BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Dayanak
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı,
4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca, işverenlerce işçilere
verilecek yıllık ücretli izinlerin usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 — 4857 sayılı İş
Kanununa dayanılarak işverenler tarafından işçilere kullandırılacak yıllık
ücretli izinler, aynı Kanunun 1 inci maddesi kapsamına giren işyerlerinde bu
Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre yürütülür.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik,
22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 60 ıncı maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
İzin Hakkının Belirlenmesi ve Kullanımı
Yıllık Ücretli İzine Hak Kazanma
Madde 4 — İş Kanununun 53 üncü
maddesinin birinci fıkrası ile 54 üncü maddesindeki esaslar ve 55 inci
maddesindeki durumlar göz önünde tutularak her işçinin yıllık ücretli izne hak
kazandığı tarih bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinde sözü geçen yıllık ücretli izin
kayıt belgesine yazılır.
Yıllık izin süresinin ve izne hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında
işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilir. Şu kadar
ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin
aynı işverenin işyerlerinde bu
Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.
Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin
işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanun veya
özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya
bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler de, işçinin yıllık ücretli izin
hakkının hesaplanmasında birleştirilerek göz önünde bulundurulur.
İzin Kullanma Dönemleri
Madde 5 — İşveren veya işveren
vekilleri, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen izin kurulu veya 18
inci maddeye dayanılarak bunun yerine geçenlere danışmak suretiyle işyerinde
yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her
yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde
verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.
Yıllık Ücretli İznin Uygulanması
Madde 6 — Yıllık ücretli izin
işveren tarafından bölünemez.
Bu iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli
bir şekilde veri lmesi zorunludur.
Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir
bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.
İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler
veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram,
hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde
geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile
gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam
dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.
İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde İş Kanununun 17 nci
maddesinde belirtilen bildirim süresi ile 27 nci maddesi gereğince işçiye
verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç
içe giremez.
İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin
kayıt belgesi tutmak zorundadır.
İzin İsteğinin Zamanı
Madde 7 — İşçi yukarıdaki
maddelere göre hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en
az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirir.
İşveren veya işveren vekilleri, bu istekleri Yönetmeliğin 15 inci maddesinde
sözü geçen izin kuruluna veya 18 inci maddesinde belirtilen kişilere bildirir.
İzin İsteği ve Verilmesi
Madde 8 — İşçi yıllık izin
isteminde, adını soyadını, varsa sicil numarasını, iznini hangi tarihler
arasında kullanmak istediğini ve ücretsiz yol izni isteyip istemediğini yazar.
İzin kurulu veya işveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı
değildir. Ancak, izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere söz konusu kurulca
düzenlenecek çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır.
Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; işyerindeki kıdem ve bir önceki yıl
iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenir.
Yol izni alanlar bu süreyi kullanmadan işe dönerlerse, işveren bunları anılan
sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir.
İzin Süresinin Tespiti
Madde 9 — İşçinin izin süresi,
iznini hak ettiği tarihteki hizmet süresine ve 4857 sayılı
Kanunun 55 inci maddesine göre belirlenir.
İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en
az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli
izin hakkından vazgeçilemez.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
az olamaz.
Ancak, onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki
işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Toplu İzin
Madde 10 — İşveren veya işveren
vekili Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü
veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulayabilir.
Bu uygula maya gidildiğinde, izin
kurulu izin çizelgelerini, toplu izne çıkacak işçiler aynı zamanda izne
başlayacak ve Kanunun 53 üncü maddesindeki izin sürelerine ve yol izni
isteklerine göre her işçinin izin süresinin bitimini gösterecek biçimde düzenler
ve ilan eder.
Toplu izin dönemleri, bu dönemlerde henüz yıllık ücretli izin hakkını kazanmayan
işçileri de kapsayacak şekilde belirlenebilir. Şu kadar ki, ertesi yıl veya
yıllarda bu toplu izin yönteminin uygulanmaması halinde, bu durumda olanların
gelecek yıllık ücretli izne hak kazanacakları tarih, genel esaslara göre
belirlenir.
Toplu İzin Uygulaması Dışında
Tutulacak İşçiler
Madde 11 — Toplu izin
uygulanması halinde işveren veya işveren vekili, işyerinin korunması,
işyerindeki araç, gereç, donatım veya makinelerin bakımı, hazırlanması,
temizlenmesi veya güvenliğinin sağlanması gibi zorunlu durumlar için yeter
sayıda işçiyi toplu izin dışında tutabilir.
Bu durumda olanların yıllık izinleri toplu izin döneminden önce veya sonra
diledikleri tarihte verilir.
M evsimlik veya Kampanya İşlerinde
Yıllık Ücretli İzin
Madde 12 — İş Kanununun 53 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasında sözü geçen ve nitelikleri yönünden bir yıldan az
süren mevsim veya kampanya işlerinin yürütüldüğü işyerlerinde devamlı olarak
çalışan işçilerin yıllık ücretli izinleri hakkında bu Yönetmelik hükümleri
uygulanır.
Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine
Çalışmalarda Yıllık Ücretli İzin
Madde 13 — Kısmi süreli ya da
çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam
süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz.
Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri
devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin
süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır.
