n cebr� icra yoluyla paraya �evrilmesi veya �lmesi h�linde, s�zle�mede ortakl��n di�er ortaklarla devam edece�ine ili�kin bir h�k�m varsa, bu durumlardan biri ger�ekle�ti�inde, o ortak veya temsilcisi ya da �len orta��n miras��s� ortakl�ktan ��kabilir veya di�er ortaklar taraf�ndan yaz�l� olarak yap�lacak bir bildirimle ortakl�ktan ��kar�labilir.

b. Ortakl�k pay�n�n tasfiyesi

MADDE 634- Bir orta��n ortakl�ktan ��kmas� veya ��kar�lmas� durumunda pay�, di�er ortaklara paylar� oran�nda kendili�inden ge�er.

Di�er ortaklar, ortakl�ktan ��kan veya ��kar�lan orta�a, kullan�m�n� ortakl��a b�rakt�� e�yay� geri vermekle y�k�ml� olduklar� gibi, kendisini ortakl��n muaccel bor�lar�ndan do�an m�teselsil sorumluluktan kurtararak, ortak s�fat�n�n sona erdi�i tarihte ortakl�k tasfiye edilmi� olsayd� �denmesi gereken tasfiye pay�n� �demekle y�k�ml�d�rler. Ortakl��n hen�z muaccel olmayan bor�lar� i�in di�er ortaklar, ��kan veya ��kar�lan orta�� bor�tan kurtarmak yerine, kendisine bir g�vence verebilirler.

��kan veya ��kar�lan orta��n tasfiye pay�, ortakl�k s�fat�n�n sona erdi�i tarih itibar�yla, mali i�lerde uzman bir ki�iye hesaplatt�r�l�r. Taraflar�n uzman ki�i �zerinde anla�amamalar� durumunda bu ki�i, h�kim taraf�ndan atan�r.

c. Malvarl��n�n yetersizli�i

MADDE 635- Ortakl�k s�fat�n�n sona erdi�i tarihte, ortakl��n malvarl��, bor�lar�n� kar��lamaya yetmezse, ��kan veya ��kar�lan ortak, pay�na d��en bor� tutar�n�, zarara kat�lmaya ili�kin d�zenlemeler �er�evesinde di�er ortaklara �demekle y�k�ml�d�r.

d. Tamamlanmam�� i�ler

MADDE 636- ��kan veya ��kar�lan ortak, ortak oldu�u d�nemde hen�z sonu�lanmam�� i�lerden do�an k�ra veya zarara kat�l�r.

Ortakl�k s�fat� sona eren ki�i, o hesap y�l� sonu itibar�yla, tamamlanm�� olan i�ler sebebiyle varsa ortakl�ktan kendisine d��ecek k�r pay�n�; devam eden i�ler hakk�nda da gerekli bilgiyi isteyebilir.

C. Ortaklar�n ��nc� ki�ilerle ili�kisi

I. Temsil

MADDE 637- Kendi ad�na ve ortakl�k hesab�na bir ��nc� ki�i ile i�lemde bulunan ortak, bu ki�iye kar�� bizzat kendisi alacakl� ve bor�lu olur.

Ortaklardan biri, ortakl�k veya b�t�n ortaklar ad�na bir ��nc� ki�i ile i�lem yaparsa, di�er ortaklar ancak temsile ili�kin h�k�mler uyar�nca, bu ki�inin alacakl�s� veya bor�lusu olurlar.

Kendisine y�netim g�revi verilen orta��n, ortakl�� veya b�t�n ortaklar� ��nc� ki�ilere kar�� temsil etme yetkisi var say�l�r. Ancak, temsil yetkisine sahip y�netici orta��n yapaca�� nemli tasarruf i�lemlerine ili�kin yetkinin, b�t�n ortaklar�n oybirli�iyle verilmi� olmas� ve yetki belgesinde bu hususun a��k�a belirtilmi� olmas� �artt�r.

II. Temsilin sonu�lar�

MADDE 638- Ortakl�k i�in edinilen veya ortakl��a devredilen �eyler, alacaklar ve ayni haklar, ortakl�k s�zle�mesi �er�evesinde elbirli�i h�linde b�t�n ortaklara ait olur.

Ortakl�k s�zle�mesinde aksine bir h�k�m bulunmad�k�a, bir orta��n alacakl�lar�, haklar�n� ancak o orta��n tasfiyedeki pay� �zerinde kullanabilirler.

Ortaklar, birlikte veya bir temsilci arac�l�� ile, bir ��nc� ki�iye kar��, ortakl�k ili�kisi �er�evesinde �stlendikleri bor�lardan, aksi kararla�t�r�lmam��sa m�teselsilen sorumlu olurlar.

D. Ortakl��n sona ermesi

I. Sona erme sebepleri

1. Genel olarak

MADDE 639- Ortakl�k, a�a��daki durumlarda sona erer:

1. Ortakl�k s�zle�mesinde �ng�r�len amac�n ger�ekle�mesi veya ger�ekle�mesinin imk�ns�z duruma gelmesiyle.

2. S�zle�mede ortakl��n miras��larla s�rd�r�lmesi konusunda bir h�k�m yoksa, ortaklardan birinin �lmesiyle.

3. S�zle�mede ortakl��n devam edece�ine ili�kin bir h�k�m yoksa, bir orta��n k�s�tlanmas�, iflas� veya tasfiyedeki pay�n�n cebr� icra yoluyla paraya �evrilmesiyle.

4. B�t�n ortaklar�n oybirli�iyle karar vermesiyle.

5. Ortakl�k i�in kararla�t�r�lm�� olan s�renin bitmesiyle.

6. Ortakl�k s�zle�mesinde feshi bildirme hakk� sakl� tutulmu� veya ortakl�k belirsiz bir s�re i�in ya da ortaklardan birinin �mr� boyunca kurulmu�sa, bir orta��n fesih bildiriminde bulunmas�yla.

7. Hakl� sebeplerin bulunmas� h�linde, her zaman ba�kaca ko�ul aranmaks�z�n, fesih istemi �zerine mahkeme karar�yla.

2. Belirsiz s�reli ortakl�k

MADDE 640- Ortakl�k, belirsiz s�re i�in veya ortaklardan birinin �mr� boyunca s�rmek �zere kurulmu�sa, ortaklardan her biri, alt� ay �nceden fesih bildiriminde bulunabilir.

Fesih bildirimi, d�r�stl�k kurallar�na ayk�r� olarak ve �zellikle uygun olmayan bir zamanda yap�lamaz. Fesih bildirimi, ancak hesap y�l� sonunda h�k�m ifade eder.

S�zle�mede �ng�r�lm�� olan s�renin bitiminden sonra ortakl�k, ortaklar�n �rt�l� iradesiyle s�rd�r�l�rse, belirsiz s�reli ortakl��a d�n��r.

II. Sona ermenin ortakl��n y�netimine etkisi

MADDE 641- Ortakl�k, fesih bildiriminden ba�ka bir yolla sona ererse, bir orta��n ortakl�k i�lerini y�netme konusundaki yetkisi, sona ermeyi ��rendi�i veya durumun gerektirdi�i �zeni g�sterseydi ��renebilece�i zamana kadar, kendisi hakk�nda devam eder.

Ortakl�k, ortaklardan birinin �l�m�yle sona ererse, �len orta��n miras��s�, durumu hemen di�er ortaklara bildirmekle y�k�ml�d�r. Miras��, gerekli �nlemler al�n�ncaya kadar, �len orta��n daha �nce y�r�tmekte oldu�u i�lere, d�r�stl�k kurallar� �er�evesinde devam eder. Di�er ortaklar da, ge�ici olarak, ortakl�k i�lerini ayn� �ekilde y�r�tmeye devam ederler.

III. Tasfiye

1. Kat�l�m pay� i�in yap�lacak i�lem

MADDE 642- Kat�l�m pay� olarak bir �eyin m�lkiyetini koyan ortak, ortakl��n sona ermesi �zerine yap�lacak tasfiye sonucunda, o �eyi oldu�u gibi geri alamaz; ancak koydu�u kat�l�m pay�na ne de�er bi�ilmi�se, o de�eri isteyebilir.

Bu de�er belirlenmemi�se, geri alma, o �eyin kat�l�m pay� olarak kondu�u zamandaki de�eri �zerinden yap�l�r.