Yukarıdaki esaslara göre izine hak kazanan kısmi süreli ya da çağrı üzerine
çalışan işçilerle tam süreli çalışan işçiler arasında yıllık izin süreleri ve
izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamaz.
Geçici İş İlişkisiyle Çalışan
İşçilerin Yıllık Ücretli İzinleri
Madde 14 — Geçici iş ilişkisi
ile çalışan işçilerin yıllık ücretli izinleri hakkında, geçici iş sözleşmesinde
aksi belirtilmediği takdirde, bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İzin Kurullarının Oluşumu, Toplantı Usulü, Görev ve Yetkileri
İzin Kurulunun Oluşumu
Madde 15 — İşçi sayısı yüzden
fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri
temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur.
Ku rula işveren temsilcisi başkanlık
eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa,
işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve
yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir
toplantıda açık oyla seçilir. İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işyerinde
işveren tarafından ilan edilir. Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri
başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır.
Her hangi bir nedenle eksilen üye ve
yedekler aynı şekilde tamamlanır. İzin kurulu üyelerinin seçimi iki yılda bir
yapılır. Yeni izin kurulu üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine
devam eder.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra yeni açılacak işyerlerinde seçim,
işyerlerinin faaliyete geçtiği tarihi takip eden bir yıl içerisinde yapılır.
İzin Kurulunun Görev ve
Yetkileri
Madde 16 — İzin kurulunun görev
ve yetkileri şunlardır:
a) İşçiler tarafından verilip işveren veya işveren vekili tarafından izin
kuruluna iletilen izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini
işverenin onayına sunmak,
b) İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izni belirli bir dönemde kullanmak
bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan
yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak,
c) İşçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikayetlerini inceleyerek
sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek,
d) Her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve
geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve
işverene tekliflerde bulunmak.
İzin kurulunun çalışmaları için gerekli yer, eleman, araç ve gereçler işveren
tarafından sağlanır.
İzin Kurulunun Toplantıları
Madde 17 — İzin kurulu
kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin
hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatleri içerisinde
toplanır. Toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar
defterine yazılarak imzalanır.
İzin Kurulu Bulunması Zorunlu
Olmayan İşyerleri
Madde 18 — İşçi sayısı yüzden
az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya
bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri
bir temsilci tarafından yerine getirilir.
Yıllık İzin Çizelgelerinin
Hazırlanması ve İlanı
Madde 19 — İzin kurulunca
hazırlanıp ilan edilecek çizelgede işçinin;
a) Adı soyadı,
b) Sicil numarası,
c) İşe giriş tarihi,
d) Yıllık izne hak kazandığı tarih,
e) İşyerindeki çalışma süresi,
f) İzin günleri sayısı,
g) Yol izni günleri sayısı,
h) İznin başlama tarihi,
ı) İznin sona ereceği tarih,
belirtilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yıllık Ücretli İzinlere İlişkin İşverenin Yükümlülükleri
Y ıllık İzin Kaydı
Madde 20 — İşveren;
çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını gösteren, örneği bu Yönetmeliğe ekli
yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorundadır.
İşveren, her işçinin yıllık izin durumunu aynı esaslara göre düzenleyeceği izin
defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edebilir.
Ücretin Ödenmesi
Madde 21 — İzin ücretinin
belirlenmesinde; fazla çalışma karşılığı alınacak ücretler, primler, sosyal
yardımlar ve işyerinin devamlı işçisi olup, normal saatler dışında hazırlama,
tamamlama, temizleme
işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler hesaba katılmaz.
İşveren veya işveren vekili, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye izin
dönemine ilişkin ücreti ile ödenmesi bu döneme rastlayan diğer ücret ve ücret
niteliğindeki haklarını izine başlamadan önce peşin olarak vermek veya avans
olarak ödemek zorundadır.
Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde izin ücreti yüzdelerden toplanan para
dışında işveren tarafından ödenir.
Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel
tatil ücretleri ayrıca ödenir.
Kısmi süreli ve çağrı üzerine çalışanlara; izin dönemine rastlayan çalışması
gereken sürelere ilişkin ücretleri, yıllık izin ücreti olarak ödenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Madde 22 — Bu Yönetmelik
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 23 — Bu Yönetmelik
hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
EK-I
YILLIK ÜCRETLİ İZİN KAYDI
İşçinin Soyadı:
İşe Giriş Tarihi:
|
Adı:
|
Sicil No:
|
|
|
Bir Yıllık Çalışma Süresi İçinde
Çalışılmayan Gün Sayısı
ve Nedenleri
|
|
Yılı
|
Bir Yıl Önceki İzin Hakkını Kazandığı
Tarih
|
Hastalık
|
Askerlik
|
Zorunluluk Hali
|
Devamsızlık
|
Hizmete Ara Verme
|
Diğer Nedenler
|
İzne Hak Kazandığı Tarih
|
İşyerindeki Kıdemi
|
İzin Süresi
|
Yol İzni
|
İzne Başlangıç Tarihi
|
İzinden Dönüş Tarihi
|
İşçinin İmzası
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NOT: İlk
defa yıllık ücretli izin hakkından faydalandırılanlar için (Bir yıl önceki izin
hakkını kazandığı tarih) sütunu boş bırakılacaktır.
|