2. Kazan� ve zarar�n payla��m�

MADDE 643- Ortakl��n bor�lar� �dendikten ve ortaklardan her birinin ortakl��a verdi�i avanslar ile ortakl�k i�in yapt�� giderler ve koymu� oldu�u kat�l�m pay� geri verildikten sonra bir �ey artarsa, bu kazan�, ortaklar aras�nda payla��l�r.

Ortakl��n, bor�lar, giderler ve avanslar �dendikten sonra kalan varl��, ortaklar�n koyduklar� kat�l�m paylar�n�n geri verilmesine yetmezse, zarar ortaklar aras�nda payla��l�r.

3. Tasfiye usul�

MADDE 644- Ortakl��n sona ermesi h�linde tasfiye, y�netici olmayan ortaklar da d�hil olmak �zere, b�t�n ortaklar�n elbirli�iyle yap�l�r. Ancak, ortakl�k s�zle�mesinde, ortaklardan biri taraf�ndan kendi ad�na ve ortakl�k hesab�na belirli baz� i�lemlerin yap�lmas� �ng�r�lm��se, bu ortak, ortakl��n sona ermesinden sonra da o i�lemleri tek ba��na yapmak ve di�erlerine hesap vermekle y�k�ml�d�r.

Ortaklar, tasfiye i�lerini y�r�tmek �zere tasfiye g�revlisi atayabilirler. Bu konuda anla�amamalar� h�linde, ortaklardan her biri, tasfiye g�revlisinin h�kim taraf�ndan atanmas� isteminde bulunabilir.

Tasfiye g�revlisine �denecek �cret, s�zle�mede buna ili�kin bir h�k�m veya ortaklarca oybirli�iyle verilmi� bir karar yoksa tasfiyenin gerektirdi�i emek ile ortakl�k malvarl��n�n geliri g�z �n�nde tutularak h�kim taraf�ndan belirlenir ve ortakl�k malvarl��ndan, buna imk�n bulunamazsa, ortaklardan m�teselsilen kar��lan�r.

Tasfiye usul�ne veya tasfiye sonucunda her bir orta�a da��t�lacak paya ili�kin olarak do�abilecek uyu�mazl�klar, ilgililerin istemi �zerine h�kim taraf�ndan ��z�me ba�lan�r.

IV. ��nc� ki�ilere kar�� sorumluluk

MADDE 645- Ortakl��n sona ermesi, ��nc� ki�ilere kar�� olan y�k�ml�l�kleri de�i�tirmez.

T�rk Meden� Kanunu ile ili�kisi

MADDE 646- Bu Kanun, 22/11/2001 tarihli ve 4721 say�l� T�rk Meden� Kanununun Be�inci Kitab� olup, onun tamamlay�c�s�d�r.

Y�r�rl�kten kald�r�lan Kanun

MADDE 647- 22/4/1926 tarihli ve 818 say�l� Bor�lar Kanunu y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r.

Y�r�rl�k

MADDE 648- Bu Kanun 1 Temmuz 2012 tarihinde y�r�rl��e girer.

Y�r�tme

MADDE 649- Bu Kanun h�k�mlerini Bakanlar Kurulu y�r�t�r.

3/2/2011

RESM� GAZETE TAR�H� 4/02/2011 RESM� GAZETE NO 27836

�� Pratik Bilgiler 2011

bor�lar kanunu - yeni bor�lar kanunu - yeni bor�lar kanunu metni - yeni bor�lar kanunu ne zaman y�r�rl��e girecek - yeni bor� kanunu
yeni bor�lar yasas� - yeni bor�lar kanunu ne getiriyor - bor�lar kanunu de�i�iyor - bor�lar kanunu 2011 - bor�lar yasas� 2011

Sitemiz B�t�n Taray�c�lar (Web Browser available all) ile %100 uyumlu ve sorunsuz bir �ekilde �al��maktad�r.

Serbest Muhasebeci Mali M��avir -- Fatih �AVU�

3820 SOKAK NO:29 Eski izmir Y�k�k Camii Cennet�e�me Limontepe Ye�ilyurt Hatay Yol Ayr�m� Karaba�lar/�ZM�R
TEL: +90 (232) 271 24 46 - + 90 (232) 271 25 26 FAKS: + 90 (232) 271 25 26
(C) Dizayn: Fatih �AVU�
Fatih �avu� �ZM�R SERBEST MUHASEBEC� VE MAL� M��AV�RLER ODASI KAYITLI �YES�D�R
** PLEASE DESCRIBE THIS IMAGE **

http://www.fatihcavus.net.tr

B�R�NC� KISIM

Genel H�k�mler

B�R�NC� B�L�M

Bor� �li�kisinin Kaynaklar�

B�R�NC� AYIRIM

S�zle�meden Do�an Bor� �li�kileri

II. �neri ve kabul

1. S�reli �neri

2. S�resiz �neri

a. Haz�r olanlar aras�nda

b. Haz�r olmayanlar aras�nda

3. �rt�l� kabul

4. Ismarlanmayan �eyin g�nderilmesi

5. Ba�lay�c� olmayan �neri ve herkese a��k �neri

Fiyat�n� g�stererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da benzerlerinin g�nderilmesi, aksi a��k�a ve kolayl�kla anla��lmad�k�a �neri say�l�r.

6. �lan yoluyla �d�l s�z� verme

III. Haz�r olmayanlar aras�nda kurulan s�zle�menin h�k�m an�

B. S�zle�melerin �ekli

I. Genel kural

II. Yaz�l� �ekil

1. Yasal �ekil

a. Kapsam�

b. Unsurlar�

c. �mza

d. �mza yerine ge�en i�aretler

2. �radi �ekil

C. Bor� tan�mas�

D. S�zle�melerin yorumu, muvazaal� i�lemler

E. Genel i�lem ko�ullar�

I. Genel olarak

II. Kapsam�

1. Yaz�lmam�� say�lma

2. Yaz�lmam�� say�lman�n s�zle�meye etkisi

III. Yorumlanmas�

IV. De�i�tirme yasa��

V. ��erik denetimi

F. S�zle�menin i�eri�i

I. S�zle�me �zg�rl���

II. Kesin h�k�ms�zl�k

III. A��r� yararlanma

IV. �ns�zle�me

G. �rade bozukluklar�

I. Yan�lma

1. Yan�lman�n h�k�mleri

2. Yan�lma h�lleri

a. A��klamada yan�lma

b. Saikte yan�lma

c. �letmede yan�lma

3. Yan�lmada d�r�stl�k kurallar�

4. Yan�lmada kusur

II. Aldatma

III. Korkutma

1. H�km�

2. Ko�ullar�

IV. �rade bozuklu�unun giderilmesi

H. Temsil

I. Yetkili temsil

1. Genel olarak

a. Temsilin h�km�

b. Temsil yetkisinin i�eri�i ve derecesi

2. Hukuki i�lemden do�an yetki

a. Yetkinin s�n�rlanmas� ve geri al�nmas�

b. �l�m, ehliyetsizlik ve di�er durumlar

c. Yetki belgesinin geri verilmesi

d. Yetkinin sona erdi�inin ileri s�r�lememesi

II. Yetkisiz temsil

1. Onama h�linde

2. Onamama h�linde

III. Sakl� h�k�mler

�K�NC� AYIRIM

Haks�z Fiillerden Do�an Bor� �li�kileri

A. Sorumluluk

I. Genel olarak

II. Zarar�n ve kusurun ispat�

III. Tazminat

1. Belirlenmesi

2. �ndirilmesi

IV. �zel durumlar

1. �l�m ve bedensel zarar

b. Bedensel zarar

I. S�zle�me �zg�rl��

MADDE 59- Ay�rt etme g�c�n� ge�ici olarak kaybeden ki�i, bu s�rada verdi�i zararlar� gidermekle y�k�ml�d�r. Ancak, ay�rt etme g�c�n� kaybetmede kusuru olmad��n� ispat ederse, sorumluluktan kurtulur.

VI. Hukuka ayk�r�l�� kald�ran h�ller

Kendisini veya ba�kas�n� a��k ya da yak�n bir zarar tehlikesinden korumak i�in di�er bir ki�inin mallar�na zarar verenin, bu zarar� giderim y�k�ml�l��n� h�kim hakkaniyete g�re belirler.

a. Giderim y�k�ml�l��

a. Giderim y�k�ml�l��

��NC� AYIRIM

I. Zenginle�enin y�k�ml�l��

2. �fa g��s�zl��